Bài 42. Thấu kính hội tụ

Trong hinh vẽ bên chỉ vẽ các tia tới và các tia ló ra khỏi thấu kính.Hãy vẽ thêm cho đầy đủ cả tia tới và tia ló
F
F`
O
Kiểm tra bài cũ
1. Một thấu kính hội tụ (TKHT) được đặt sát vào mặt trang sách (hình bên). Hãy quan sát hình ảnh dòng chữ qua thấu kính (TK). Hình ảnh dòng chữ thay đổi thế nào khi từ từ dịch chuyển TK ra xa trang sách?
Quan sát ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ
Bố trí thí nghiệm như hình 43.2
a) Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
C1: Đặt vật ở rất xa thấu kính:
-Ảnh thật hay ảnh ảo? Cùng chiều hay ngược chiều với vật?
 Ảnh thật ngược chiều với vật, nằm tại tiêu điểm thấu kính
F

F’

f
f
a) Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
C2: Đặt vật cách thấu kính một khoảng d>2f:
 Ảnh thật, ngược chiều với vật, nhỏ hơn vật
d > 2f
F

F’

0
a) Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự:
C2: Dịch chuyển vật lại gần thấu kính cách thấu kính một khoảng f  Ảnh thật, ngược chiều với vật, lớn hơn vật
F

F’

f
d
C3: Dịch chuyển vật lại gần thấu kính cách thấu kính một khoảng d  Ảnh không hứng được trên màn, ảnh này là ảnh ảo
b) Đặt vật trong khoảng tiêu cự:
F

f
d
F’

Vật ở rất xa TK
Ảnh thật
Ngược chiều
Nhỏ hơn vật
d>2f
Ảnh thật
Ngược chiều
Lớn hơn vật
fẢnh thật
Ngược chiều
dẢnh ảo
Cùng chiều
Lớn hơn vật
Nhỏ hơn vật
Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật, ngược chiều với vật. Khi vật đặt rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự
Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo, lớn hơn vật và cùng chiều với vật
Một điểm sáng nằm ngay trên trục chính ở rất xa thấu kính, cho ảnh tại tiêu điểm của thấu kính. Chùm tia phát ra từ điểm sáng này chiếu tới mặt thấu kính được coi là chùm song song với trục chính của thấu kính
Vật đặt vuông góc với trục chính của thấu kính cho ảnh cũng vuông góc với trục chính
CHÚ Ý
 Từ S dựng 2 trong 3 tia đặc biệt đến TK, giao điểm 2 tia ló S/ là ảnh của S
S’
S’
I
I
K
C4: Dựng ảnh S’ của điểm sáng S
 Dựng ảnh B/ của B rồi hạ đường vuông góc với trục chính tại A/ , A /B/ là ảnh tạo bởi vật AB
a) Trường hợp 1: vật đặt ngoài khoảng tiêu cự (d=36 cm > f )
A
B
B/
A/
0
C5: Cho f = 12 cm
 Ảnh A /B/ là ảnh ảo, cùng chiều và lớn hơn vật
b) Trường hợp 2: Vật đặt trong khoảng tiêu cự (d=8 cm < f )
A
B
B’
A’
AB = h = 1cm
OA = d = 36cm
OF=OF’= f = 12cm
A’B’ = h’=? cm
C6.
Mà OI = AB, A’F’ = A’0 - 0F’
(1)
A’O = 18cm , A’B’ = h’ = 0,5cm
AB = h = 1cm
OA = d = 8cm
OF=OF’= f = 12cm
A’B’ = h’=? cm
Mà OI = AB , A’F’ = A’0 + 0F’
A’O = 24cm , A’B’ = h’ = 3cm
B’
A’
B
I
C6.
C7. Trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bài?
Khi dịch chuyển thấu kính từ từ ra xa trang sách,ảnh của dòng chữ quan sát qua thấu kính cùng chiều và to hơn dòng chữ thật trên trang sách. Đó là ảnh ảo tạo bởi TKHT
Khi dịch chuyển thấu kính ra xa một khoảng cách nhất định nào đó, ta nhìn thấy ảnh của dòng chữ ngược chiều với vật Đó là ảnh thật của dòng chữ tạo bởi TKHT
A) Rất gần TK
B) Trong khoảng tiêu cự của TK
C) Vuông góc với TK
D) Ngoài khoảng tiêu cự của TK
1) Vật đặt ở vị trí nào thì thấu kính hội tụ cho ảnh thật
A) d > f
B) 2 f < d
C) d < f
D) f2) Thấu kính hội tụ cho ảnh thật nhỏ hơn vật khi
A) d > f
B) f< d <2 f
C) d < f
D) d > 2f
3) Khi nào thấu kính hội tụ cho ảnh ảo
4) Ảnh ảo của thấu kính hội tụ có tính chất gì?
A) Cùng chiều,lớn hơn vật
B) Cùng chiều, nhỏ hơn vật
C) Ngược chiều,lớn hơn vật
D) Ngược chiều ,nhỏ hơn vật
Học thuộc ghi nhớ của bài
Làm các bài tập 42-43.1 đến 42-43.4 SBT trang 50;51
Chuẩn bị bài học mới “ thấu kính phân kỳ”
Lưu ý : xem thấu kính phân kỳ khác thấu kính hội tụ ở những điểm nào