Bài 40. Đa dạng và đặc điểm chung của lớp Bò sát

Trường THCS Minh Đức
SINH HỌC 7
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Trình bày cấu tạo hệ tuần hoàn và hô hấp của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn?

Trả lời:
- Tuần hoàn:
+ Tim 3 ngăn ( 2 tâm nhĩ, 1 tâm thất) xuất hiện vách hụt
+ 2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể ít bị pha hơn

Hô hấp:
+ Phổi có nhiều vách ngăn
+ Sự trao đổi khí nhờ sự co dãn cơ liên sườn

Tu?n 22 Ti?t 43 B�i 40
SỰ ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP BÒ SÁT
I. Đa dạng của bò sát
Lớp bò sát
Da khô, có vảy sừng, sinh sản trên cạn
Hàm có răng, không có mai và yếm
Hàm không có răng, có mai và yếm
Hàm ngắn, có răng nhỏ mọc trên hàm. Trứng có màng dai
Hàm rất dài, có nhiều răng lớn, nhọn sắc, mọc trong lỗ chân răng .Trứng có vỏ đá vôi bao bọc
Bộ có vảy
Bộ cá sấu
Bộ rùa
Có chi, màng nhĩ rõ
Không có chi, không có màng nhĩ
Rùa núi vàng
Cá sấu xiêm
Thằn lằn bóng
R?n rỏo
Rắn cạp nong
Thằn lằn bóng
Thạch sùng
Cá sấu xiêm
Ba ba
Cá sấu hoa cà
Cá sấu
Rùa hồ gươm
Bộ có vảy
Bộ cá sấu
Bộ rùa
Rùa núi vàng
Nhông Tân Tây Lan thuộc bộ đầu mỏ
B�i 40.
I.Đa dạng của bò sát
II Các loài khủng long
1. Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP BÒ SÁT
 - Lớp bò sát rất đa dạng loài, lối sống và môi trường. Được chia làm bốn bộ: bộ đầu mỏ, bộ rùa, bộ cá sấu, bộ có vảy.
II. Các loài khủng long
1. Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
Khủng long cá
Khủng long cánh
Khủng long bạo chúa
Khủng long cổ dài

Cạn
Trên không
Bi?n
Ng?n
Ng?n
R?t ng?n
Bi?n th�nh võy boi
2 chi trước ngắn, có vuốt sắc nhọn, 2 chi sau to khoẻ
Hai chi trước thành cánh, hai chi sau nhỏ yếu
D�i to
d�i, m?nh
Vây đuôi to
Ăn thịt ĐV ở trên cạn, mõm ngắn
Ăn cá, mõm rất dài
Ăn cá, mực, mõm dài
Di chuy?n nhanh, linh ho?t
Bay lu?n
Boi l?i trong nu?c
Rất dài
Cạn
4 chi to, khỏe
Dài, rất to
Ăn thực vật, mõm ngắn
Di chuyển chậm chạp
Đặc điểm cấu tạo của KL thích nghi với đời sống
B�i 40.
I.Sự đa dạng của bò sát
II Các loài khủng long
1. Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP BÒ SÁT
-Sự ra đời: cách đây khoảng 280-230 triệu năm
-Thời đại phồn thịnh của khủng long: thời đại Bò sát hoặc thời đại khủng long
- Nguyên nhân:Do điều kiện sống thuận lợi, chưa có kẻ thù.
2.Sự diệt vong của bò sát:
Hai thiên thạch đâm vào nhau, một trong những mảnh văng ra bắn thẳng vào trái đất (Ảnh: Sciam.com)
B�I 40
ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP BÒ SÁT
I-S? da d?ng c?a bũ sỏt
II-Cỏc lo�i kh?ng long
1-S? ra d?i v� th?i d?i ph?n th?nh c?a kh?ng long
2-S? di?t vong c?a kh?ng long
- Khủng long bị diệt vong cách đây khoảng 65 triệu năm.
- Nguyên nhân:
+ Do sự cạnh tranh của chim và thú.
+ Do sự thay đổi đột ngột của khí hậu và thiên tai.
Sơ đồ khái quát sự xuất hiện và diệt vong của khủng long
Ếch nhái cổ
Bò sát cổ
Khủng long bạo chúa
Khủng long cá
Khủng long cánh
Bò sát cỡ nhỏ
Thằn lằn, cá sấu, rắn …
Khí hậu nóng ẩm
Điều kiện thuận lợi
Khụng b? c?nh tranh
Khí hậu nóng chuyển sang lạnh đột ngột
Sự xuất hiện của chim và thú
.........
Chuyển sang khô hanh
BÀI 40: ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP BÒ SÁT
II. Các loài khủng long
I. Đa dạng của bò sát
1. Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
2. Sự diệt vong của khủng long
III. Đặc điểm chung
Quan sát một số bò sát và hoàn thành bảng sau
Trao đổi nhóm 2- 3 học sinh hoàn thành bảng bài tập sau
Trên cạn
Vảy sừng khô,
Da khô

