Bài 41. Cấu tạo và chức năng của da

Mở đầu
:
Kính chào các thầy cô giáo và các em học sinh ! Kiểm tra bài cũ :
Câu hỏi:
Nªu vai trß cña da trong ®iÒu hoµ th©n nhiÖt ? Đáp án:
- Da lµ c¬ quan gi÷ vai trß quan träng nhÊt trong ®iÒu hoµ th©n nhiÖt. - Khi trêi nãng vµ lao ®éng nÆng mao m¹ch ë da gi·n gióp to¶ nhiÖt nhanh, ®ång thêi t¨ng tiÕt må h«i gióp c¬ thÓ to¶ nhiÖt. - Khi trêi l¹nh mao m¹ch ë da co l¹i , c¬ ch©n l«ng co ®Ó gi¶m to¶ nhiÖt. Trang bìa
:
Chương VIII. DA Tiết 43. Cấu tạo và chức năng của da. I. Cấu tạo của da :
Ảnh cấu tạo da: Hình 41. Cấu tạo da
Câu hỏi 1: Cấu tạo da
Quan s¸t s¬ ®å H.41(SGK) em cã thÓ chia da lµm mÊy líp ? §ã lµ nh÷ng líp nµo? Đáp án: Cấu tạo da
Câu hỏi 2: Cấu tạo da
Tiếp tục quan sát H41, dùng mũi tên chỉ các thành phần cấu tạo của các lớp : Biểu bì, lớp bì, lớp mỡ dưới da trong sơ đồ dưới đây. Đáp án: Cấu tạo da
Da Lớp biểu bì Lớp bì Lớp mỡ dưới da TÇng sõng (1) TÇng tÕ bµo sèng (2) Thô quan (8) TuyÕn nhên (7) C¬ co ch©n l«ng (5) L«ng vµ bao l«ng (6) TuyÕn må h«i (3) D©y thÇn kinh (4) M¹ch m¸u (9) Líp mì (10) Câu hỏi 3: Cấu tạo da
1/ Vào mùa hanh khô ta thường thấy có những vảy trắng nhỏ bong ra như phấn ở quần áo. Điều đó giúp ta giải thích như thế nào về thành phần lớp ngoài cùng của da ? 2/ Vì sao da ta luôn mềm mại, khi bị ướt không ngấm nước ? 3/ Vì sao ta nhận biết được nóng lạnh, độ cứng, mềm của vật mà ta tiếp xúc ? 4/ Da có phản ứng như thế nào khi trời nóng quá hay lạnh quá ? 5/ Lớp mỡ dưới da có vai trò gì ? 6/ Tóc và lông mày có tác dụng gì ? Đáp án 3.1: Cấu tạo da
- VÈy tr¾ng tù bong ra chøng tá líp tÕ bµo ngoµi cïng cña da ho¸ sõng vµ chÕt. Đáp án 3.2: Cấu tạo da
- Da mÒm m¹i kh«ng thÊm n­íc v× ®­îc cÊu t¹o tõ c¸c sîi m« liªn kÕt bÖn chÆt víi nhau vµ trªn da cã nhiÒu tuyÕn nhên tiÕt chÊt nhên lªn bÒ mÆt da. Đáp án 3.3: Cấu tạo da
- Da cã nhiÒu c¬ quan thô c¶m lµ nh÷ng ®Çu mót tÕ bµo thÇn kinh gióp ta nhËn biÕt nãng, l¹nh , cøng, mÒm , ®au ®ín. Đáp án 3.4: Cấu tạo da
Khi trời nóng mao mạch dưới da dãn, tuyến mồ hôi tiết nhiều mồ hôi, khi trời lạnh mao mạch co lại, cơ chân lông co. Đáp án 3.5: Cấu tạo da
- Líp mì d­íi da lµ líp ®Öm chèng ¶nh h­ëng c¬ häc cña m«i tr­êng vµ cã vai trß gãp phÇn chèng mÊt nhiÖt khi trêi rÐt. Đáp án 3.6: Cấu tạo da
-Tãc t¹o nªn mét líp ®Öm kh«ng khÝ cã vai trß chèng tia tö ngo¹i cña ¸nh s¸ng mÆt trêi vµ ®iÒu hoµ nhiÖt ®é . L«ng mµy cã vai trß ng¨n må h«i vµ n­íc (khi ®i d­íi trêi m­a) kh«ng ch¶y xuèng m¾t . II. Chức năng của da.
Đáp an 1: II. Chức năng của da.
- B¶o vÖ c¬ thÓ. - TiÕp nhËn kÝch thÝch. - Bµi tiÕt vµ ®iÒu hoµ th©n nhiÖt. Đáp an 2: II. Chức năng của da.
-B¶o vÖ c¬ thÓ chèng c¸c yÕu tè g©y h¹i cña m«i tr­êng nh­ sù va ®Ëp, sù x©m nhËp cña vi khuÈn , chèng thÊm n­íc vµ tho¸t n­íc. Đáp an 3: II. Chức năng của da.
