Bài 40. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Ở lớp 7 các em đã học về một số hiện tượng truyền Ánh sáng
Hãy nêu Định luật truyền thẳng của Ánh sáng ?
- Có thể nhận biết được đường truyền tia sáng bằng những cách nào ?
Định luật truyền thẳng của Ánh sáng :
-Trong một môi trường đồng tính và trong suốt, Ánh sáng truyền đi theo đường thẳng
Đặt mắt sao cho nhìn thấy nguồn sáng
Chiếu tia sáng trong buồng tối trong mờ
- Tìm vị trí ghim đinh để tia sáng truyền qua nó
Trong chương 3 chúng ta sẽ nghiên cứu hiện tượng truyền Ánh sáng qua một số môi trường trong suốt đặc biệt
Hình.40.1
b)
M
M
Đặt mắt nhìn dọc theo một chiếc đũa thẳng từ đầu trên (hình 40.a), ta không nhìn thấy đầu dưới chiếc đũa. Giữ nguyên vị trí đặt mắt, đổ nước vào bát (hình 40.a), liệu có nhìn thấy đầu dưới của đũa hay không
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
Quan sát hình (40.2) và nêu nhận xét về đường truyền của tia sáng
S
K
I
a) Từ S đến I (trong không khí).
b) Từ I đến K (trong nước).
c) Từ S đến mặt phân cách rồi đến K
Là đường thẳng
Là đường thẳng
Là đường gấp khúc
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
Hãy nêu kết luận hiện tượng xảy ra khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước
S
K
I
2 - Kết luận :
Hiện tượng Tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác thì bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường gọi là hiện tượng Khúc xạ Ánh sáng
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
Tìm hiểu quy ước một số khái niệm trong hiện tượng Khúc xạ Ánh sáng
2 - Kết luận :
Hiện tượng Tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác thì bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường gọi là hiện tượng Khúc xạ Ánh sáng
3 - Một số khái niệm
S
K
I
N
N`
Hiện tượng khúc xạ Ánh sáng
- Tia tới : SI
- Tia Khúc xạ : IK
- Điểm tới : I
Pháp tuyến : NN`
Góc tới : SIN
Góc khúc xạ : KIN`
- Mặt phẳng tới : (P)
P
Vật lý lớp
Ngày ......tháng ......năm ..........
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
S
K
I
N
N`
Tia tới : SI - Điểm tới : I - Tia Khúc xạ : IK - Pháp tuyến : NN` - Góc tới SIN - Góc Khúc xạ : KIN` - Mặt phẳng tới chứa tia tới SI và pháp tuyến NN`
Vật lý lớp
Ngày ......tháng ......năm ..........
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
?
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
S
K
I
N
N`
Tia tới : SI - Điểm tới : I - Tia Khúc xạ : IK - Pháp tuyến : NN` - Góc tới i= SIN ,Góc Khúc xạ i`= KIN` - Mặt phẳng tới chứa tia tới SI và pháp tuyến NN`
4 – Thí nghiệm
Hãy bố trí thí nghiệm như hình 40.2 SGK
5 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì :
Qua thí nghiệm . Hãy kết luận - Vị trí của tia Khúc xạ - So sánh góc khúc xạ và góc tới
- Tia Khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
C1: Hãy cho biết góc khúc xạ có nằm trong mặt phẳng tới không
Góc tới và góc khúc xạ góc nào lớn hơn
C2: Hãy đề xuất phương án thí nghiệm để kiểm tra xem những nhận xét trên có còn đúng khi thay đổi góc tới hay không.
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
?
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
S
K
I
N
N`
4 – Thí nghiệm
5 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì :
- Tia Khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
?
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
S
K
I
N
N`
4 – Thí nghiệm
5 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì :
- Tia Khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
II - SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
Hãy dự đoán, khi tia sáng truyền từ nước ra không khí thì hiện tượng xảy ra thế nào ?
1 - Thí nghiệm
Thực hiện thí nghiệm như hình 40.3 SGK
Vật lý lớp
Ngày ......tháng ......năm ..........
Thí nghiệm kiểm tra
Đổ nước vào bình
Ghim đinh vào tấm gỗ tại điểm A ngang với đáy bình , tại điểm B ngang mặt nước
-Đặt tấm gỗ trong nước
Ghim đinh C ở vị trí tấm gỗ trên không khí sao cho khi đặt mắt nhìn thấy đinh C che khuất cả hai đinh A và B
- Lấy tấm gỗ lên kiểm tra xem 3 đinh có thẳng hàng không ? Hãy giải thích hiện tượng đó
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
?
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
S
K
I
N
N`
4 – Thí nghiệm
5 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ không khí sang thì nước :
- Tia Khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
II - SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
1 - Thí nghiệm
Từ kết quả thí nghiệm hãy kết luận - Vị trí tia khúc xạ ? - So sánh góc tới và góc khúc xạ ?
2 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ nước sang không khí thì : - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới - Góc khúc xạ lớn hơn góc tới
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
?
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
4 – Thí nghiệm
5 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì :
- Tia Khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
II - SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
1 - Thí nghiệm
2 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ nước sang không khí thì : - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới - Góc khúc xạ lớn hơn góc tới
III. Vận dụng
C7. Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng
- Hiện khúc xạ ánh sáng xảy ra khi ánh sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác. Góc tới và góc khúc xạ không bằng nhau.
- Hiện tượng phản xạ ánh sáng xảy ra trong cùng một môi trường. Góc tới luôn bằng góc phản xạ.
C8. Giải thích hiện tượng nêu ra ở đầu bài học.
Khi đổ nước vào bát ta có thể nhìn thấy đầu dưới của đũa vì lúc đó ánh sáng bị khúc xạ.
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Qua nội dung bài học hãy cho biết
-Hiện tượng Khúc xạ Ánh sáng là gì ?
- Kết luận về sự khúc xạ khi ánh sang truyền từ không khí vào nước và ngược lại ?
Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách hai môi trường gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước , góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
* Khi tia sáng truyền từ nước sang không khí , góc khúc xạ lớn hơn góc tới
?Tia n�o sau ��y l� tia kh�c x�? V� sao?
P
Q
Mặt phân cách
S
N`
N
I
A
a) Tia IA?
B
b) Tia IB?
C
c) Tia IC?
D
d) Tia ID?
? Tia kh�c x� l� tia IB v� ��y l� truy�n t� kh�ng kh� v�o n��c gêc kh�c x� nhâ h�n gêc t�i.
Nu?c
Không khí
?Tia n�o sau ��y l� tia kh�c x�? V� sao?
P
Q
S
N`
N
I
A
a) Tia IA?
B
b) Tia IB?
C
c) Tia IC?
D
d) Tia ID?
? Tia kh�c x� l� tia IC v� ��y l� truy�n t� n��c sang kh�ng kh� gêc kh�c x� l�n h�n gêc t�i.
Nu?c
Không khí
Mặt phân cách
Khúc xạ ánh sáng