Bài 42. Thấu kính hội tụ

CHàO MừNG CáC THầY CÔ GIáO Về Dự HộI giảng GIáO VIÊN GIỏI
Môn: Vật Lí 9
Kiểm tra bài cũ

Không khí
Thuỷ tinh
P
Q
S
I
N
N`
+ Hãy vẽ tia khúc xạ trong trường hợp: tia sáng truyền từ không khí sang thuỷ tinh
+ Khi góc tới tăng (giảm) thì góc khúc xạ cũng..
Hãy điền tiếp vào chỗ trống trong câu trên.
Q

+ Khi góc tới tăng (giảm) thì góc khúc xạ cũng tăng (giảm)
Đáp án
Không khí
Thuỷ tinh
P
S
I
N
N`
K
Tiết 46- bài 42:
thấu kính hội tụ
Thấu kính hội tụ
1.Thí nghiệm
?Chuẩn bị
+ Thấu kính hội tụ
+ Đèn chiếu phát ra 3 chùm tia sáng song song
+ Hộp chứa khói để quan sát đường truyền của tia sáng
+ Giá quang học
+ Nguồn điện
+ Một số đoạn dây nối
+ Bố trí thí nghiệm như hình vẽ
+ Chiếu chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt một thấu kính hội tụ
?Yêu cầu: Quan sát chùm tia khúc xạ sau thấu kính
? Tiến hành thí nghiệm
Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì?
Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính là chùm hội tụ
C2: Hãy chỉ ra tia tới, tia ló trong thí nghiệm ở hình 42.2
- Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới
Tia khúc xạ ra khỏi thấu kính gọi là tia ló
Thấu kính hội tụ
* Kí hiệu:
a)
b)
c)
* Tiết diện của một số thấu kính hội tụ
2) Hình dạng của thấu kính hội tụ
? Thấu kính làm bằng vật liệu trong suốt(thường là thuỷ tinh hoặc nhựa)
? Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần giữa
? Chùm tia tới song song qua thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm

I/ đặc điểm của thấu kính hội tụ
Thấu kính hội tụ
C4: Quan sát lại thí nghiệm ở h.42.2 .Cho biết trong ba tia sáng tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng không bị đổi hướng?
1. Trục chính
Thấu kính hội tụ
Tìm cách kiểm tra điều này.
Có thể dùng thước thẳng để kiểm tra đường truyền của tia sáng đó
- Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng. Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính của thấu kính.
- Kí hiệu:
1. Trục chính
Thấu kính hội tụ
2. Quang tâm
Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính
o
Thấu kính hội tụ
3. Tiêu điểm
C5: Quan sát lại thí nghiệm h42.2 và cho biết điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia tới nào?
Thấu kính hội tụ
C5: Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này trên hình 42.4 (SGK)
Hình 42.4
o
F
C6: Vẫn thí nghiệm trên, nếu chiếu chùm tia tới vào mặt bên kia của thấu kính thì chùm tia ló có đặc điểm gì?
Chùm tia ló vẫn hội tụ tại một điểm trên trục chính
F`
o
F
o
Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính. F gọi là tiêu điểm của thấu kính hội tụ. F nằm khác phía với chùm tia tới
o
F`
3. Tiêu điểm
Thấu kính hội tụ
3. Tiêu điểm
F`
O
F
Mỗi thấu kính có hai tiêu điểm F và F` nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm

Thấu kính hội tụ
Thấu kính hội tụ
4.Tiêu cự
OF = OF` = f
f
f
Tia tới đi qua tiêu điểm của thấu kính thì tia ló song song với trục chính
C7: Trên hình vẽ 42.6 có vẽ thấu kính hội tụ , quang tâm O, trục chính , hai tiêu điểm F và F`, các tia tới 1, 2, 3. Hãy vẽ tia ló của các tia này.
Thấu kính hội tụ
S
F
F’
S’
O
Bài tập 1: Đặc điểm nào sau đây là phù hợp với thấu kính hội tụ

Có phần rìa mỏng hơn phần giữa
Làm bằng vật liệu trong suốt
C. Có thể có một mặt phẳng còn mặt kia là mặt cầu lồi
D. Cả ba đặc điểm A, B, C đều phù hợp
D
Bài tập 2: Hãy vẽ tiếp tia tới hoặc tia ló trong hình vẽ sau
F
F`
O
Ghi nhớ:
? Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần giữa
? Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ, cho chùm tai ló hội tụ tại một điểm
? Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt:
+ Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới
+ Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm`
+ Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính
Thấu kính hội tụ
Hãy tìm điều bí ẩn sau bông hoa bằng cách trả lời đúng các câu hỏi trên mỗi cánh hoa

3
4
5
1
2
6
Truyền thẳng
2 tiêu điểm
Tia tới song song với trục chính
Đúng
Thấu kính hội tụ
1. Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần giữa đúng hay sai ?
2. Tia tới qua tiêu điểm của thấu kính hội tụ thì tia ló.
3. Mỗi thấu kính hội tụ mấy tiêu điểm?
4. Tia ló đi qua tiêu điểm thì tia tới có hướng truyền như thế nào?
5. Mọi tia tới đi qua quang tâm đều truyền thẳng, không đổi hướng, đúng hay sai?
6. Đây là tên một dụng cụ quang học
Đúng
Hướng dẫn về nhà:
- Häc thuéc phÇn ghi nhí (SGK)
- §äc phÇn “ Cã thÓ em ch­a biÕt”
- Lµm bµi tËp 42- 43.3 (SBT)
- ¤n l¹i kiÕn thøc To¸n häc vÒ c¸c tr­êng hîp ®ång d¹ng cña tam gi¸c ®· häc ë líp 8
- T×m hiÓu tr­íc xem ¶nh t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô cã ®Æc ®iÓm g×?
- C¸ch dùng ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô nh­ thÕ nµo?

* Bài tập: Vẽ tiếp đường truyền của các tia sáng trong hình vẽ sau
O
F
F’
(1)
(2)
(3)
(1’)
(2)
(3)
chúc các thầy cô giáo sức khoẻ,
chúc các em học giỏi
chân thành cảm ơn
Chúc các thầy cô giáo sức khoẻ,
chúc các em học giỏi