- Do ®Æc ®iÓm cÊu t¹o tõ c¸c sîi cña c¸c m« liªn kÕt, líp mì d­íi da vµ tuyÕn nhên. ChÊt nhên do tuyÕn nhên tiÕt ra cßn cã t¸c dông diÖt khuÈn. S¾c tè da gãp phÇn chèng t¸c h¹i cña tia tö ngo¹i Đáp an 4: II. Chức năng của da
- NhËn biÕt kÝch thÝch cña m«i tr­êng nhê c¸c c¬ quan thô c¶m. Ảnh khiếm thị: II. Chức năng của da
Nguyễn Văn Duy đang làm bài thi môn Sử trong kỳ thi đại học năm 2006 Đáp an 5: II. Chức năng của da
- Tham gia ho¹t ®éng bµi tiÕt qua tuyÕn må h«i. Đáp an 6: II. Chức năng của da
- Điều hoà thân nhiệt nhờ sự co dãn của mạch máu dưới da,cơ co chân lông. Lớp mỡ dưới da góp phần chống mất nhiệt. Câu hỏi: II. Chức năng của da
Theo em trong c¸c chøc n¨ng cña da, chøc n¨ng nµo lµ quan träng nhÊt ?V× sao? Đáp an : II. Chức năng của da
- Chøc n¨ng b¶o vÖ lµ quan träng nhÊt v× kh«ng bé phËn nµo cã thÓ thay da thùc hiÖn chøc n¨ng nµy. Liên hệ
Nội tiết: II. Chức năng của da
Bỏng: II. Chức năng của da
Bình thường: II. Chức năng của da
Kiến thức cơ bản
Kiến thức cơ bản: Kiến thức cơ bản
* Da có cấu tạo gồm ba lớp : - Lớp biểu bì có tầng sừng và tầng tế bào sống. - Lớp bì có các bộ phận như tuyến mồ hôi, tuyến nhờn, mạch máu, dây thần kinh.... - Trong cùng lớp mỡ dưới da. * Chức năng : - Da tạo nên vẻ đẹp con người, bảo vệ cơ thể, cảm giác, bài tiết và điều hoà thân nhiệt. - Tất cả các lớp của da đều phối hợp thực hiện chức năng này Củng cố
Bài tập 1: Bài tập 1
Em hãy chú thích các chi tiết trong hình(cấu tạo da) vào bảng sau : Đáp án: Đáp án
1. Tầng sừng. 2. Tầng TB sống. 3. Thụ quan. 4. Tuyến nhờn. 5. Cơ co chân lông. 6. Dây thần kinh. 7. Lông và bao lông. 8. Tuyến mồ hôi. 9. Lớp mỡ. 10. Mạch máu. Bài tập 2: Bài tập 2
Cấu tạo của da gồm các lớp :
a. Lớp biểu bì.
c. Lớp mỡ dưới da.
b. Lớp bì.
d. Cả ba câu a,b,c đều đúng.
Bài tập 3: Bài tập 3
Da mềm và không thấm nước là do có :
a. Các sợi mô liên kết.
b. Tuyến nhờn.
c. Lớp mỡ dưới da.
d. Cả hai câu a và b đều đúng.
Bài tập 4: Bài tập 4
Tầng sừng là lớp tế bào :
a. Có chứa các hạt sắc tố tạo nên màu da.
b. Do mô liên kết tạo thành.
c. Có khả năng phân chia tạo ra tế bào mới.
d. Đã hoá sừng xếp khít nhau dễ bong ra .
Bài tập 5: Bài tập 5
Trong các chức năng của da, chức năng nào quan trọng nhất ?
a. Bảo vệ cơ thể.
b. Cảm giác.
c. Bài tiết mồ hôi và điều hoà thân nhiệt.
d. Cả ba câu a,b,c đúng.
Chú ý: Chú ý
- L«ng mµy cã vai trß ng¨n kh«ng cho må h«i vµ n­íc ch¶y xuèng m¾t v× vËy kh«ng nªn nhæ l«ng mµy. L¹m dông kem phÊn sÏ bÝt c¸c lç ch©n l«ng vµ lç tiÕt chÊt nhên , t¹o ®iÒu kiÖn cho vi khuÈn b¸m vµo da vµ ph¸t triÓn . Giải ô chữ: Giải ô chữ
Loại vật chất như phấn thường xuất hiện trên áo quần vào mùa hanh khô do các tế bào chết sinh ra.
Đây là chức năng quan trọng của da.
Loại tế bào tạo nên màu sắc của da
Đây là lớp ngoài cùng của da.
Tuyến có tác dụng làm da mềm mại không thấm nước.
Tuyến thực hiện chức năng bài tiết.
Mao mạch dưới da điều hoà thân nhiệt bằng cách này.
Bộ phận chủ yếu giúp da tiếp nhận kich thích.
Hướng dẫn
Lý thuyết: II. Sự cháy và sự ôxy hoá chẫ
- Häc thuéc vµ ghi nhí phÇn tãm t¾t cuèi bµi - Tr¶ lêi theo c©u hái SGK - §äc " em cã biÕt " - §äc tr­íc bµi 42