Bài 42. Thấu kính hội tụ

1
2
* Cho hình vẽ: SI là tia tới, tia khúc xạ của tia này là một trong số các tia IH, IE, IG; IK.
-Hãy nêu tên tia khúc xạ và cho biết nhờ vào yếu tố nào mà ta xác định được tia khúc xạ.
Không khí
Nước
* Kiểm tra bài cũ
G
3
Nguồn điện.
Một số dây dẫn điện.
Một bộ phát tia laze.
Một thấu kính hội tụ.
Một giá quang học.
Bước 1: Mắc mạch điện theo hình 42.2.
Bước 2: Chiếu một chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt thấu kính hội tụ.
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ.
1. Thí nghiệm
1. Thí nghiệm
Hộp nhựa trong kín (hộp khói) .
4
Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính hội tụ tụ tại một điểm nên người ta gọi nó là thấu kính hội tụ.
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ.
1. Thí nghiệm
1. Thí nghiệm
5
* Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới.
* Tia khúc xạ ra khỏi thấu kính gọi là tia ló.
C2. Hãy chỉ ra tia tới, tia ló trong thí nghiệm hình 42.2.
(1)
(2)
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ.
1. Thí nghiệm
Chùm tia tới
Chùm tia ló
6
* Ký hiệu thấu kính hội tụ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ.
Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần ở giữa.
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ
1. Thí nghiệm.
* Quan sát thấu kính hội tụ.
7
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần ở giữa.
C4. Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết, trong ba tia sáng tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng không đổi hướng? Tìm cách kiểm tra điều này.

II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
1. Trục chính.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
Trong ba tia sáng tới thấu kính, tia ở giữa truyền thẳng không bị đổi hướng.Dùng thước để kiểm tra đường truyền của tia sáng đó.
8
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần ở giữa.

O
Trục chính cắt thấu kính hội tại điểm O, điểm O gọi là quang tâm của thấu kính.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấn kính hội tụ
2. Quang tâm
9
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần ở giữa.
C5. Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia nào? Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này trên hình 42.4
Hình 42.4
F
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
3. Tiêu điểm.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
10
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần ở giữa.
C6. Vẫn thí nghiệm trên, nếu chiếu chùm tia tới vào mặt bên kia của thấu kính thì chùm tia ló có đặc điểm gì?
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
3. Tiêu điểm.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
11
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần ở giữa.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
3. Tiêu điểm.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
a)
Hình 42.5
12
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần ở giữa.
Nếu cho tia tới đi qua tiêu điểm của thấu kính thì thấy tia ló song song với trục chính.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
4. Tiêu cự.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
13
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần ở giữa.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
C7. Trên hình 42.6 có vẽ thấu kính hội tụ, quang tâm O, trục chính, hai tiêu điểm F và F/,các tia tới 1, 2, 3. Hãy vẽ các tia ló của các tia này.
O

F/
S
S/
Hình 42.6
F
(1)
(2)
(3)
Thấu kính hội tụ là thấu kính có phần rìa mỏng hơn phần giữa. Nếu chiếu một chùm sáng tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ thì chùm tia ló sẽ hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính
C8. Trả lời câu hỏi bạn Kiên nêu ra ở phần mở bài.
III. Vận dụng
14
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần ở giữa.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
Thấu kính hội tụ được làm bằng vật liệu trong suốt, được giới hạn bởi hai mặt cầu(một trong hai mặt có thể là mặt phẳng). Phần rìa mỏng hơn phần giữa.
Mỗi thấu kính đều có trục chính, quang tâm, tiêu điểm và tiêu cự.
Tia tới qua quang tâm cho tia ló tiếp tục truyền thẳng.
Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm.
Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.
15
Chúc các em học tốt
Ôn tập các kiến thức về quang học:
Hiện tượng khúc xạ.
Thấu kính hội tụ.
Tìm hiểu về thấu kính phân kỳ và các dụng cụ quang học
Hướng dẫn học bài ở nhà