Bài 40. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Kiểm tra bài cũ:
Bài tập:
Khoanh tròn vào chữ cái ở đầu đáp án đúng:
Tia sáng trong môi trường trong suốt và đồng tính thì truyền theo đường :
A - Gấp khúc
B - Đường cong
C - Đường thẳng.
C
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
*/ Giữ nguyên vị trí đặt mắt đổ nước vào bát và quan sát thì các em thấy hiện tượng gì khác xảy ra ?
*/ Đặt mắt nhìn dọc theo chiếc đũa thẳng từ đầu trên thì có nhìn thấy đầu đũa phía dưới không ?
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
1. Quan sát:
Em có nhận xét gì về đường truyền của tia sáng:
+ Từ S đến I (trong không khí).
+ Từ I đến K (trong nước).
+ Từ S đến mặt phân cách đến K.
Trả lời:
+ Từ S đến I: ánh sáng truyền theo đường thẳng.
+ Từ I đến K: ánh sáng truyền theo đường thẳng.
+ Từ S đến mặt phân cách đến K: ánh sáng truyền theo đường thẳng đến mặt phân cách, gẫy khúc tại mặt phân cách rồi truyền thẳng đến K.
Vậy ánh sáng truyền trong không khí và ánh sáng truyền trong nước tuân theo định luật nào ?
?1
?2
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Kết luận:
1. Quan sát:
Nhận xét :
- Khi ánh sáng truyền từ không khí vào trong nước không theo một đường thẳng .
Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì ?
Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng ánh sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường.
- Hiện tượng ánh sáng truyền từ không khí vào nước bị gãy khúc tại mặt phân cách gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Kết luận:
1. Quan sát:
Nước vào không khí.
Không khí vào rượu
Nước vào thuỷ tinh
*/ Bài tập
Chọn đáp án đúng cho câu hỏi sau:
Sẽ không có hiện tượng khúc xạ khi ánh sáng đi từ:
D. Chân không vào chân không.
Đáp án
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Kết luận:
1. Quan sát:
3. Một vài khái niệm:
Trên hình bên người ta gọi:
- I là điểm tới, SI là tia tới.
- IK là tia khúc xạ.
- Đường NN` vuông góc với mặt phân cách là pháp tuyến tại điểm tới.
- Mặt phẳng chứa tia tới SI và pháp tuyến NN` là mặt phẳng tới.
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Kết luận:
1. Quan sát:
3. Một vài khái niệm:
4. Thí nghiệm:
Quan sát hình vẽ, nêu cách tiến hành thí nghiệm ?
C1
Hãy cho biết tia khúc xạ có nằm trong măt phẳng tới hay không ? So sánh góc tới và góc khúc xạ ?
Hãy đề ra phương án thí nghiệm để kiểm tra xem những nhận xét trên còn đúng khi thay đổi góc tới không ?
C2
Khi quan sát đường truyền cuẩ một tia sáng từ không khí sang nước các em rút ra kết luận gì ?
?
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Kết luận:
1. Quan sát:
3. Một vài khái niệm:
4. Thí nghiệm:
5. Kết luận.
? Khi quan sát đường truyền của một tia sáng từ không khí sang nước các em rút ra kết luận gì.
Trả lời:
Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
C3 Hãy thể hiện kết luận trên bằng hình vẽ.
(Chú ý: Đánh dấu đường truyền của tia sáng)
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Kết luận:
1. Quan sát:
3. Một vài khái niệm:
4. Thí nghiệm:
5. Kết luận:
Khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước:
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng ánh sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường.
*Bài tập:
Hãy xác định tia tới, tia khúc xạ, điểm tới, pháp tuyến, góc tới, góc khúc xạ, mặt phẳng tới. Khi ánh sáng truyền từ môi trường trong suốt 2 sang môi trường trong suốt 1.
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí
1. Dự đoán:
Bằng cách nào để quan sát tia sáng từ nước ra không khí?
C4
2. Thí nghiệm kiểm tra:
Chứng minh rằng: Đường nối các vị trí của 3 đinh ghim A, B, C là đường truyền của tia sáng từ đỉnh ghim A tới mắt ?
C5
Nhận xét đường truyền của tia sâng, chỉ ra điểm tới, tia tới, tia khúc xạ, vẽ pháp tuyến tại điểm tới. So sánh độ lớn góc khúc xạ và góc tới?
C6
2. Kết luận:
1. Quan sát:
3. Một vài khái niệm:
4. Thí nghiệm:
5. Kết luận.
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Kết luận:
1. Quan sát:
3. Một vài khái niệm:
4. Thí nghiệm:
5. Kết luận:
Khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước:
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng ánh sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường.
II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí
1. Dự đoán:
2. Thí nghiệm kiểm tra:
3 Kết luận:
Khi ánh sáng truyền từ nước sang không khí thì:
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
Góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Kết luận:
1. Quan sát:
3. Một vài khái niệm:
4. Thí nghiệm:
5. Kết luận:
Khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước:
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí
1. Dự đoán:
2. Thí nghiệm kiểm tra:
3 Kết luận:
Khi ánh sáng truyền từ nước sang không khí thì:
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
Góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng ?
C7
III. Vận dụng
Giải thích hiện tượng nêu ra ở phần mở bài ?
C8
Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng ánh sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường.
Tiết 44: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Kết luận:
1. Quan sát:
3. Một vài khái niệm:
4. Thí nghiệm:
5. Kết luận:
Khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước:
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng ánh sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường.
II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí
1. Dự đoán:
2. Thí nghiệm kiểm tra:
3 Kết luận:
Khi ánh sáng truyền từ nước sang không khí thì:
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
Góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
Hướng dẫn về nhà
*/ Làm bài tập 40.1, 40.2, 40.3/ SBT Vật lí.
*/ Đọc phần: "Có thể em chưa biết"