Bài 40. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1. Quan sát
Quan sát hình 40.2 và nêu nhận xét về đường truyền của tia sáng
a, Từ S đến I (trong không khí)
b, Từ I đến K (trong nước)
c, Từ S đến mặt phân cách rồi đến K
Truyền thẳng
Truyền thẳng
Bị gãy khúc tại mặt phân cách
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1. Quan sát
2. Kết luận
Tia sáng đi từ không khí sang nước thì gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường. Hiện tượng đó gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng
3. Một số khái niệm
I
I: điểm tới
SI: tia tới
IK: tia khúc xạ
NN’: pháp tuyến
i: góc tới
r: góc khúc xạ
Mặt phẳng chứa tia tới SI và pháp tuyến NN’ là mặt phẳng tới
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1. Quan sát
2. Kết luận
3. Một số khái niệm
4. Thí nghiệm
Các nhóm bố trí thí nghiệm như hình 40.2
- Tia khúc xạ có nằm trong mặt phẳng tới không?
- Góc tới và góc khúc xạ, góc nào lớn hơn?
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1. Quan sát
2. Kết luận
3. Một số khái niệm
4. Thí nghiệm
Các nhóm bố trí thí nghiệm như hình 40.2
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
5. Kết luận
Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì:
S
K
I
N
N`
P
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1. Quan sát
2. Kết luận
3. Một số khái niệm
4. Thí nghiệm
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
5. Kết luận
Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì:
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Cho biết PQ là mặt phân cách giữa không khí và nước, I là điểm tới, SI là tia tới, IN là pháp tuyến . Cách vẽ nào biểu diễn đúng hiện tượng khúc xạ của tia sáng khi đi từ không khí vào nước? Giải thích cách lựa chọn.
Vì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Khi góc tới tăng, thì góc khúc xạ:
A. Tăng
B. Giảm
C. Bằng góc tới
D. Không thay đổi
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
1. Dự đoán
C4. Kết luận trên có còn đúng trong trườg hợp tia sáng truyền từ nước sang không khí hay không? Đề xuất một phương án thí nghiệm để kiểm tra dự đoán đó.
2. Thí nghiệm kiểm tra
C4. Phương án: Đặt nguồn sáng trong nước, ở đáy bình, hoặc chiếu tia sáng qua đáy bình vào nước rồi sang không khí. Tiến hành thí nghiệm như trường hợp ánh sáng truyền từ không khí sang nước
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
1. Dự đoán
2. Thí nghiệm kiểm tra
A và B là vị trí cắm hai đinh ghim trên phần miếng gỗ nhúng trong nước
Tìm vị trí đặt mắt để thấy đinh ghim B che khuất đinh ghim A
Đưa đinh ghim C tới vị trí sao cho nó che khuất đồng thời cả A và B
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
1. Dự đoán
2. Thí nghiệm kiểm tra
- Đường truyền của tia sáng từ nước sang không khí bị khúc xạ tại mặt phân cách giữa nước và không khí.
- Điểm tới: B
- Tia tới: AB
- Tia khúc xạ:BC
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
1. Dự đoán
2. Thí nghiệm kiểm tra
3. Kết luận
Khi tia sáng truyền được từ nước sang không khí thì:
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ lớn hơn góc tới
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
1. Dự đoán
2. Thí nghiệm kiểm tra
3. Kết luận
Khi tia sáng truyền được từ nước sang không khí thì:
- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
- Góc khúc xạ lớn hơn góc tới
Tiết 45 – Bài 40
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ
III. VẬN DỤNG
C7. Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng.
C8 Khi chưa đổ nước vào bát, ta không nhìn thấy đầu dưới(A) của chiếc đũa.
- Trong không khí, ánh sáng chỉ có thể đi theo đường thẳng từ A đến mắt. Nhưng những điểm trên chiếc đũa thẳng đã chắn mất đường truyền đó nên tia sáng này không đến được mắt.
- Giữ nguyên vị trí đặt mắt và đũa. Đổ nước vào bát tới một vị trí nào đó, ta lại thấy điểm A.
- Trên hình vẽ ta thấy: tia sáng bị gãy khúc tại mặt phân cách. Đó là do hiện tượng khúc xạ ánh sáng
b)
M
M
A
A
Tia nào sau đây là tia khúc xạ? Vì sao?
P
Q
S
N’
N
I
A
a) Tia IA?
B
b) Tia IB?
C
c) Tia IC?
D
d) Tia ID?
Tia chọn là tia IC vì khi ánh sáng truyền từ nước sang không khí thì góc khúc xạ lớn hơn góc tới
Nước
Không khí
Tia nào sau đây là tia khúc xạ? Vì sao?
P
Q
S
N’
N
I
A
a) Tia IA?
B
b) Tia IB?
C
c) Tia IC?
D
d) Tia ID?
Tia chọn là tia IB vì khi ánh sáng truyền từ không khí sang nước thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
Nước
Không khí
Học thuộc phần ghi nhớ.
Xem lại các câu hỏi vận dụng đã làm trên lớp.
Làm bài tập: 40-41.1 SBT.
Đọc trước bài 41 “ QUAN HỆ GIỮA GÓC TỚI VÀ GÓC KHÚC XẠ”
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Hướng dẫn về nhà: