Bài 43. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

Lần 1: Vật (Có thể lấy cửa sổ hoặc cây) ở rất xa thấu kính và màn ở sát thấu kính. Từ từ dịch chuyển màn ra xa thấu kính cho đến khi xuất hiện ảnh rõ nét của vật trên màn. Rút ra nhận xét, ghi vào bảng 1.
Lần 2: d > 2f (d = 36 cm). Làm thí nghiệm như trên (vật là ngọn nến).
Lần 3: f < d < 2f (d = 18 cm). Làm thí nghiệm tương tự như lần 2.
Lần 4: d < f (d = 8 cm). Từ từ dịch chuyển màn ra xa thấu kính. Sau đó đặt mắt trước thấu kính quan sát. Rút ra nhận xét, ghi vào bảng 1
 


BẢNG 1
ĐỐI VỚI THẤU KÍNH HỘI TỤ:
Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật, ngược chiều với vật. Khi vật đặt rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự.
- Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo, lớn hơn vật và cùng chiều với vật.
Dựng ảnh của vật AB ( AB đặt vuông góc với trục chính, A nằm trên trục chính) trong các trường hợp dưới đây:
B
A
A’
B’
F’
F
O
Cách dựng ảnh A’B’ của vật AB
trường hợp 3: fLẦN 3. KẾT QUẢ LÀM THÍ NGHIỆM:
Dựng ảnh của vật AB ( AB đặt vuông góc với trục chính, A nằm trên trục chính) trong các trường hợp dưới đây:
BẢNG 1
CÁCH DỰNG ẢNH:

Muốn dựng ảnh A’ B’ của AB qua thấu kính (AB vuông góc với trục chính của thấu kính , A nằm trên trục chính), chỉ cần dựng ảnh B’ của B bằng cách vẽ đường truyền của hai tia sáng đặc biệt , sau đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục chính ta có ảnh A’ của A
C5. Vật sáng AB được đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ có tiêu cự f=12cm. Điểm A nằm trên trục chính. Hãy dựng ảnh A’ B’ của AB và nhận xét đặc điểm của ảnh A’ B’ trong hai trường hợp:
+ Vật AB cách thấu kính một khoảng d=36cm.
+ Vật AB cách thấu kính một khoảng d=8cm.
C6. Vận dụng kiến thức hình học, hãy tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính và chiều cao của ảnh trong hai trường hợp ở câu C5. Cho biết vật AB có chiều cao h= 1cm.
? Khi quan sát thấy ảnh dòng chữ to hơn, cùng chiều với dòng chữ. Dòng chữ đặt trong khoảng nào.
? Khi quan sát thấy ảnh dòng chữ lộn ngược. Dòng chữ đặt ở khoảng nào.
C7.
- Khi quan sát thấy ảnh dòng chữ to hơn, cùng chiều với dòng chữ. Dòng chữ đặt trong khoảng tiêu cự.
- Khi quan sát thấy ảnh dòng chữ lộn ngược. Dòng chữ đặt ở ngoài khoảng tiêu cự.