Bài 42. Thấu kính hội tụ

V
Ậ
T
L
Ý
9
PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO KỲ ANH
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG * QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ LỚP 9D *
GV
TRẦN QUỐC HỘI
* HỘI THI GIÁO VIÊN GIỎI HUYỆN NĂM HỌC 2011-2012*
Chúc các em học tập tốt
BÀI GIẢNG
Chúc các em học tập tốt
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Trình bày khái niệm hiện tượng khúc xạ ánh sáng?
Câu 2: Hãy nêu các kết luận về hiện tượng khúc xạ ánh sáng khi tia sáng truyền từ không khí vào nước và ngược lại.
- Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng khi tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường.
*Khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước :
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới

*Khi ánh sáng truyền từ nước ra không khí :
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ lớn hơn góc tới
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:

Tiết 46-Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ
C1 : Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người ta gọi nó là thấu kính hội tụ ?
- Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính hội tụ tại một điểm.
Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới. Tia khúc xạ ra khỏi thấu kính gọi là tia ló.
Mở bài
Thí nghiệm
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
Tiết 46-Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
C3. Tìm hiểu, so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính hội tụ dùng trong thí nghiệm

- Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
Kí hiệu của thấu kính hội tụ:
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
Tiết 46-Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
- Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:
C4: Trong ba tia sáng tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng mà không bị đổi hướng?
Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng .Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (r) của thấu kính .
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
Tiết 46-Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
- Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:
Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng .Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (r) của thấu kính .
2. Quang tâm:
Chiếu các tia sáng bất kỳ đi qua giao điểm giữa trục chính và thấu kính, quan sát đường truyền của các tia ló, rút ra nhận xét.
- Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính .
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
Tiết 46-Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
- Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:
Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng .Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (r) của thấu kính .
2. Quang tâm:
- Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính .
3. Tiêu điểm:
- Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính. Điểm đó gọi là tiêu điểm của thấu kính hội tụ.
- Một thấu kính có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm .
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
Tiết 46-Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
- Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:
Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng .Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (r) của thấu kính .
2. Quang tâm:
- Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính .
3. Tiêu điểm:
- Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính. Điểm đó gọi là tiêu điểm của thấu kính hội tụ.
- Một thấu kính có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm.
4. Tiêu cự :
- Khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF = OF’ = f, gọi là tiêu cự của thấu kính
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
Tiết 46-Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
- Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:
Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng .Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (r) của thấu kính .
2. Quang tâm:
- Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính .
3. Tiêu điểm:
- Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính. Điểm đó gọi là tiêu điểm của thấu kính hội tụ.
- Một thấu kính có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm.
4. Tiêu cự :
- Khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF = OF’ = f, gọi là tiêu cự của thấu kính
5. Các tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ :
- Tia qua quang tâm O thì truyền thẳng
- Tia song song trục chính thì tia ló đi qua tiêu điểm của thấu kính.
- Tia qua tiêu điểm thì tia ló song song trục chính
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
Tiết 46-Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
- Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:
Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng .Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (r) của thấu kính .
2. Quang tâm:
- Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính .
3. Tiêu điểm:
- Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính. Điểm đó gọi là tiêu điểm của thấu kính hội tụ.
- Một thấu kính có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm.
4. Tiêu cự :
- Khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF = OF’ = f, gọi là tiêu cự của thấu kính
5. Các tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ :
- Tia qua quang tâm O thì truyền thẳng
- Tia song song trục chính thì tia ló đi qua tiêu điểm của thấu kính.
- Tia qua tiêu điểm thì tia ló song song trục chính
III. Vận dụng:
?1. Một thấu kính hội tụ, quang tâm O, trục chính, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới. Hãy vẽ các tia ló tương ứng với các tia tới ?
S●
F
F’
o
(a)
Δ
(1)
(2)
(3)
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ:
1. Thí nghiệm:
Tiết 46-Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
- Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ:
1. Trục chính:
Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng .Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (r) của thấu kính .
2. Quang tâm:
- Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính .
3. Tiêu điểm:
- Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính. Điểm đó gọi là tiêu điểm của thấu kính hội tụ
- Một thấu kính có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm.
4. Tiêu cự :
- Khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF = OF’ = f, gọi là tiêu cự của thấu kính
5. Các tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ :
- Tia qua quang tâm O thì truyền thẳng
- Tia song song trục chính thì tia ló đi qua tiêu điểm của thấu kính.
- Tia qua tiêu điểm thì tia ló song song trục chính
III. Vận dụng:
?2. Hãy trả lời câu hỏi của bạn kiên nêu ở đầu bài ?
- Thấu kính hội tụ là thấu kính có phần rìa mỏng hơn phần gữa. Nếu chiếu một chùm sáng tới song song thì chùm tia ló sẽ hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính
- Thấu kính hội tụ được ứng dụng rất nhiều trong đời sống và kỷ thuật
- Kính thiên văn
KÍNH HIỂN VI
ỐNG NHÒM
- Thấu kính hội tụ được ứng dụng rất nhiều trong đời sống và kỷ thuật
- Thấu kính hội tụ được ứng dụng rất nhiều trong đời sống và kỷ thuật
Máy ảnh
2
5
3
4
1
Từ khóa
TÌM TỪ KHÓA
1. Tên gọi đường thẳng vuông góc với thấu kính, cắt thấu kính tại điểm o mà mọi tia sáng đi qua điểm này đều truyền thẳng.
2. Chiếu một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ, chùm tia ló đi qua điểm nào ?
3. Trong thấu kính hội tụ, điểm mà mọi tia sáng đi qua đều truyền thẳng có tên gọi là gì ?
5. Khoảng cách từ quang tâm đến tiêu điểm gọi là gì?
6
Quà tặng
4. Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính gọi là gì?
Những kết luận về đường truyền của tia sáng qua thấu kính hội tụ sẽ càng đúng khi thấu kính có bề dày phần giữa càng nhỏ ( thấu kính mỏng ) và khi tia ló lệch càng ít so với trục chính .
Trục chính cắt thấu kính ở hai điểm trên hai mặt của thấu kính . Đối với thấu kính mỏng có thể có hai điểm đó trùng nhau, đó là quang tâm của thấu kính .
Xem lại nội dung bài học
- Học phần ghi nhớ.
- Làm bài tập: 42-43.3 sách bài tập / 50.
- Ôn lại kiến thức Toán học về các trường hợp đồng dạng của tam giác đã học ở lớp 8.
- Tìm hiểu bài: " A�nh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ"

Dặn dò

Chân th�nh c?m on
quý thầy cô giáo đã đến dự giờ cùng lớp 9D
Kính chúc quý thầy cô sức khỏe