Bài 42. Thấu kính hội tụ

* Kính chào quý thầy , cô giáo và các em học sinh !
PHÒNG GD & ĐT ĐẠI LỘC
TRƯỜNG THCS LÊ QUÝ ĐÔN
Giáo viên: NGUYỄN VĂN CHÍN
Tháng 2 năm 2008.




1. Câu hỏi
Hãy vẽ tiếp đường truyền của tia sáng trong 2 trường hợp sau? Nhận xét quan hệ giữa r và i?
Q
P
S
I
không khí
nước
Q
P
N’
N
S
I
không khí
nước
i
i
r
Ánh sáng truyền từ không khí sang nước
r < i
Ánh sáng truyền từ nước sang không khí
r > i
N’
N
r
KIỂM TRA BÀI CŨ
2. Trắc nghiệm:
Khi góc tới tăng thì góc khúc xạ:
Tăng
Giảm
Bằng góc tới
Không thay đổi
A.Tăng
KIỂM TRA BÀI CŨ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1) Thí nghiệm: hình42.2
Em hãy bố trí thí nghiệm như sau, trong đó chiếu một chùm tia tới song song theo phương vuông góc với mặt một thấu kính hội tụ.
Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
1) Thí nghiệm: hình42.2
?
Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người ta gọi nó là thấu kính hội tụ?
Các tia khúc xạ ra khỏi thấu kính hội tụ tại một điểm
?
Tia tới
Tia tới
Em hãy chỉ ra tia tới, tia ló trong thí nghiệm trên?
Tia ló
Tia tới
Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1) Thí nghiệm: hình42.2
2) Hình dạng thấu kính hội tụ:
?
Tìm hiểu , so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính dùng trong thí nghiệm trên.
* Thấu kính hội tụ được cắt theo một mặt phẳng vuông góc với thấu kính được mô tả theo hình 42.3a,b,c
* Kí hiệu của TKHT:
Phần rìa mỏng hơn phần giữa



Thấu kính được làm bằng vật liệu trong suốt như thuỷ tinh,nhựa…TKHTcó phần rìa mỏng hơn phần giữa.

Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
II. Trục chính,quang tâm,tiêu điểm,tiêu cự của thấu kính hội tụ.
1) Trục chính:
Quan sát lại thí nghiệm
?
Trong các tia tới thấu kính tia nào qua thấu kính truyền thẳng không đổi hướng?
Tia tới thấu kính cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng, tia này trùng với một đường thẳng gọi là trục chính của thấu kính(∆). ∆ vuông góc TK

Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
II. Trục chính,quang tâm,tiêu điểm,tiêu cự của thấu kính hội tụ.
1) Trục chính:
2) Quang tâm:
∆
∆
O (quang tâm)
Các tia tới thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, thì O gọi là quang tâm của TKHT.
SGK
Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
Tia đặc biệt thứ nhất
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
II. Trục chính,quang tâm,tiêu điểm,tiêu cự của thấu kính hội tụ.
1) Trục chính:
2) Quang tâm: SGK
3) Tiêu điểm:
∆
O
Quan sát lại thí nghiệm
F
Cho biết điểm hội tụ F nằm trên đường thẳng nào?
?

Điểm hội tụ F của chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính nằm trên trục chính.
Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
II. Trục chính,quang tâm,tiêu điểm,tiêu cự của thấu kính hội tụ.
1) Trục chính
2) Quang tâm: SGK
3) Tiêu điểm:
∆
O
Quan sát lại thí nghiệm

F
Nếu chiếu chùm tia tới vào mặt bên kia thì chùm tia ló có đặc điểm gì?
?
F’


Khi đó chùm tia ló sẽ hội tụ tại một điểm trên trục chính điểm đó gọi là tiêu điểm của TK (điểm F’)
Nhận xét: Mỗi thấu kính có hai tiêu điểm F,F’ nằm về hai phía của thấu kính

Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
II. Trục chính,quang tâm,tiêu điểm,tiêu cự của thấu kính hội tụ.
1) Trục chính
2) Quang tâm: SGK
3) Tiêu điểm:
4) Tiêu cự
Khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF=OF’=f gọi là tiêu cự của thấu kính.

Chùm Tia tới song song với trục chính thì chùm tia ló hội tụ(đi qua) tiêu điểm của TK.
Tia đặc biệt thứ hai
Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
5. Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt của TKHT:
- Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới
- Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm
- Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính

Trong các thí nghiệm trên nếu cho tia tới đi qua tiêu điểm của thấu kính thì thấy tia ló song song với trục chính
Dựa vào hình vẽ trên hãy xác định các yếu tố của thấu kính hội tụ định các
?
Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
Tia đặc biệt thứ ba
Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
III. Vận dụng
C7: Vận dụng cách vẽ các tia đặc biệt.Hãy vẽ tiếp tia ló của 3 tia sau:
C8: Trả lời câu hỏi bạn Kiên nêu ra ở phần mở bài.
* TKHT là TK có phần rìa mỏng hơn phần giữa.Nếu chiếu một chùm tia tới song song với trục chính của TK thì chùm tia ló sẽ hội tụ tại tiêu điểm của TK.
Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
Tia tới và tia ló có tính chất nào sau đây:
A.Tia tới và tia ló không tuân theo định luật truyền thẳng ánh sáng
B.Tia tới và tia ló xuất phát từ vật sáng
C.Tia tới và tia ló xuất hiện từng cặp,có tia tới thì có tia ló
D.Một tính chất khác tính chất a,b,c
Bài tập vận dụng:
C.Tia tới và tia ló xuất hiện từng cặp,có tia tới thì có tia ló
Thấu kính hội tụ thường dùng có phần rìa mỏng hơn phần giữa
Một chùm tia tới song song với trục chính của TKHT cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính
Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt của TKHT:
- Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới
- Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm
- Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính
Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
* Đọc phần:“có thể em chưa biết”
* Làm các bài tập trong SBT
* Soạn trước bài 43
* Học bài cũ
Tiết46(Bài42): THẤU KÍNH HỘI TỤ
* XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!
khoẻ mạnh, hạnh phúc...!
Kính chúc
Quý thầy, cô cùng các em học sinh