Dài
Nằm trong hốc tai

Chi yếu, có vuốt sắc nhọn

Hô hấp
bằng
phổi
có
nhiều vách
ngăn

Tim có vách
hụt ngăn tâm
thất
Máu pha
đi nuôi cơ thể
Có cơ quan giao phối
Có màng dai hoặc vỏ đá vôi bao bọc

Thụ tinh
trong

Thay đổi theo môi trường
( biến nhiệt)
III- D?c di?m chung c?a bũ sỏt
Dựa vào bảng thông tin vừa nêu hãy nêu đặc điểm chung của bò sát?

- Da khô, có vảy sừng
- Cổ dài, màng nhĩ nằm trong hốc tai
- Chi yếu, có vuốt sắc
- Thở hoàn toàn bằng phổi, phổi có nhiều vách ngăn
- Tim có vách hụt ngăn tâm thất, máu nuôi cơ thể là máu pha
- Là động vật biến nhiệt
- Có cơ quan giao phối, thụ tinh trong
- Trứng có màng dai hoặc có vỏ đá vôi bao bọc, giàu noãn hoàng
III- Đặc điểm chung của bò sát
B�I 40:
ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP BÒ SÁT
I- Sự đa dạng của bò sát
II- Các loài khủng long
1- Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
2- Sự diệt vong của khủng long
III- Đặc điểm chung của bò sát
IV- Vai trò của bò sát
Dựa vào thông tin về vai trò của bò sát. Hãy nêu lợi ích và tác hại của bò sát và nêu ví dụ
- Diệt sâu bọ có hại: thằn lằn bóng, rắn…
- Làm thực phẩm: baba, rùa…
- Làm dược liệu: nọc rắn, mật rắn, mỡ trăn…
- Sản phẩm mỹ nghệ: vảy đồi mồi, da trăn, rắn,
da cá sấu …
- Gây độc cho con người
IV- Vai trò của bò sát
1. Lợi ích
- Giá trị dược phẩm
- Thực phẩm có giá trị
- Đồ mĩ nghệ trang trí
- Có ích cho nông nghiệp
2. Tác hại
- Gây độc cho người: rắn độc
Thằn lằn chân ngón
Nhông cạp ra
Rùa tai đỏ
Rắn khuyết khoanh
Trăn gấm
Củng cố
Đặc điểm nhận biết bộ cá sấu là:
A. Hàm rất dài, có nhiều răng lớn, nhọn, sắc
B. Răng mọc trong lỗ chân răng
C. Trứng có vỏ đá vôi bao bọc
D. Cả A, B, C đều đúng
Tại sao khủng long bị tuyệt chủng?
B. Khí hậu trở nên lạnh đột ngột cùng với các thiên tai như núi lửa phun, thực vật kém phát triển
C. Khủng long cỡ lớn thiếu thức ăn , thiếu chỗ tránh rét nên bị tiêu diệt hàng loạt
D. Cả A, B, C đều đúng

A. Do sự xuất hiện của chim và loài thú ăn thịt
Đặc điểm của bộ rùa là:
A. Hàm không có răng
B. Trên có mai
C. Dưới có yếm
D. Cả A, B, C đều đúng
Bộ có vảy có đặc điểm là:
A. Hàm có răng lớn, trứng có vỏ đá vôi bao bọc
B. Hàm không có răng, không có mai và yếm
C. Hàm ngắn, có răng nhỏ mọc trên hàm, trứng có màng dai bao bọc
D. Hàm dài, răng nhỏ, trứng có vỏ đá vôi bao bọc
Hướng dẫn về nhà
- Học bài theo câu hỏi trong SGK - 133
- Đọc mục “Em có biết”
Chuẩn bị mẫu vật: 1 con chim bồ câu/nhóm
Kẻ sẵn bảng 1, bảng 2 (sgk -135,136) vào vở bài tập