Bài 4. Sự phát triển của từ vựng

a. Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế
(Phan Bội Châu, Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác)
b. Ngày nay, nước ta đầu tư phát triển nền kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa một cách mạnh mẽ.
b. Ngày nay, nước ta đầu tư phát triển nền kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa một cách mạnh mẽ.
G�`n xa nơ nu?c y�?n anh
Chi? em sa?m su?a bơ? ha`nh choi xu�n.(1)
D�?p di`u ta`i tu? giai nh�n,
Ngu?a xe nhu nuo?c, a?o qu�`n nhu n�m.
(Nguy�~n Du, Truy�?n Ki�`u)
Nga`y xu�n (2) em ha~y co`n da`i
Xo?t ti`nh ma?u mu? thay lo`i nuo?c non.
( Nguy�~n Du, Truy�?n Ki�`u)
a. Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế
(Phan Bội Châu, Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác)
Được lời như cởi tấm lòng
Giở kim thoa với khăn hồng trao tay
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
Cũng nhà hành viện xưa nay.
Cũng phường bán thịt cũng tay buôn người
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
Đề huề lưng túi gió trăng
Sau chân theo một vài thằng con con.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
Buồn trông nội cỏ rầu rầu
Chân mây mặt đất một mà xanh xanh
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
1. Xa?c di?nh nghi~a cu?a tu` trong c�u,
Năm em học sinh lớp 9A có chân trong đôi tuyển của trường đi dự hội khỏe Phù Đổng
2. Xa?c di?nh nghi~a gơ?c va` nghi~a chuy�?n
3. Phuong thu?c pha?t tri�?n nghi~a cu?a tu`
4. Ph�n bi�?t phe?p �?n du? tu tu` va` phuong thu?c �?n du?
Ngày ngày mặt trời đi qua trong lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
b. Đề huề lưng túi gió trăng
Sau chân theo một vài thằng con con.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
a. Buồn trông nội cỏ rầu rầu
Chân mây mặt đất một mà xanh xanh
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
1. Xác định nghĩa của từ trong câu, nghĩa gốc - nghĩa chuyển, phương thức phát triển nghĩa
c. Năm em học sinh lớp 9A có chân trong đôi tuyển của trường đi dự hội khỏe Phù Đổng
a. Vi? tri? cuơ?i cu`ng ti�?p xu?c vo?i ma?t d�?t cu?a m�y -> nghi~a chuy�?n => phuong thu?c hoa?n du?.
b. Một bộ phận cơ thể người tính từ mông xuống đầu các ngón chân -> nghĩa gốc
c. Gọi tên một bộ phận để chỉ một người có một vị trí trong đội tuyển
-> nghĩa chuyển => phương thức hoán dụ
4. Phân biệt phép ẩn dụ tu từ và phương thức ẩn dụ
Ngày ngày mặt trời (1) đi qua trong lăng
Thấy một mặt trời (2) trong lăng rất đỏ
(Viễn Phương, Viếng lăng Bác)
- mặt trời (1): là một thiện thể nóng sáng, ở xa Trái Đất, là nguồn chiếu sáng và sưởi ấm cho Trái Đất -> Nghĩa gốc
- mặt trời (2): chỉ Bác Hồ, cách nói này giúp tác giả thể hiện lòng tôn kính của mình đối với Bác, đồng thời ca ngợi khẳng định công lao của Bác vô cùng to lớn trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước; làm cho cách diễn đạt lời thơ hay hơn
-> Phép ẩn dụ tu từ: không tạo ra nghĩa mới
Phương thức ẩn du: tạo ra nghĩa mới
5. Ti`m ca?c vi? du? v�` nghi~a cu?a tu` nhi�`u nghi~a:
v
p
a
u
á
h
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
1
Là một từ thể hiện tài năng đứng đấu trong việc phá lưới của môn bóng đá
ư
l
ớ
i
v
u
a
t
r
ộ
m
2
Là người có tài năng trộm cắp bậc nhất
3
Là người có tài nang trong việc sử dụng kiếm
m
v
u
a
k
i
ế
4
Là tên của một loại vũ khí do quân đội Sài Gòn đặt cho loại pháo nòng dài tự hành 175 mm kiểu M.107 của Mĩ, được đưa vào Miền Nam Việt Nam năm 1968. nó có sơ tốc 910 m/s, tầm bắn xa nhất 32.180 m, tốc độ di chuyển lớn nhất 54,7 km/h, có máy nâng và nạp đạn bằng thiết bị thuỷ lực, có thể bắn đạn hạt nhân
c
h
n
n
i
g
v
u
a
ế
t
r
ư
ờ
5
Là người giỏi, có tài năng xuất chúng trong lĩnh vực nhạc rốc
c
a
n
h
c
v
u
a
r
ố
h
ĩ
m
n
g
ớ
i
a
6
Đây là yếu tố quan trọng nhất để phân biệt phép tu từ và phương thức chuyển nghĩa?
-
h
ĩ
m
n
g
ớ
i
a