Bài 41. Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ

Biên soạn: Nguyễn Văn Yên
Triggers Slide
Phòng GD&ĐT TP Bắc Ninh
Trường THCS Phong Khê
Tiết 45: quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹
N
Kiểm tra bài cũ
1. Nhận xét đường truyền của tia sáng, chỉ ra điểm tới, tia tới, tia khúc xạ. So sánh độ lớn góc khúc xạ và góc tới.

.
A
B
.
C
Điểm tới B
Tia tới AB
Tia khúc xạ BC
Pháp tuyến NN`
N
N`
.
A
B
.
C
Điểm tới B
Tia tới AB
Tia khúc xạ BC
Pháp tuyến NN`
N
N`
2. Còng hái nh­ trªn nh­ng m«i tr­êng ng­îc l¹i
Tiết 45 Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ
I. Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới
1. Thí nghiệm
Bố trí thí nghiệm như hình 31.1
I
N`
N
KK
Cắm một đinh ghim tại điểm A
Đặt mắt phía cạnh cong của miếng thuỷ tinh sao cho nhìn thấy điểm A qua khe I. Đưa đinh ghim A` tới vị trí sao cho nó che khuất đồng thời cả khe I và đinh ghim A.
C1 Chứng minh rằng nối các vị trí A, I, A` là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim A đến mắt.
Tiết 45 Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ
I. Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới
1. Thí nghiệm
Bố trí thí nghiệm như hình 31.1
N
a. Khi gãc tíi NIA=600
Trả lời C1: Đặt mắt ở cạnh cong của miếng thuỷ tinh ta thấy chỉ có một vị trí quan sát được hình ảnh của đinh ghim A qua miếng thuỷ tinh. Điều đó chứng tỏ ánh sáng từ A phát ra, truyền đến khe hở I vào miếng thuỷ tinh rồi đến mắt. Khi chỉ nhìn thấy đinh ghim A` có nghĩa là A` đã che khuất I và A, Do đó ánh sáng từ A phát ra không đến mắt được. Vậy đường nối A,I,A` là đường truyền của tia sáng từ A đến mắt.
C1 Chứng minh rằng nối các vị trí A, I, A` là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim A đến mắt.
Thuỷ tinh
Trả lời C2: Tia sáng từ không khí vào thuỷ tinh, bị khúc xạ tại mặt phân cách giữa không khí và thuỷ tinh. AI là tia tới, A`I là tia khúc xạ, góc NIA là góc tới góc, góc N`IA` là góc khúc xạ.
Tiết 45 Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ
I. Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới
1. Thí nghiệm
Bố trí thí nghiệm như hình 31.1
N
a. Khi gãc tíi NIA=600
600
A
A`
I
N`
C2 Nêu nhận xét về đường truyền của tia sáng từ không khí vào thuỷ tinh. Chỉ ra tia tới, tia khúc xạ, góc tới, góc khúc xạ. Đo độ lớn góc khúc xạ và ghi vào bảng 1.
400
Các em quan sát
Góc tới
Góc KX
Tiết 45 Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ
I. Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới
1. Thí nghiệm
Bố trí thí nghiệm như hình 31.1
N
a. Khi gãc tíi NIA=600
b. Khi gãc tíi b»ng 450, 300, 00.
Tiến hành TN theo các bước tương tự như trên.
Vẽ đường truyền của tia sáng từ đinh ghim đến mắt trong từng trường hợp đo các góc khúc xạ tương ứng ghi vào bảng 1
Minh hoạ TN
N`
450
300
i
r
Lần đo
KQđo
300
200
00
00
Thuỷ tinh
Không khí
450 + Tắt
300
00+Bảng
Tiết 45 Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ
I. Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới
1. Thí nghiệm
2. Kết luận
Khi ánh sáng truyền từ không khí sang thuỷ tinh:
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
- Góc tới tăng (giảm) góc khúc xạ cũng tăng (giảm)
3. Mở rộng
Người ta đã làm nhiều TN về hiện tượng khúc xạ. Khi chiếu ánh sáng từ không khí sang môi trường trong suốt rắn, lỏng khác nhau như thạch anh, nước đá, rượu, dầu.người ta đều thấy kết luận trên vẫn đúng.
Tiết 45 Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ
I. Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới
II. Vận dụng
B
A
M
C3 Trên hình cho biết M là vị trí đặt mắt để nhìn thấy viên sỏi nhỏ trong nước, A là vị trí thực của viên sỏi, B là ảnh của nó, PQ là mặt nước. Hãy vẽ đường truyền của tia sáng đến từ viên sỏi đến mắt.
Tiết 45 Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ
I. Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới
II. Vận dụng
K
N`
G
C4 Trên hình cho biết SI là tia tới. Tia khúc xạ của tia này trùng với một trong số các đường IH, IE, IG, IK. Hãy điền dấu mũi tên vào tia khúc xạ đó.
E
Q
H
I
N
S
Không khí
Nước
Dặn dò
Học kỹ bài và đọc phần có thể em chưa biết.
Làm phần còn lại bài tập 40- 41 SBT trang 48-49
Bài học kết thúc tại đây!
Cám ơn các em?
Dành cho thầy (cô)
ở Slide 7 sau khi nhấn 2 lần chuột trái ở màn hình, thầy (cô) chuyển sang nhấn 2 lần, nếu muốn tắt "tia." cho thoáng, nhấn thêm lần nữa; tiếp tục chuyển sang , cuối cùng nhấn
Cái hay của nó là ứng với mỗi tia tới, ta có thể lặp lại ngay nhiều lần cho HS quan sát được kỹ hơn, để đồng thời các tia hoặc riêng rẽ từng tia đều được.
450 + Tắt
300
00+Bảng