Bài 43. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

2. Điểm sáng S phát ra ba tia tới đến thấu kính hội tụ, hãy nêu đường đi của ba tia ló.
Kiểm tra bài cũ
1. Nêu cách nhận biết một thấu kính hội tụ?
- TKHT có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
- Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính
Tiết 48 Bài 43: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
Tiết 48 Bài 43: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm
Ảnh thật ngược chiều với vật.
C1.
C2.
C3.
Ảnh vẫn thu được trên màn đó là ảnh thật, ngược chiều với vật.
a. Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
b. Đặt vật trong khoảng tiêu cự:
Ảnh không hứng được trên màn. Đặt mắt trên đường truyền của chùm tia ló, ta thấy ảnh cùng chiều, lớn hơn vật. Đó là ảnh ảo.
TNa
TNb
Tiết 48 Bài 43: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm
2. Ghi các nhận xét ở trên vào bảng 1
Kqqs
Lần TN
Ảnh thật
Ảnh thật
Ảnh thật
Ảnh ảo
Ngược chiều
Ngược chiều
Ngược chiều
Cùng chiều
Nhỏ hơn vật
Nhỏ hơn vật
Lớn hơn vật
Lớn hơn vật
6
Tiết 48 Bài 43: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm
2. Ghi các nhận xét ở trên vào bảng 1
Đối với thấu kính hội tụ:
Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật, ngược chiều với vật. Khi vật đặt rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự.
Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo, lớn hơn vật và cùng chiều với vật.
5
Từ từ dịch chuyển thấu kính hội tụ ra xa trang sách ta thấy ảnh của dòng chữ cùng chiều và to hơn dòng chữ khi quan sát trực tiếp. Đó là ảnh ảo, khi đó trang sách còn nằm trong khoảng tiêu cự của thấu kính.
Tiếp tục dịch chuyển thấu kính ra xa đến khi thấy ảnh của dòng chữ ngược chiều với vật. Đó là ảnh thật, trang sách nằm ngoài tiêu cự của thấu kính.
Hình ảnh dòng chữ thay đổi như thế nào khi từ từ dịch chuyển thấu kính ra xa trang sách ?
10
13
Câu 1: Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự của thấu kính hội tụ thì ảnh của vật có đặc điểm gì ?
Trả lời: Ảnh thật, ngược chiều với vật. Khi vật đặt rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự.
Câu 2: Đặt vật trong khoảng tiêu cự của thấu kính hội tụ thì ảnh của vật có đặc điểm gì ?
Trả lời: Ảnh ảo, cùng chiều với vật, lớn hơn vật.
Câu 3: Để quan sát ảnh ảo qua thấu kính hội tụ ta phải đặt mắt như thế nào ?
Trả lời: Đặt mắt ở chùm tia ló.
10
II. CÁCH DỰNG ẢNH
1) Dựng ảnh của điểm sáng S tạo bởi thấu kính hội tụ
S’
S’
C4: Hãy dựng ảnh S’ của điểm sáng S
I
I
K
II. CÁCH DỰNG ẢNH
2) Dựng ảnh của vật sáng tạo bởi thấu kính
hội tụ
a) Vật AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính có tiêu cự f = 12cm. Điểm A nằm trên trục chính. Vật AB cách thấu kính một khoảng d = 36cm
A’
B’
ảnh A’B’ là ảnh thật, ngược chiều với vật
I
b) Vật AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính có tiêu cự f = 12cm. Điểm A nằm trên trục chính. Vật AB cách thấu kính một khoảng d = 8cm
B’
A’
Ảnh A’ B’ là ảnh ảo, cùng chiều với vật và lớn hơn vật
2) Dựng ảnh của vật sáng tạo bởi thấu kính hội tụ
B
I
Muốn dựng ảnh S’ của điểm sáng S qua thấu kính , ta chỉ cần vẽ đường truyền của hai tia sáng đặt biệt, giao điểm của hai tia ló là ảnh S’ của điểm sáng S
Muốn dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính (AB vuông góc với trục chính của thấu kính, A nằm trên trục chính) , chỉ cần dựng ảnh B’ của B bằng cách vẽ đường truyền của hai tia sáng đặt biệt, sau đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục chính ta có ảnh A’ của A
II. CÁCH DỰNG ẢNH
III. CỦNG CỐ
VÀ VẬN DỤNG
1. Hãy ghép mỗi phần a, b. c, d với mỗi phần 1, 2, 3, 4 để được một câu có nội dung đúng
Một vật đặt trước thấu kính hội tụ ở ngoài khoảng tiêu cự
Một vật đặt trước thấu kính hội tụ ở trong khoảng tiêu cự
Một vật đặt rất ra thấu kính hội tụ
Ảnh ảo tạo bởi thấu kính hội tụ
cùng chiều và lớn hơn vật.
cho ảnh ảo cùng chiều và lớn hơn vật.
cho ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng đúng bằng tiêu cự
cho ảnh thật ngược chiều với vật
C6:
F
F’
0
I
B
A
A’
B’
AB = h = 1cm
OA = d = 36cm
OF=OF’= f = 12cm
A’B’ = h’=? cm
Mà OI = AB ( t/c HCN)
(1)
A’O = 18cm , A’B’ = h’ = 0,5cm
C6:
AB = h = 1cm
OA = d = 8cm
OF=OF’= f = 12cm
A’B’ = h’=? cm
Mà OI = AB ( t/c HCN)
A’O = 24cm , A’B’ = h’ = 3cm
B’
A’
B
I
C7: Trả lời câu hỏi nêu ở đầu bài
Từ từ dịch chuyển TKHT ra xa trang sách, ảnh của dòng chữ quan sát qua TK cùng chiều và to hơn dòng chữ khi quan sát trực tiếp. Đó là ảnh ảo của dòng chữ tạo bởi TKHT khi dòng chữ nằm trong khỏang tiêu cự của TK
Tới một vị trí nào đó ta lại thấy ảnh của dòngchữ ngược chiều với vật. Đó là ảnh thật của dòng chữ tạo bởi TKHT, khi dòng chữ nằm ngòai khỏang tiêu cự của TKvà ảnh đó nằm ở trước mắt
HỌC THUỘC GHI NHỚ CỦA BÀI
LÀM CÁC BÀI TẬP 42-43.1 ĐẾN 42-43.4 SBT TRANG 50;51
CHUẨN BỊ BÀI HỌC MỚI “ THẤU KÍNH PHÂN KỲ”
LƯU Ý : XEM THẤU KÍNH PHÂN KỲ KHÁC THẤU KÍNH HỘU TỤ Ở NHỮNG ĐIỂM NÀO
DẶN DÒ