Bài 40. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

chào mừng các thầy cô và các em
đến dự giờ tiết vật lý
Phần hai
quang hình học
chương VI
khúc xạ ánh sáng.

Tiết 51: khúc xạ ánh sáng.
I. Sự khúc xạ ánh sáng

1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
* Định nghĩa .
Khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương (gãy) của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau.
2. Định luật khúc xạ ánh sáng

1
2
II. Chiết suất của môi trường
1. Chiết suất tỉ đối

Chiết suất tỉ đối
=
? Nếu > 1 thì chúng ta có nhận xét gì về góc i , r và tia khúc xạ khi đó lệch như thế nào?.
+ Nếu > 1 thì sini > sinr và r < i: Tia khúc xạ lệch lại gần pháp tuyến hơn. Ta nói môi trường (2) chiết quang hơn môi trường (1).
+ Nếu < 1 thì sini < sinr và r >i: Tia khúc xạ lệch xa pháp tuyến hơn. Ta nói môi trường (2) chiết quang kém môi trường (1).
2. Chiết suất tuyệt đối
Chiết suất tuyệt đối của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.
Chiết suất của chân không là 1




- HÖ thøc: =
- Công thức của định luật khúc xạ có thể viết dưới dạng đối xứng:
sini = sinr
C1:Viết công thức của định luật khúc xạ với góc nhỏ (< 100).
C2:áp dụng định luật khúc xạ cho trường hợp
i = 00. Kết luận
Trả lời:
Khi i < 100, r < 100 thì sin i ? i, sin r ? r
n1i = n2r
hoặc
Trả lời:
Khi i = 00, r = 00 thì sin i =0, sin r =0
Đây là trường hợp giới hạn của sự khúc xạ.
C3:Hãy áp dụng công thức của định luật khúc xạ cho sự khúc xạ liên tiếp vào nhiều môi trường có chiết suất lần lượt là n1, n2, n3, ...,nn và có các mặt phân cách song song với nhau . Nhận xét.

Trả lời: Khi có sự khúc xạ xảy ra liên tiếp ở các mặt phân cách song song ta có:
Đây là công thức của một định luật bảo toàn.
III. Tính thuận nghịch của sự truyền ánh sáng .
ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó .


=
- Nguyên nhân của hiện tượng khúc xạ là sự thay đổi tốc độ truyền ánh sáng .

n =
Củng cố

* Định luật khúc xạ ánh sáng .
+ Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới (tạo bởi tia tới và pháp tuyến) và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới.
+ Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn luôn không đổi:


= hằng số
*Chiết suất .
+ Chiết suất tỉ đối.

+ Chiết suất tuyệt đối đối với chân không

+ Ta có :

+ Công thức của định luật khúc xạ có thể viết dưới dạng đối xứng: