Bài 40. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ TIẾT THI GIẢNG
MÔN : VẬT LÍ - LỚP 9
GV: LÊ TẤN PHẢI
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
? ? ?

TRƯỜNG THCS HÒA ĐỊNH
LỚP : 93
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Đặt mắt nhìn dọc theo một chiếc đũa thẳng từ đầu trên (hình 40.1a), ta không nhìn thấy đầu dưới của đũa. Giữ nguyên vị trí đặt mắt, đổ nước vào bát (hình 40.1b), liệu có nhìn thấy đầu dưới của đũa hay không ?
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I-HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
*Bố trí thí nghiệm như hình 40.2 : Nhúng thẳng đứnng một phần của miếng gỗ phẳng vào trong nước. Chiếu tia sáng là là trên mặt miếng gỗ tới mặt phân cách PQ tại điểm I.
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I-HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1.Quan sát :
-Tia sáng SI truyền thẳng.
-Tia sáng IK truyền thẳng.
-Tia sáng SK bị gãy khúc tại I .

BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I-HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1.Quan sát :
 Tia saùng SI truyeàn thaúng
Tia saùng IK truyeàn thaúng
Tia saùng SK bò gaõy khuùc taïi I.
2.Keát luaän :
 Hieän töôïng tia saùng truyeàn töø moâi tröôøng trong suoát naøy sang moâi tröôøng trong suoát khaùc bò gaõy khuùc taïi maët phaân caùch goïi laø hieän töôïng khuùc xaï aùnh saùng.
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I-HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1.Quan sát :
Tia sáng SK bị gãy khúc tại I.
2.Kết luận :
Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. 3.Các khái niệm:
- I là điểm tới.
SI là tia tới , IK là tia khúc xạ.
Góc SIN= i là góc tới.
- NN`là pháp tuyến.
Góc KIN`= r là góc khúc xạ.
Mặt phẳng chứa tia tới SI và pháp tuyến NN` là mặt phẳng tới.

BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I-HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1.Quan sát :
2.Kết luận :
Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. 3.Các khái niệm:
Ta đỗ nước vào bình nhựa trong suốt sao cho mực nước trùng với đường kính của vòng tròn chia độ, ta điều chỉnh tia sáng truyền tới đúng tâm của vòng tròn chia độ và tia sáng là là trên bảng nhựa.
+Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
+Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
? *Kết luận : Khi tia sáng đi từ không khí sang nước :
4. Thí nghiệm :
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II-SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
*.Dự đoán
1.Thí nghiệm kiểm tra
Có thể dùng phương pháp che khuất sau đây để vẽ đường truyền của tia sáng từ nước sang không khí. a) Bố trí thí nghiệm như hình 40.3, trong đó A và B là vị trí cắm hai đinh ghim trên phần miếng gỗ nhúng trong nước. b) Tìm vị trí đặt mắt để thấy đinh ghim B che khuất đinh ghim A. Đưa đinh ghim C tới vị trí sao cho nó che khuất đồng thời cả A và B(đinh C không có vẽ trên hình 40.3).
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II-SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
*.Dự đoán
1.Thí nghiệm kiểm tra
Hướng dẫn thí nghiệm: *Bước 1: Vẽ trước vạch đánh dấu mặt phân cách giữa nước và không khí, cắm hai đinh ghim tại các vị trí A, B trên mặt phẳng như hình 40.3. Đặt mặt phẳng thẳng đứng trong bình, sau đó dùng ca nước từ từ đổ vào bình cho tới vạch phân cách.
*Bước 2: Tìm vị trí đặt mắt để chỉ nhìn thấy đinh ghim B che khuất đinh ghim A (mắt không thấy đinh ghim A). Giữ nguyên vị trí đặt mắt, đưa đinh ghim C tới vị trí sao cho nó che khuất đồng thời cả đinh ghim B và A.
*Bước 3:Nhắc mặt phẳng ra thật khéo để tránh làm rơi đinh ghim lau khô. Dùng bút kẻ đường nối vị trí của ba đinh ghim.
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II-SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
*.Dự đoán
1.Thí nghiệm kiểm tra Chứng minh : Đường nối các vị trí của ba đinh ghim A, B, C là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim A tới mắt ?
*1. Khi mắt chỉ nhìn thấy B mà không thấy A có nghĩa là gì ?
*2. Khi mắt chỉ nhìn thấy C mà không thấy A, B có nghĩa là gì ?
*3. Khi bỏ đinh ghim C và B thì ta có nhìn thấy đinh A không ?
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II-SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
*Dự đoán
1.Thí nghiệm kiểm tra
+Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
2.Kết luận Khi tia sáng đi từ nước sang không khí :
+Góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
III-VẬN DỤNG
C7.Phân biệt các hiện tượng phản xạ và khúc xạ ánh sáng.
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
III-VẬN DỤNG
C7.Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng.
-Tia tôùi gaëp maët phaân caùch giöõa hai moâi tröôøng trong suoát ………………………………………… ………………………..................
-Tia tôùi gaëp maët phaân caùch giöõa hai moâi tröôøng trong suoát ………………………… …………………………………………………………………… …………………………………….........
-Goùc phaûn xaï …………… goùc tôùi.
-Goùc khuùc xaï ……………………….. goùc tôùi.
bị hắt trở lại môi trường trong suốt cũ
bị gãy khúc tại mặt phân cách và tiếp tục đi vào môi trường trong suốt thứ hai
� bằng
không bằng
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
III-VẬN DỤNG
C7.Phân biệt ...
C8. Em nào giải thích được hiện tượng đã nêu ra ở đầu bài ?
BÀI 40 : HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I-HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1.Quan sát :
2.Kết luận :
3.Các khái niệm: 4.Thí nghiệm - kết luận .

+Hiện tượng tia sáng tryền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
II-SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
*Dự đoán 1.Thí nghiệm kiểm tra
2.Kết luận :
III-VẬN DỤNG
+Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
+Khi tia sáng truyền từ nước sang không khí góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
***
*Về nhà các em học bài, nhất là học kỹ các phần kết luận. *Làm các bài tập 40-41.1 ; 40-41.2
*Xem trước bài mới"QUAN HỆ GIỮA GÓC TỚI VÀ GÓC KHÚC XẠ "

40-41.1 Hình 40-41.1 cho biết PQ là mặt phân cách giữa không khí và nước, I là điểm tới, SI là tia tới, IN là pháp tuyến. Cách vẽ nào biểu diễn đúng hiện tượng khúc xạ của tia sáng khi đi từ không khí vào nước ? Giải thích cách lựa chọn.
40-41.2 Hãy ghép mỗi phần a), b), c), d), e) với một phần 1, 2, 3, 4, 5 để được một câu có nội dung đúng..
KÍNH CHÚC QUÍ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH HƯỞNG MỘT MÙA XUÂN VUI VẺ VÀ VẠN SỰ NHƯ Ý.