Bài 43. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

V
Ậ
T
L
Ý
9
GV: Phan Thị Mỹ Trang
PH�NG GIÂO D?C VĂ DĂO T?O CHĐU THĂNH
TRU?NG TRUNG H?C CO S? AN B�NH
Kiểm tra miệng
? Trình bày thông qua sơ đồ tư duy về:

+ Đặc điểm nhận biết TKHT;
+ Các khái niệm về trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKHT;
+ Đường truyền của 3 tia sáng đặc biệt qua TKHT.
Biểu điểm:
+ Cách thể hiện bản đồ tư duy về màu sắc, nội dung đúng, đầy đủ: (7đ)
+ Rút ra nhận xét về mối quan hệ giữa các nhánh thông tin với từ khóa trung tâm : (3đ)
ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Bài 43-Tiết 52
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
* Mục đích: Quan sát ảnh của một vật tạo bởi thấu
kính hội tụ.
* Dụng cụ:
+ Một thấu kính hội tụ có f = 10cm.
+ Một giá quang học.
+ Một màn hứng ảnh.
+ Một cây nến và một bao diêm.
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1.Thí nghiệm:
Bài 43-Tiết 52
* Tiến hành thí nghiệm:
B1: Cả vật và màn đều được đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ có f = 10 cm
B2: Đặt vật ở các vị trí khác nhau, di chuyển màn  quan sát ảnh rõ nét trên màn.
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
* Tiến hành thí nghiệm, ghi các nhận xét vào bảng 1
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1.Thí nghiệm:
a. Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
b.Đặt vật trong khoảng tiêu cự:
Bài 43-Tiết 52
Hoạt động nhóm: 4 phút
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
* Mô phỏng thí nghiệm:
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1.Thí nghiệm:
a. Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
b.Đặt vật trong khoảng tiêu cự:
Bài 43-Tiết 52
KẾT LUẬN:
Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Đặt vật ngoài khoảng
tiêu cự (d > f)
Đặt vật trong khoảng
tiêu cự (d < f)
Vật ở rất
xa thấu kính
d > 2f
fảnh nhỏ
hơn vật
ảnh nhỏ hơn vật
ảnh lớn hơn vật
Ảnh thật, ngược chiều so với vật
* Ảnh ảo
* Cùng chiều
* Lớn hơn vật
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Bài 43-Tiết 52
* Vật đặt vuông góc với trục chính của thấu kính cho ảnh cũng vuông góc với trục chính.
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
* Một điểm sáng nằm ngay trên trục chính, ở rất xa thấu kính, cho ảnh tại tiêu điểm của thấu kính. Chùm tia phát ra từ điểm sáng này chiếu tới mặt thấu kính được coi là chùm song song với trục chính của thấu kính.
Bài 43-Tiết 52
II. Cách dựng ảnh:
Dựng ảnh của điểm sáng S nằm ngoài trục chính (d > f)
* S’ là ảnh của S qua thấu kính hội tụ.

* Cách dựng:

