Bài 43. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

Trường THCS Tân Dân
Nhiệt liệt chào mừng
Các quý vị đại biểu, các thầy giáo, cô giáo
và các em học sinh về dự
" hội giảng chuyên đề cấp tỉnh môn vật lí 9"
Năm học 2008 - 2009

Giáo viên thực hiện: Phạm Hồng Khanh. Chúc hội thi thành công tốt đẹp!
Câu 1: Từ 1 điểm sáng S trước TKHT, hãy vẽ vẽ ba tia sáng đặt biệt đi qua thấu kính?
I
K
Câu 2: Thấu kính có những đặt điểm nào sau đây được xem là thấu kính hội tụ?
a) Thấu kính có phần rìa mỏng hơn phần giữa
b) Thấu kính có phần giữa dày hơn phần rìa
c) Thấu kính cho chùm tia ló hội tụ
d) Thấu kính có một trong ba đặc điểm trên
Câu 3: Hãy trình bày đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ
ĐẶC ĐIỂM CỦA ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
CÁCH DỰNG ẢNH
VẬN DỤNG
Tiết 47- Bài 43
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
1) Thí nghiệm
Quan sát ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ
Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
Cho d > 2f
Cho f < d < 2f
Vật đặt trong khoảng tiêu cự:
Cho d < f
Bảng 1:
Ảnh thật
Ngược chiều vật
Nhỏ hơn vật
Ảnh thật
Ngược chiều vật
Lớn hơn vật
Ảnh ảo
Cùng chiều vật
Lớn hơn vật
Vật đặt rất xa thấu kính
Cho ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
Thí nghiệm:
Kết luận:
Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật, ngược chiều với vật. Khi vật đặt rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự
Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo, lớn hơn vật và cùng chiều với vật
Một điểm sáng nằm ngay trên trục chính ở rất xa thấu kính, cho ảnh tại tiêu điểm của thấu kính. Chùm tia phát ra từ điểm sáng này chiếu tới mặt thấu kính được coi là chùm song song với trục chính của thấu kính
Vật đặt vuông góc với trục chính của thấu kính cho ảnh cũng vuông góc với trục chính
II. CÁCH DỰNG ẢNH
1) Dựng ảnh của điểm sáng S tạo bởi thấu kính hội tụ
S’
S’
C4: Hãy dựng ảnh S’ của điểm sáng S
I
I
K
II. CÁCH DỰNG ẢNH
2) Dựng ảnh của vật sáng tạo bởi thấu kính
hội tụ
a) Vật AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính có tiêu cự f = 12cm. Điểm A nằm trên trục chính. Vật AB cách thấu kính một khoảng d = 36cm
A’
B’
ảnh A’B’ là ảnh thật, ngược chiều với vật
I
b) Vật AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính có tiêu cự f = 12cm. Điểm A nằm trên trục chính. Vật AB cách thấu kính một khoảng d = 8cm
B’
A’
Ảnh A’ B’ là ảnh ảo, cùng chiều với vật và lớn hơn vật
2) Dựng ảnh của vật sáng tạo bởi thấu kính hội tụ
B
I
Muốn dựng ảnh S’ của điểm sáng S qua thấu kính , ta chỉ cần vẽ đường truyền của hai tia sáng đặt biệt, giao điểm của hai tia ló là ảnh S’ của điểm sáng S
Muốn dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính (AB vuông góc với trục chính của thấu kính, A nằm trên trục chính) , chỉ cần dựng ảnh B’ của B bằng cách vẽ đường truyền của hai tia sáng đặt biệt, sau đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục chính ta có ảnh A’ của A
II. CÁCH DỰNG ẢNH
III. CỦNG CỐ
VÀ VẬN DỤNG
1. Hãy ghép mỗi phần a, b. c, d với mỗi phần 1, 2, 3, 4 để được một câu có nội dung đúng
Một vật đặt trước thấu kính hội tụ ở ngoài khoảng tiêu cự
Một vật đặt trước thấu kính hội tụ ở trong khoảng tiêu cự
Một vật đặt rất ra thấu kính hội tụ
Ảnh ảo tạo bởi thấu kính hội tụ
cùng chiều và lớn hơn vật.
cho ảnh ảo cùng chiều và lớn hơn vật.
cho ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng đúng bằng tiêu cự
cho ảnh thật ngược chiều với vật
C6:
F
F’
0
I
B
A
A’
B’
AB = h = 1cm
OA = d = 36cm
OF=OF’= f = 12cm
A’B’ = h’=? cm
Mà OI = AB ( t/c HCN)
(1)
A’O = 18cm , A’B’ = h’ = 0,5cm
C6:
AB = h = 1cm
OA = d = 8cm
OF=OF’= f = 12cm
A’B’ = h’=? cm
Mà OI = AB ( t/c HCN)
A’O = 24cm , A’B’ = h’ = 3cm
B’
A’
B
I
C7: Trả lời câu hỏi nêu ở đầu bài
Từ từ dịch chuyển TKHT ra xa trang sách, ảnh của dòng chữ quan sát qua TK cùng chiều và to hơn dòng chữ khi quan sát trực tiếp. Đó là ảnh ảo của dòng chữ tạo bởi TKHT khi dòng chữ nằm trong khỏang tiêu cự của TK
Tới một vị trí nào đó ta lại thấy ảnh của dòngchữ ngược chiều với vật. Đó là ảnh thật của dòng chữ tạo bởi TKHT, khi dòng chữ nằm ngòai khỏang tiêu cự của TKvà ảnh đó nằm ở trước mắt
HỌC THUỘC GHI NHỚ CỦA BÀI
LÀM CÁC BÀI TẬP 42-43.1 ĐẾN 42-43.4 SBT TRANG 50;51
CHUẨN BỊ BÀI HỌC MỚI “ THẤU KÍNH PHÂN KỲ”
LƯU Ý : XEM THẤU KÍNH PHÂN KỲ KHÁC THẤU KÍNH HỘU TỤ Ở NHỮNG ĐIỂM NÀO