Bài 40. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

2. Thí nghiệm lịch sử của Galileo
4. Ý nghĩa của định luật 1 Newton
1. Quan niệm của Aristot
3. Định luật 1 Newton
VẬT LÝ LỚP 11
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THỪA THIÊN HUẾ
TRUNG TÂM GDTX PHONG ĐIỀN
HỘI THI " HỒ SƠ BÀI GIẢNG
CÓ ỨNG DỤNG CNTT"
GVTH: PHẠM LÊ HỮU TUYẾN
PHẦN HAI
QUANG HÌNH HỌC
CHƯƠNG VI: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Quan sát các hiện tượng
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
Hiện tượng khúc xạ là gì?
Khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương (gãy) của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau.
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
SI: tia tới; I: điểm tới
N’IN: pháp tuyến
IS’: tia phản xạ
IR: tia khúc xạ
i: góc tới
i’: góc phản xạ
r: góc khúc xạ
(1): môi trường chứa tia tới
(2): môi trường chứa tia khúc xạ
mặt phẳng SIN: mặt phẳng tới
S
I
N
N’
S’
R
i
i’
r
1
2
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Xác định vị trí của tia khúc xạ?
Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới và ở bên kia pháp tuyến so với tia tới.
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
2. Định luật khúc xạ ánh sáng
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Có nhận xét gì về tỉ số giữa sin góc tới và sin góc khúc xạ
Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỷ số giữa sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn không đổi:
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỷ đối
Thí nghiệm:
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỷ đối
2. Chiết suất tuyệt đối
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỷ đối
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỷ đối
2. Chiết suất tuyệt đối
Tỷ số không đổi giữa sini và sinr trong hiện tượng khúc xạ được gọi là chiết suất tỷ đối n21 của môi trường 2 và môi trường 1:
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỷ đối
S
I
N
N’
R
i
r
1
2
I
N
N’
r
1
2
S
R
i
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỷ đối
2. Chiết suất tuyệt đối
Nếu n21 > 1 thì r < i: tia khúc xạ lệch lại gần pháp tuyến hơn. Ta nói môi trường 2 chiết quang hơn môi trường 1.
Nếu n21 < 1 thì r > i: tia khúc xạ lệch xa pháp tuyến hơn. Ta nói môi trường 2 chiết quang kém môi trường 1.
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất tuyệt đối
Chiết suất tuyệt đối của một môi trường là chiết suất tỷ đối của môi trường đó đối với chân không.
Chiết suất của chân không bằng 1, của không khí gần bằng 1.
Mọi môi trường trong suốt đều có chiết suất tuyệt đối lớn hơn 1.
Có thể thiết lập được hệ thức:
Trong đó: n2 là chiết suất của môi trường 2
n1 là chiết suất của môi trường 1
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
1. Chiết suất tỷ đối
2. Chiết suất tuyệt đối
Vậy công thức của định luật khúc xạ có thể viết dưới dạng:
n1sini =n2sinr
Nếu i = 00 thì r = 00 ánh sáng chiếu vuông góc mặt phân cách thì truyền thẳng.
S
I
R
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
Có kết luận gì về đường truyền của ánh sáng?
Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó.
Từ tính thuận nghịch, ta suy ra:
IV: BÀI TẬP VẬN DỤNG:
Câu 2: Tia sáng truyền từ một chất trong suốt có chiết suất n tới mặt phân cách với môi trường không khí. Góc khúc xạ trong không khí là 600. Tia phản xạ ở mặt phân cách có phương vuông góc vời tia khúc xạ. Tính chiết suất n?
BÀI GIẢI
Ta có : Góc RIS’ = 900 nên r + i’ = 900
Mặt khác i = i’ nên r + i = 900 . Do đó i = 900 - r
Theo định luật khúc xạ : nsini = n2sinr
Từ đó : n = sinr/ sini
Vì sini = sin(900 –r) = cosr nên n = tanr = tan600
Vậy n = tan600 = 1,73
LIÊN HỆ THỰC TẾ
LIÊN HỆ THỰC TẾ
Các tia sáng
Mối liên hệ các góc i và r
Định luật
Nguyên nhân của sự khúc xạ
Quan sát sự minh họa
Đặc biệt
Chiết suất của môi trường
Chiết suất tỉ đối
Chiết suất tuyệt đối
Liên hệ giữa hai loại chiết suất

Tính thuận nghịch của sự truyền ánh sáng
Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó
Xét tia sáng truyền theo đường SIR
Xét tia sáng truyền theo đường RIS
Từ đó suy ra:
Chúc quý thầy cô sức khoẻ!
Chúc hội thi thành công tốt đẹp!