Bài 42. Thấu kính hội tụ

V
Â
T
L
Ý
9
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
PHÒNG GD HUYỆN PHÙ CÁT * TRƯỜNG THCS CÁT HANH *
GD
PHÙ CÁT
* NIÊN KHOÁ 2012-2013*
BÀI GIẢNG
Các em hãy cố gắng học thật tốt
* Nờu k?t lu?n v? s? khỳc x? ỏnh sỏng. V? hỡnh v� ghi chỳ d?y d? cỏc y?u t??
Câu 1
S
K
I
N
N`
- Tia tới : SI
- Tia Khúc xạ : IK
- Điểm tới : I
Pháp tuyến : NN`
Góc tới : SIN
Góc khúc xạ : KIN`
- Mặt phẳng tới : (P)
P
Chúng ta đã tìm hiểu xong hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng khi tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác thì bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường .
Và bài hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu m?t s? ?ng d?ng c?a hi?n tu?ng kh�c x? �nh s�ng:

THẤU KÍNH HỘI TỤ-Ảnh của vật tạo bỡi TKHT
Tiết 45
?
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
1. Thí nghiệm :
Em hãy bố trí thí nghiệm như hình sau, trong đó chiếu một chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt một thấu kính hội tụ .
C1 : Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người ta gọi nó là thấu kính hội tụ ?
Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính là chùm hội tụ .
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Tiết 45:
Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới .
Tia khúc xạ ra khỏi thấu kính gọi là tia ló .
C2 : Em hãy chỉ ra tia tới, tia ló trong thí nghiệm ?
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
1. Thí nghiệm :
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Tiết 45:
C3 : Em hãy tìm hiểu, so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính hội tụ dùng trong thí nghiệm ?
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
1. Thí nghiệm :
THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ :
Phần rìa của thấu kính hội tụ mỏng hơn phần giữa .
Tiết 45:
Tiết diện của một số thấu kính hội tụ bị cắt theo một mặt phẳng vuông góc với mặt thấu kính.
Thấu kính được làm bằng vật liệu trong suốt
( thường là thủy tinh hoặc nhựa ) .
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
1. Thí nghiệm :
THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ :
Tiết 45:
C3a : Kí hiệu của thấu kính hội tụ được vẽ như thế nào ?
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
1. Thí nghiệm :
THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ :
Tiết 45:
Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng .
Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (r) của thấu kính .
Trục chính
r
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
1. Trục chính :
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
1. Thí nghiệm :
THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ :
Tiết 45:
Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng .
Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính .
2. Quang tâm :
O
Trục chính
r
S
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
1. Trục chính :
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
1. Thí nghiệm :
THẤU KÍNH HỘI TỤ
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ :
Tiết 45:
2. Quang tâm :
1. Trục chính :
C5 : Quan sát lại thí nghiệm và cho biết điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia tới nào ? Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này ?
3. Tiêu điểm :
Điểm hội tụ F của chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính, nằm trên trục chính .
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Khi đó chùm tia ló vẫn hội tụ tại một điểm khác trên trục chính (điểm F’)
Tiết 45:
Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính .
Điểm đó gọi là tiêu điểm của thấu kính hội tụ và nằm khác phía với chùm tia tới .
Một thấu kính có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm .
F
F’
O
r
2. Quang tâm :
1. Trục chính :
3. Tiêu điểm :
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Tiết 45:
F
F`
F`
F
F
F`
Các tia sáng đặc biệt truyền qua thấu kính hội tụ
+ Tia tới truyền qua tiêu điểm, tia ló song song với trục chính
+ Tia tới truyền qua Quang tâm, tia ló tiếp tục truyền thẳng
THÍ NGHIỆM MÔ PHỎNG
+ Tia tới song song với trục chính , tia ló truyền qua tiêu điểm
F
F’
O
Tiêu cự
Tiêu cự
OF = OF’ = f
Khoảng cách từ quang tâm đến một tiêu điểm gọi là tiêu cự của thấu kính .
Nếu cho tia tới đi qua tiêu điểm của thấu kính thì thấy tia ló song song với trục chính .
2. Quang tâm :
1. Trục chính :
3. Tiêu điểm :
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Tiết 46:
4. Tiêu cự :
F
F`
F
Xem lại minh họa tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
Tiêu cự f
Tiêu cự f
2. Quang tâm :
1. Trục chính :
3. Tiêu điểm :
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Tiết 46:
4. Tiêu cự :
F
F’
O
Tiêu cự
Tiêu cự
OF = OF’ = f
III. Vận dụng
Câu 1 : Một thấu kính hội tụ, quang tâm O, trục chính r, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới 1, 2, 3. Hãy vẽ tia ló của các tia này ?
2. Quang tâm :
1. Trục chính :
3. Tiêu điểm :
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ
THẤU KÍNH HỘI TỤ
Tiết 46:
4. Tiêu cự :
F
F’
O
Tiêu cự
Tiêu cự
OF = OF’ = f
III. Vận dụng
Câu 2 : Thấu kính hội tụ là thấu kính có :
A . Phần rìa mỏng hơn phần giữa .
B . Phần rìa dày hơn phần giữa .
C . Chùm tia tới song song chùm tia ló hội tụ
D . A và C đúng .
D . A và C đúng .
Ghi nhớ
Thấu kính hội tụ thường dùng có phần rìa mỏng hơn phần giữa .
Một chùm tia tời song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính .
Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ :
* Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia ló .
* Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm .
* Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính .
Có thể em chưa biết :
Những kết luận về đường truyền của tia sáng qua thấu kính hội tụ sẽ càng đúng khi thấu kính có bề dày phần giữa càng nhỏ ( thấu kính mỏng ) và khi tia ló lệch càng ít so với trục chính .
Trục chính cắt thấu kính ở hai điểm trên hai mặt của thấu kính . Đối với thấu kính mỏng có thể có hai điểm đó trùng nhau, đó là quang tâm của thấu kính .
Hướng dẫn về nhà
1> Làm hết các bài tập SBT
2> Học thuộc phần ghi nhớ SGK
3> Đọc kỹ phần "Có thể em chưa biết"
4> Tìm một số ví dụ về sử dụng thấu kính hội tụ trong thực tế
5> Nghiên cứu trước bài "ảnh của vật tạo bỡi thấu kính hội tụ"
Các em hãy cố gắng học thật tốt
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
Hãy học lại cách yêu thương
(bằng những cử chỉ âu yếm).
Tình yêu là liều thuốc an thần tốt nhất.