Bài 42. Thấu kính hội tụ

Vật Lí 9
Bài 42. THẤU KÍNH HỘI TỤ
Nguyễn Văn Điển
Trường DTNT Liên Huyện
Đạ Teh, Lâm Đồng
Câu hỏi: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì? Hãy nêu mối quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ trong hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
(5 phút)
Đáp án:
- Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường gọi là hiện khúc xạ ánh sáng.
- Khi góc tới tăng (giảm) thì góc khúc xạ cũng tăng (giảm).
Thấu kính hội tụ có đặc điểm gì mà khi hứng ánh sáng mặt trời có thể đốt được mảnh giấy?
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
* Tia sáng tới thấu kính gọi là tia tới. Tia sáng ra khỏi thấu kính gọi là tia ló.
C1. Chùm tia ló ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người ta gọi nó là thấu kính hội tụ?
C2. Hãy chỉ ra tia tới, tia ló trong thí nghiệm.
Tiết 46. Bài 42. THẤU KÍNH HỘI TỤ
C3. Tìm hiểu, so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính hội tụ dùng trong thí nghiệm
Các dạng thấu kính hội tụ:

Tiết 46. Bài 42. THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần ở giữa.
Kí hiệu của thấu kính
hội tụ:
C4. Quan sát lại thí nghiệm. Trong ba tia tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng không bị đổi hướng? Tìm cách kiểm tra

Tiết 46. Bài 42. THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:( )
2. Quang tâm:(O)

C5. Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia tới nào? Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trên hình 42.4
Tiết 46. Bài 42. THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:( )
2. Quang tâm:(O)
3. Tiêu điểm:

Hình 42.4
Tiết 46. Bài 42. THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:( )
2. Quang tâm:(O)
3. Tiêu điểm:
Mỗi thấu kính có hai tiêu điểm F và F` nằm về hai phía của thấu kính.
Hình 42.5
C6. Vẫn thí nghiệm trên, nếu chiếu chùm tia tới vào mặt bên kia của thấu kính thì chùm tia ló có đặc điểm gì?


F
O
O
F
F’
a)
b)
Nếu cho tia tới đi qua tiêu điểm của thấu kí hội tụ thì tia ló song song với trục chính.
Tiết 46. Bài 42. THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:( )
2. Quang tâm:(O)
3. Tiêu điểm:
4. Tiêu cự:
OF = OF` = f gọi là tiêu cự của thấu kính.
F’
F
O
C7. Trên hình 42.6 có vẽ thấu kính hội tụ, quang tâm O, trục chính , hai tiêu điểm F và F`, các tia tới 1, 2, 3. Hãy vẽ tia ló của các tia tới này.
Tiết 46. Bài 42. THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:( )
2. Quang tâm:(O)
3. Tiêu điểm:
4. Tiêu cự:
III. Vận dụng:



C8. Hãy trả lời câu hỏi ở phần mở bài:
Thấu kính hô�i tụ là gì?
Tiết 46. Bài 42. THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:( )
2. Quang tâm:(O)
3. Tiêu điểm:
4. Tiêu cự:
III. Vận dụng:
Hoàn thành các bài tập sau đây
Trong câu chuyện "Cuộc du lịch của viên thuyền trưởng Hát-tê-rát" người ta đã chế tạo một thấu kính hội tụ từ tảng băng nước ngọt, hứng tia nắng mặt trời để đốt cháy bùi nhùi.
Năm 1763, lần đầu tiên ở Anh người ta đã tiến hành thành công thí nghiệm dùng thấu kính hội tụ làm từ băng đốt cháy gỗ.
Trong kính thiên văn và kính hiển vi người ta lắp ghép nhiều thấu kính hội tụ tạo thành một hệ thấu kính để nhìn rõ những vật nhỏ hoặc những vật ở xa
Thấu kính hội tụ được dùng làm vật kính của máy ảnh
(các em sẽ được tìm hiểu ở
bài 47)
Bài tập về nhà: 42-43.3 sách bài tập
O�n lại kiến thức Toán học về các trường hợp đồng dạng của tam giác đã học ở lớp 8.
Tìm hiểu: A�nh tạo bởi thấu kính hội tụ có đặc điểm gì? Cách dựng ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ như thế nào?
Chân thành cảm ơn
quý thầy cô giáo
đã tham dự giờ học này