Bài 40. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

TRƯỜNG THCS TRẦN QUÝ HAI
VẬT LÝ 9
GV : TRẦN THỊ NHỰT

* Hiện tượng khúc xạ là gì?
* Thấu kính hội tụ là gì? Thấu kính phân kì là gì?
* Các bộ phận chính của mắt là những gì?
* Tật cận thị là gì? Khắc phục nó như thế nào?
* Kính lúp dùng để làm gì?
* Phân tích ánh sáng trắng thành các ánh sáng màu như thế nào? Trộn các ánh sáng màu với nhau sẽ được ánh sáng màu gì?
* Tại sao các vật có màu sắc khác nhau?
* Ánh sáng có những tác dụng gì, có những ứng dụng gì?
CHƯƠNG III
QUANG HỌC

Thứ hai ngày 01 tháng 02 năm 2010

Đặt mắt nhìn dọc theo một chiếc đũa thẳng từ đầu trên ( Hình 40.1a), ta không nhìn thấy đầu dưới của đũa. Giữ nguyên vị trí đặt mắt, đổ nước vào bát ( Hình 40.1b), liệu có nhìn thấy đầu dưới của đũa hay không?
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Tiết 43 Bài 40
Nêu nhận xét về đường truyền của tia sáng:
1/ Quan sát: Hình 40.2
Hình 40.2
b-Từ I đến K (trong nước )

c-Từ S đến mặt phân cách rồi
đến K.
a-Từ S đến I (trong không khí)

Thứ hai ngày 01 tháng 02 năm 2010

I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
1. Quan sát :
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Tiết 43 Bài 40
-Ánh sáng truyền trong không khí và trong nước đã tuân theo định luật nào?
-Hiện tượng ánh sáng truyền từ không khí sang nước có tuân theo định luật truyền thẳng của ánh sáng không?
Hiện tượng tia sáng truyền từ không khí sang nước, được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. Vậy hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì?





Thứ hai ngày 01 tháng 02 năm 2010

I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
1/ Quan sát:
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Tiết 43 Bài 40
2/ Kết luận:
Tia sáng truyền từ không khí sang nước (tức là truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác) thì bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường. Hiện tượng đó gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.

Thứ hai ngày 01 tháng 02 năm 2010

I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
1/ Quan sát:
2/ Kết luận:
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Tiết 43 Bài 40
3/ Một vài khái niệm:


S
K
I
N
N`
- Tia tới : SI
- Tia Khúc xạ : IK
- Điểm tới : I
Pháp tuyến : NN`
Góc tới : SIN
Góc khúc xạ : KIN`
- Mặt phẳng tới : (M)
M
P
Q
3/ Một số khái niệm:

Thứ hai ngày 01 tháng 02 năm 2010

I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
1/ Quan sát:
2/ Kết luận:
3/ Một số khái niệm:
4/ Thí nghiệm: Bố trí thí nghiệm như hình 40.2
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Tiết 43 Bài 40
Hình 40.2
C1: Hãy cho biết tia khúc xạ có nằm trong mặt phẳng tới không?
Góc tới và góc khúc xạ, góc nào lớn hơn?
THÍ NGHIỆM
C2: Hãy đề xuất phương án thí nghiệm để kiểm tra xem những nhận xét trên có còn đúng không?

Thứ hai ngày 01 tháng 02 năm 2010

I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
1/ Quan sát:
2/ Kết luận:
3/ Một số khái niệm:
4/ Thí nghiệm: Bố trí thí nghiệm như hình 40.2
HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Tiết 43 Bài 40
5/ Kết luận: Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước thì:
* Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
* Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.

Thứ hai ngày 01 tháng 02 năm 2010

II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang
không khí:

HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Tiết 43 Bài 40
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
Kết luận trên có còn đúng trong trường hợp tia sáng truyền từ nước sang không khí hay không ? Đề xuất một phương án thí nghiệm để kiểm tra dự đoán đó.
2/ Thí nghiệm kiểm tra:
3/ Kết luận: Khi tia sáng truyền được từ nước sang không khí thì:
* Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới.
* Góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
1/ Dự đoán :

Thứ hai ngày 01 tháng 02 năm 2010

II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang
không khí:

HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Tiết 43 Bài 40
I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
1/ Dự đoán:
2/ Thí nghiệm kiểm tra:
3/ Kết luận:

III. Vận dụng:
C7: Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng.

Hiện tượng phản xạ ánh sáng Hiện tượng khúc xạ ánh sáng.

- Tia tới gặp mặt phân cách - Tia tới gặp mặt phân cách
giữa hai môi trường trong suốt giữa hai môi trường trong
bị hắt trở lại môi trường trong suốt bị gãy khúc tại mặt phân
suốt cũ . cách và tiếp tục đi vào môi
trường trong suốt thứ hai.

- Góc phản xạ bằng góc tới. - Góc khúc xạ không bằng góc
tới.

C7: Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng.
A
B
I
M
C8: Giải thích hiện tượng nêu ra ở phần mở bài.
Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì?

GHI NHỚ

* Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường, được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
Hãy so sánh góc khúc xạ và góc tới khi tia sáng truyền từ không khí sang nước?
*Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
Hãy so sánh góc khúc xạ với góc tới khi tia sáng truyền từ nước sang không khí ?
*Khi tia sáng truyền từ nước sang không khí góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
* Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường, được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
* Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước, góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
* Khi tia sáng truyền được từ nước sang không khí, góc khúc xạ lớn hơn góc tới.

GHI NHỚ

CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Nếu ai không biết hiện tượng khúc xạ ánh sáng, họ thường ước lượng nhầm độ sâu của nước. Các em nhỏ cần để ý khi tập bơi, vì qua con mắt của chúng ta đáy hồ ao, sông ngòi, suối, bể chứa nước.hình như nông hơn 1/3 độ sâu thực của nó. Nếu tin vào độ sâu nhìn thấy đó có thể sẽ gặp nguy hiểm.
Công việc về nhà
* Học thuộc ghi nhớ.
* Làm bài tập trong sách bài tập.
* Xem bài 41: quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ.
TIẾT HỌC KẾT THÚC