Bài 40. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Chào mừng các thầy giáo ,cô giáo và các em học sinh trường THCS Thắng Minh về dự giờ thao giảng môn vật lí hôm nay
Giáo án điện tử Vật lý lớp 9
Năm học 2009-2010
Người thực hiện : Võ Văn Minh
Đơn vị công tác : Trường THCS Thắng Minh
Diễn Thắng- Diễn Châu -Nghệ An
Vật lý lớp 9
Ngày ..28 tháng ..01.năm 2010..........
Ở lớp 7 các em đã học về một số hiện tượng truyền Ánh sáng
Hãy nêu Định luật truyền thẳng của Ánh sáng ?
- Có thể nhận biết được đường truyền tia sáng bằng những cách nào ?
Định luật truyền thẳng của Ánh sáng :
-Trong một môi trường đồng tính và trong suốt, Ánh sáng truyền đi theo đường thẳng
Đặt mắt sao cho nhìn thấy nguồn sáng
Chiếu tia sáng trong buồng tối trong mờ
- Tìm vị trí ghim đinh để tia sáng truyền qua nó
Trong chương 3 chúng ta sẽ nghiên cứu hiện tượng truyền Ánh sáng qua một số môi trường trong suốt đặc biệt
Vật lý lớp 9
Ngày 28.....tháng .01.....năm 2010..........
Chương III QUANG HỌC
Em hãy tự đọc phần “Đặt vấn đề ở đầu bài 40”?
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 –BÀI 40 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
Quan sát hình (40.2) và nêu nhận xét về đường truyền của tia sáng
S
K
I
Vật lý lớp 9
Ngày 28.....tháng .01.....năm 2010..........
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
Hãy nêu kết luận hiện tượng xảy ra khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước
S
K
I
2 - Kết luận :
Hiện tượng Tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác thì bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường gọi là hiện tượng Khúc xạ Ánh sáng
Vật lý lớp 9
Ngày ..28..tháng 01......nămn2010 ..........
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
Tìm hiểu quy ước một số khái niệm trong hiện tượng Khúc xạ Ánh sáng
2 - Kết luận :
Hiện tượng Tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác thì bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường gọi là hiện tượng Khúc xạ Ánh sáng
3 - Một số khái niệm
Vật lý lớp 9
Ngày 28......tháng .01.....năm 2010..........
S
K
I
N
N`
Hiện tượng khúc xạ Ánh sáng
- Tia tới : SI
- Tia Khúc xạ : IK
- Điểm tới : I
Pháp tuyến : NN`
Góc tới : SIN= i
Góc khúc xạ KIN‘= r
- Mặt phẳng tới : (P)
P
Vật lý lớp 9
Ngày 28......tháng ..01....năm 2010..........
i
r
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
S
K
I
N
N`
Tia tới : SI - Điểm tới : I - Tia Khúc xạ : IK - Pháp tuyến : NN` - Góc tới SIN - Góc Khúc xạ : KIN` - Mặt phẳng tới chứa tia tới SI và pháp tuyến NN`
Vật lý lớp 9
Ngày 28......tháng .01.....năm 2010..........
i
r
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
?
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
S
K
I
N
N`
Tia tới : SI - Điểm tới : I - Tia Khúc xạ : IK - Pháp tuyến : NN` - Góc tới i= SIN ,Góc Khúc xạ i`= KIN` - Mặt phẳng tới chứa tia tới SI và pháp tuyến NN`
4 – Thí nghiệm
Hãy bố trí thí nghiệm như hình 40.2 SGK
5 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì :
Qua thí nghiệm . Hãy kết luận - Vị trí của tia Khúc xạ - So sánh góc khúc xạ và góc tới
- Tia Khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
Vật lý lớp 9
Ngày .28...tháng ..01....năm 2010..........
i
r
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
?
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
S
K
I
N
N`
4 – Thí nghiệm
5 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì :
- Tia Khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
Vật lý lớp 9
Ngày ..28....tháng .01.....năm 2010..........
i
r
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
?
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
S
K
I
N
N`
4 – Thí nghiệm
5 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì :
- Tia Khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
II - SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
Hãy dự đoán, khi tia sáng truyền từ nước ra không khí thì hiện tượng cóxảy ra đúng như trong trường hợp trên không ?
1 - Dự đoán
Thực hiện thí nghiệm như hình 40.3 SGK
Vật lý lớp 9
Ngày .28...tháng ..01....năm 2010..........
2 .Thí nghiệm kiểm tra
Đổ nước vào bình
Ghim đinh vào tấm xốp tại điểm A ngang với đáy bình , tại điểm B ngang mặt nước
-Đặt tấm xốp trong nước
Ghim đinh C ở vị trí tấm xốp trên không khí sao cho khi đặt mắt nhìn thấy đinh C che khuất cả hai đinh A và B
- Lấy tấm xốp lên kiểm tra xem 3 đinh có thẳng hàng không ? Hãy giải thích hiện tượng đó
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
?
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
k
s
I
N
N`
4 – Thí nghiệm
5 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ không khí sang thì nước :
- Tia Khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
II - SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
1 - Thí nghiệm
Từ kết quả thí nghiệm hãy kết luận - Vị trí tia khúc xạ ? - So sánh góc tới và góc khúc xạ ?
2 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ nước sang không khí thì : - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới - Góc khúc xạ lớn hơn góc tới
Vật lý lớp 9
Ngày 28.....tháng 01......năm 2010..........
i
r
nước
Không
khí
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1 - Quan sát
?
2 - Kết luận :
3 - Một số khái niệm
4 – Thí nghiệm
5 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì :
- Tia Khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
II - SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
1 - Thí nghiệm
C 7 : Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ Ánh sáng ?
2 - Kết luận : Khi tia sáng truyền từ nước sang không khí thì : - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới - Góc khúc xạ lớn hơn góc tới
III - VẬN DỤNG
Vật lý lớp 9
Ngày 28.....tháng ...01...năm 2010..........
C8? Hãy trả lời vấn đề đặt ra ở đầu bài?