+ Vẽ 2 tia tới đặc biệt -> Dựng 2 tia ló tương ứng
Giao điểm của 2 tia ló là ảnh của điểm sáng
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1.Thí nghiệm:
b.Đặt vật trong khoảng tiêu cự:
II. Cách dựng ảnh:
1. Dựng ảnh của điểm sáng S nằm ngoài trục chính có d > f
a. Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
2.Kết luận: (SGK)
S’
Bài 43-Tiết 52
Cách dựng ảnh
Dựng ảnh của một điểm sáng (ngoài trục chính d > f)
B1: Vẽ 2 tia tới đặc biệt, dựng 2 tia ló tương ứng
B2: Giao điểm của 2 tia ló là ảnh của điểm sáng.
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Bài 43-Tiết 52
II. Cách dựng ảnh:
Dựng ảnh của một vật sáng AB qua thấu kính hội tụ (AB  trục chính; A  trục chính), f = 12 cm
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
* Đặc điểm ảnh:
* Đặc điểm ảnh:
A’
B’
A’
B’
O
O
F/
F
Bài 43-Tiết 52
+ Ảnh thật
+ Ngược chiều
+ Nhỏ hơn vật
+ Ảnh ảo
+ Cùng chiều
+ Lớn hơn vật
Cách dựng ảnh
Dựng ảnh của một vật sáng AB + A  trục chính
+ AB  trục chính
B1: Dựng ảnh B’ của điểm B.
B2: Từ B’ dựng B’A’  trục chính
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Bài 43-Tiết 52
III. Vận dụng:
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
III. Váûn duûng:
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1.Thí nghiệm:
b.Đặt vật trong khoang tiêu cự:
a. Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
II. Cách dựng ảnh:
1. Dựng ảnh của điểm sáng S nằm ngoài trục chính có d > f
2.Kết luận: (SGK)
2. Dựng ảnh của một vật AB (A trục chính, AB trục chính)nằm ngoài trục chính có d > f
C7
Bài 43-Tiết 52
Hoạt động nhóm: 3 phút
Vậy: TKHT cho ảnh ảo khi d….f
TKHT cho ảnh thật khi d…f
<
>
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
III. Váûn duûng:
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1.Thí nghiệm:
b.Đặt vật trong khoang tiêu cự:
a. Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
II. Cách dựng ảnh:
1. Dựng ảnh của điểm sáng S nằm ngoài trục chính có d > f
2.Kết luận: (SGK)
2. Dựng ảnh của một vật AB (A trục chính, AB trục chính)nằm ngoài trục chính có d > f
Bài 43-Tiết 52
Ứng dụng của thấu kính hội tụ
Bài tập:
Cho một thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 20 cm. Một vật sáng AB đặt trước thấu kính và cách thấu kính 60 cm. Hãy cho biết đặc điểm của ảnh A’B’ cho bởi thấu kính trên?
Đáp án: A’B’ là ảnh thật, ngược chiều với vật và
nhỏ hơn vật.
1
2
3
4
TRẮC NGHIỆM
D) Ngoài khoảng tiêu cự của TK
* Đối với bài học tiết này:
- Học thuộc các tính chất của ảnh của thấu kính hội tụ từ đó có cơ sở vẽ và xác định ảnh của vật qua thấu kính hội tụ trong 2 trường hợp.
+ Vật nằm ngoài tiêu cự
+ Vật nằm trong tiêu cự
- Làm câu 6/118 SGK ; BT từ 43.1 đến 43.6 SBT
 Hướng dẫn C6:
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
Ảnh của một vật tạo bởi
THẤU KÍNH HỘI TỤ
III. Váûn duûng:
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1.Thí nghiệm:
b.Đặt vật trong khoang tiêu cự:
a. Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
II. Cách dựng ảnh:
1. Dựng ảnh của điểm sáng S nằm ngoài trục chính có d > f
2.Kết luận: (SGK)
2. Dựng ảnh của một vật AB (A trục chính, AB trục chính)nằm ngoài trục chính có d > f
Tóm tắt:
AB = h = 1cm
OA = d = 36cm
OF=OF’= f = 12cm

OA’ = d’ = ? cm
A’B’ = h’= ? cm
Mà OI = AB ( t/c HCN)
Hướng dẫn
Từ
A’O =d’= …. cm; A’B’ = h’ = …..cm
C6
I
Bài 43-Tiết 52
* Đối với bài học tiết này:
- Học thuộc các tính chất của ảnh của thấu kính hội tụ từ đó có cơ sở vẽ và xác định ảnh của vật qua thấu kính hội tụ trong 2 trường hợp.
+ Vật nằm ngoài tiêu cự
+ Vật nằm trong tiêu cự
- Làm C6/118 SGK ; BT từ 42-43.1 đến 42-43.6 SBT
* Đối với bài học tiết sau: “BÀI TẬP TKHT”
- Cần nắm vững:
+ Đường đi của 3 tia sáng đặc biệt qua TKHT;
+ Tính chất ảnh tạo bởi TKHT;
+ Cách dựng ảnh của một vật qua TKHT.
- Hoàn chỉnh các bài tập trong bài 43.1 -> 43.6
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC