Bài 40. Dầu mỏ và khí thiên nhiên

DẦU MỎ
Dầu mỏ là gì?
1. Lý tính
2. Thành phần
3. Sản phẩm chưng cất dầu mỏ
4. Chế hóa dầu mỏ
DẦU MỎ
Dầu mỏ là gì?
- Dầu mỏ là sản phẩm của quá trình phân hủy chậm nhiều xác động thực vật bị vùi sâu dưới đất, thấm và tích tụ trong lớp đất xốp tạo thành túi dầu.
Gồm 3 lớp:
 Lớp khí mỏ dầu ở trên (p cao)
Lớp dầu lỏng ở giữa
Lớp nước mặn ở cuối cùng
DẦU MỎ
Giới thiệu túi dầu
DẦU MỎ
1. Lý tính
2. Thành phần
- Là chất lỏng, sánh, màu nâu đen, có mùi đặc trưng.
- Nhẹ hơn nước, không tan trong nước
Là hỗn hợp nhiều HC
• Ankan
• Cicloankan
• Aren
- Lượng nhỏ HCHC chứa O, N, S…
Một số nước có trữ lượng dầu cao trên thế giới (Khối OPEC)
1. Iran 4. Arập Saudi 7. Libia 10. Nigiêria 13.Inđônesia
2. Irac 5. Arập 8. Venezuela 11. Ecuador
3. Kuwait 6. Qatar 9. Angiêria 12. Gabon
Mỏ dầu ở Trung Đông
Khu chế biến dầu
Giàn khoan
Nhà máy lọc dầu
Giếng dầu
Lấy dầu
Tháp chưng cất dầu mỏ
DẦU MỎ
3. Sản phẩm chưng cất dầu mỏ
Chưng cất phân đoạn trong phòng thí nghiệm
3. Sản phẩm chưng cất dầu mỏ
Chưng cất dưới áp suất thường
Mazut
< 40oC
40-200oC
120-240oC
150-310oC
300-450oC
Dầu thô
C1 ? C4
C5 ? C11
C8 ? C14
C12 ? C18
C15 ?
3. Sản phẩm chưng cất dầu mỏ
Hắc ín
Chưng cất dưới áp suất thấp
Mazut
DẦU MỎ
4. Chế hóa dầu mỏ
Mục đích:
Đáp ứng nhu cầu về số lượng, chất lượng xăng làm nhiên liệu (tăng chỉ số OCTAN)
Đáp ứng nhu cầu về nguyên liệu cho công nghiệp hóa chất
 Crackinh dầu mỏ
Crackinh là quá trình “bẻ” gãy phân tử HC mạch dài (ở 1 liên kết C−C bất kỳ) Tạo thành các phân tử HC mạch ngắn hơn
DẦU MỎ
4. Chế hóa dầu mỏ
Octan Butan Buten
CH3−CH2−CH2−CH3
CH3−CH3 + CH2=CH2
CH4 + CH2=CH−CH3
* Có 2 phương pháp crackinh
Crackinh nhiệt: (500-600oC, vài chục atm)  xăng có nhiều anken không tốt.
Crackinh xúc tác (nhôm silicat, to thấp hơn)  chỉ số octan cao
DẦU MỎ
4. Chế hóa dầu mỏ
Lưu ý: Các vấn đề bảo vệ môi trường từ dầu mỏ
Vận chuyển dầu
Tàng trữ dầu đúng quy định
Chế biến dầu
Tránh cháy nổ
Không gây ô nhiễm môi trường
KHÍ THIÊN NHIÊN - KHÍ MỎ DẦU
- Trên thế giới có rất nhiều vùng đầm lầy than bùn. Chúng chủ yếu là trầm tích của các thực vật chưa phân hủy hết trong thời kỳ băng hà cuối cùng. Lượng carbon chứa trong đó rất lớn, không kém gì trong thảm thực vật hay trong các mỏ nhiên liệu hoá thạch. Điều kiện lạnh, yếm khí đã giúp cho các đầm lầy "khoá" chặt carbon lại

- Vi khuẩn ở đầm lầy tiêu thụ chất nền (gồm hydro và axetat) trong than bùn, rồi giải phóng methane  mỏ khí
KHÍ THIÊN NHIÊN - KHÍ MỎ DẦU
KHÍ THIÊN NHIÊN - KHÍ MỎ DẦU
KHÍ THIÊN NHIÊN - KHÍ MỎ DẦU
Trong các mỏ khí
Trong các mỏ dầu.1 phần tan trong dầu, 1 phấn tách thành lớp khí ở trên mỏ dầu
Mêtan (95% V)
Mêtan (30-40%)
Làm nhiên liệu, nguyên liệu trong CN, tổng hợp hữu cơ, đun nấu…
SỰ CHƯNG CẤT THAN ĐÁ
SỰ CHƯNG CẤT THAN ĐÁ
SỰ CHƯNG CẤT THAN ĐÁ
SỰ CHƯNG CẤT THAN ĐÁ
SỰ CHƯNG CẤT THAN ĐÁ
SỰ CHƯNG CẤT THAN ĐÁ
SỰ CHƯNG CẤT THAN ĐÁ
CÁC SẢN PHẨM CHƯNG CẤT NHỰA THAN ĐÁ
SỰ CHƯNG CẤT THAN ĐÁ
SỰ CHƯNG CẤT THAN ĐÁ
SỰ CHƯNG CẤT THAN ĐÁ
CÁC SẢN PHẨM CHƯNG CẤT NHỰA THAN ĐÁ
Hãy giải thích
Tại sao dầu mỏ không có nhiệt độ sôi nhất định ?
Tại sao ta không biểu thị dầu mỏ bằng một công thức nhất định ?
Dầu mỏ là một hỗn hợp nhiều chất nên không có nhiệt độ sôi nhất định, và vì vậy không biểu thị dầu mỏ bằng một công thức nhất định.
Xăng và dầu thắp có mùi đặc trưng dễ nhận trong khi đó vazơlin và parafin sạch không có mùi rõ rệt ?
Xăng và dầu thắp là hỗn hợp các HC mạch ngắn, phân tử lượng nhỏ, dễ bay hơi nên có mùi; vazơlin và parafin là hỗn hợp HC mạch dài (nhiều nguyên tử C) có khối lượng phân tử lớn, khó bay hơi nên không có mùi rõ rệt
Xăng dễ bắt lửa hơn dầu thắp, dầu thắp dễ bắt lửa hơn nến (parafin) ?
Do thành phần phân tử của HC trong mỗi loại hỗn hợp khác nhau,xăng là hỗn hợp các HC mạch ngắn, phân tử lượng nhỏ, dễ bay hơi hơn dầu thắp nên dễ cháy hơn; parafin là hỗn hợp HC mạch dài có khối lượng phân tử lớn hơn dầu thắp, khó bay hơi nên khó bắt lửa hơn.