A
B
Khi chưa có nước thì đầu B của đũa che khuất ánh sáng từ đầu A truyền tới mắt nên không nhìn thấy đầu A









A
C
B
khi đổ nước vào thì các tia sáng từ đầu A ở trong nước truyền tới mắt bị khúc xạ (góc khúc xạ lớn hơn góc tới )nên mắt nhìn thấy ảnh ảo của điểm A nằm tại C, do đó nhìn thấy đầu A của đũa
CHƯƠNG 3 - QUANG HỌC
TIẾT 44 - HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Qua nội dung bài học hãy cho biết
-Hiện tượng Khúc xạ Ánh sáng là gì ?
- Kết luận về sự khúc xạ khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước và ngược lại ?
Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách hai môi trường gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước , góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
* Khi tia sáng truyền từ nước sang không khí , góc khúc xạ lớn hơn góc tới
Vật lý lớp 9
Ngày .28....tháng .01.....năm ..2010
III :VẬN DỤNG









A
C
Do hiện tượng khúc xạ ánh sáng nên thường ước nhầm độ sâu của nước trong các ao hồ và sông suối.
Thực tế thì chúng ta chỉ nhìn thấy ảnh của đáy ao hồ được nâng lên khoảng 1/3 so với độ sâu thực của nó. Vì vậy mà các em nhỏ cần lưu ý khi tập bơi
Vì sao ta nhìn thấy con cá ở trong nước lớn hơn khi được bắt lên bờ cũng được giải thích dựa trên hiện tương này.
Có thể em chưa biết
Độ sâu thực
Độ sâu nhìn thấy
Công việc về nhà
Làm các bài tập bài 40 SBT
Soạn trước bài 41 sgk
Bài học đến đây kết thúc.kính chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ.chúc các em học giỏi