Bài 43. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

Gv: Tr?n Nhu Nguyờn Vu
Trường THCS Vừ Th? Sỏu
Câu 1: Nêu cách nhận biết một thấu kính hội tụ?
Câu 2: Chùm tia tới song song với thấu kính hội tụ có đặc điểm gì?
Câu 3: Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ có đặc điểm gì?
KIỂM TRA BÀI CŨ:
TRẢ LỜI:
Câu 1: Thấu kính hội tụ thường dùng có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
Câu 2: Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.
Câu 3: Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ:
- Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới.
- Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm.
- Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:
1/ Thí nghiệm:
Bài 43:
ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
Vật ở rất xa TK
Kết quả
Lần TN
Khoảng cách từ vật đến TK
Thật hay ảo ?
Cùng chiều hay ngược chiều so với vật ?
Lớn hơn hay nhỏ hơn vật ?
d > 2f
f < d< 2f
d < f
1
2
3
4
Bảng 1
2/ Hãy ghi các nhận xét ở trên vào bảng 1:
a) Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
Ảnh thật, ngược chiều với vật
F
?
F
?
f
f
d > 2f
- Ảnh thật, ngược chiều với vật.
F
?
F
?
0

- Ảnh thật, ngược chiều với vật.
F
?
F
?
f
d
b) Đặt vật trong khoảng tiêu cự:
- Ảnh không hứng được trên màn, ảnh này là ảnh ảo, cùng chiều và lớn hơn vât.
F
?
f
d
F
?
Vật ở rất xa TK
Ảnh thật
Kết quả
Lần TN
Khoảng cách từ vật đến TK
Thật hay ảo ?
Cùng chiều hay ngược chiều so với vật ?
Lớn hơn hay nhỏ hơn vật ?
Ngược chiều
Nhỏ hơn vật
d > 2f
Ảnh thật
Ngược chiều
Lớn hơn vật
f < d< 2f
Ảnh thật
Ngược chiều
Lớn hơn vật
d < f
Ảnh ảo
Cùng chiều
Nhỏ hơn vật
1
2
3
4
Bảng 1
2/ Hãy ghi các nhận xét ở trên vào bảng 1:
II/ Cách dựng ảnh:
1/ Dựng ảnh của điểm sáng S tạo bởi thấu kính hội tụ:
.
F
F/
S
.
S/
I
o
.
.

2/ Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi thấu kính hội tụ:
?
?
F
F/
O
A
B
B/
A/
.
.
F
F/
O
A
B
B/
A/
F
F’
0
I
B
A
A’
B’
III. V?N D?NG:
a) Trường hợp: d = OA = 36cm, f = OF = 12cm, h = AB = 1cm
q
Bài giải
ΔOA’B’ đồng dạng ΔOAB nên:
ΔF’A’B’ đồng dạng ΔF’OI nên:
q
q
Từ (1) và (2) ta có:
. Thay các giá trị vào ta có:
Thay d’ = 18cm vào (1) ta có:
Vậy: Khoảng cách từ ảnh đến thấu kính là 18cm, chiều cao của ảnh là 0,5cm
b) Trường hợp : d = OA = 8cm, f = 12cm, h = 1cm
.
.
F
F/
O
A
B
B/
A/
I
Bài giải
ΔOA’B’ đồng dạng ΔOAB nên:
ΔF’A’B’ đồng dạng ΔF’OI nên:
Từ (1) và (2) ta có:
. Thay các giá trị vào ta có:
Thay d’ = 24cm vào (1) ta có:
Vậy: Khoảng cách từ ảnh đến thấu kính là 24cm, chiều cao của ảnh là 3cm
HƯỚNG DẪN HS HỌC TẬP Ở NHÀ
- Nắm kĩ bài học.
- Học phần ghi nhớ.
- Làm các bài tập trong SBT.
- Chuẩn bị học bài: Thấu kính phân kì.