Bài 42. Thấu kính hội tụ

LỚP 9/6
KÍNH CHÀO THẦY, CÔ VỀ DỰ GIỜ HỘI GIẢNG
Tiết 44: THẤU KÍNH HỘI TỤ
Giáo viên: LƯƠNG HOÀNG XUÂN HUYỀN
Câu 1: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì?
Câu 2: Hãy nêu kết luận khi tia sáng được truyền từ nước sang không khí?
- Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường
Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
Góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
(r > i)
Hình
- Nguồn điện
- Dây nối.
- Bộ nguồn phát tia laze
- Thấu kính hội tụ.
- Giá quang học
Bước 1: Mắc mạch điện theo hình 42.2.
Bước 2: Chiếu một chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt thấu kính hội tụ. Quan sát chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính hội tụ.
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
1. Thí nghiệm:
a. Dụng cụ thí nghiệm:
b. Các bước tiến hành:
- Hộp khói
Tiết 44: THẤU KÍNH HỘI TỤ
Tia tới
Tia ló
Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới.
Tia khúc xạ ra khỏi thấu kính gọi là tia ló
Tiết 44: THẤU KÍNH HỘI TỤ
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
1. Thí nghiệm:
* Kí hiệu của thấu kính hội tụ:
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ:
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
1. Thí nghiệm:
Tiết 44: THẤU KÍNH HỘI TỤ
- Thấu kính hội tụ thường được làm bằng vật liệu trong suốt (thủy tinh hoặc nhựa)
- Phần rìa của thấu kính hội tụ mỏng hơn phần giữa.
II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
1. Trục chính:
Trục chính
r
Tia nào qua thấu kính truyền thẳng không đổi hướng?
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
Tiết 44: THẤU KÍNH HỘI TỤ
Đường thẳng có phương trùng với tia tới vuông góc với thấu kính hội tụ cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng gọi là trục chính (?) của thấu kính.
2. Quang tâm (O)
r
O
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
Tiết 44: THẤU KÍNH HỘI TỤ
II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TU:�
1. Trục chính:
- Mọi tia tới qua quang tâm đều truyền thẳng không đổi hướng.
3. Tiêu điểm:
O

F’
O

F
2. Quang tâm (O)
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
Tiết 44: THẤU KÍNH HỘI TỤ
II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TU:�
1. Trục chính:
- Mỗi thấu kính có hai tiêu điểm F và F` nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm O
3. Tiêu điểm:

F’
O

F
2. Quang tâm (O)
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
Tiết 44: THẤU KÍNH HỘI TỤ
II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
1. Trục chính:
4. Tiêu cự:
OF = OF` = f (tiêu cự của thấu kính)
3. Tiêu điểm:
2. Quang tâm (O)
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
Tiết 44: THẤU KÍNH HỘI TỤ
II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
1. Trục chính:
4. Tiêu cự:
OF = OF` = f (tiêu cự của thấu kính)
- Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.
- Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm
S●
S●
●S
●S
F
F’
F
F
F
F’
F’
o
o
o
o
ÔC
HDVN
ƯD
CTCB
III. VẬN DỤNG:
Moät thaáu kính hoäi tuï, quang taâm O, truïc chính Δ, hai tieâu ñieåm F vaø F’, caùc tia tôùi. Haõy veõ caùc tia loù töông öùng vôùi caùc tia tôùi?
(a)
(b)
(c)
(d)
Δ
Δ
Δ
Δ
(1)
(2)
(3)
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
Tiết 44: THẤU KÍNH HỘI TỤ
II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ:
ÔC
HDVN
ƯD
F
F’
S .
S’
o
* Thấu kính hội tụ thường có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
* Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.
Dùng băng lấy lửa như thế nào?
Có thể dùng băng làm thấu kính hội tụ sinh lửa.
Nếu chiếc kính băng rộng 1m và dày khoảng 30cm, thì năng lượng ánh sáng mặt trời mà nó hội tụ có thể đủ lớn để đốt cháy một đám củi khô. Nhà văn viễn tưởng Jule Verne đã viết ra cuốn truyện phiêu lưu "Cuộc du lịch của viên thuyền trưởng Hatterat" mà trong đó, các nhân vật trong truyện đã dùng thấu kính băng lấy lửa ở nhiệt độ (- 480C)!
ÔC
HDVN
ƯD
CTCB
Năm 1763, lần đầu tiên ở Anh người ta đã tiến hành thành công thí nghiệm dùng thấu kính hội tụ làm từ băng đốt cháy gỗ.
Trong kính thiên văn và kính hiển vi người ta lắp ghép nhiều thấu kính hội tụ tạo thành một hệ thấu kính để nhìn rõ những vật nhỏ hoặc những vật ở xa
ÔC
HDVN
ƯD
CTCB
Thấu kính hội tụ được dùng làm vật kính của máy ảnh (các em sẽ được tìm hiểu ở bài 47)
ÔC
HDVN
ƯD
CTCB
KÍNH HIỂN VI
ỐNG NHÒM
ÔC
HDVN
ƯD
CTCB
2
5
3
4
1
Từ khóa
TÌM
TỪ
KHÓA
ÔC
HDVN
ƯD
CTCB
1. Tên gọi đường thẳng vuông góc với thấu kính, cắt thấu kính tại điểm O và mọi tia sáng đi qua điểm này đều truyền thẳng.
2. Ảnh hứng được trên màn chắn gọi là ảnh gì ?
3. Trong thấu kính hội tụ, điểm mà mọi tia sáng đi qua đều truyền thẳng có tên gọi là gì?
5. Tia khúc xạ ra khỏi thấu kính hội tụ gọi là tia gì ?
6
Quà tặng
4. Thấu kính cho chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính, hội tụ tại một điểm gọi là thấu kính gì ?
Xem lại nội dung bài học
- Học phần ghi nhớ.
- Làm bài tập: 42-43.3/SBT/trang 50.
- Ôn lại kiến thức Toán học về các trường hợp đồng dạng của tam giác đã học ở lớp 8.
- Tìm hiểu bài:
" A�nh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ"
+ A�nh tạo bởi thấu kính hội tụ có đặc điểm gì?
+ Cách dựng ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ như thế nào?
- Đọc phần "Có thể em chưa biết"
CTCB
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Có thể em chưa biết :
Những kết luận về đường truyền của tia sáng qua thấu kính hội tụ sẽ càng đúng khi thấu kính có bề dày phần giữa càng nhỏ ( thấu kính mỏng ) và khi tia sáng lệch càng ít so với trục chính .
Trục chính cắt thấu kính ở hai điểm trên hai mặt của thấu kính . Đối với thấu kính mỏng có thể có hai điểm đó trùng nhau, đó là quang tâm của thấu kính .
ÔC
HDVN
ƯD