Bài 4. Sự phát triển của từ vựng

Sự phát triển của từ vựng
Tiết 25 :
(Tiếp theo)
I.Tạo từ ngữ mới :
1ví dụ :
:Tìm từ ngữ mới ->Giải thích nghĩa
-Điện thoại di động : Điện thoại vô tuyến nhỏ mang theo người được sủ dụng trong vùng phủ sóng của cơ sở thuê bao.
-Kinh tế tri thức :Nền kinh tế chủ yếu dựa vào việc sx,lưu thông phân phối các sản phẩm có hàm lượng tri thức cao.
-Đặc khu kinh tế :Khu vực dành riêng để thu hút vốn và công nghệ nước ngoài với chính sách ưu đãi.
-Sở hữu trí tuệ :Quyền sở hữu đối với sản phẩm do hoạt động trí tuệ mang lại, được pháp luật bảo hộ như quyền tác giả ,quyền đối với sáng chế,giải pháp hữu ích,kiểu dáng công nghiệp......
Trên cơ sở những yếu tố đã có sẵn , ghép các yếu tố đó lại với nhau tạo ra những từ ngữ mới làm cho vốn từ ngữ tăng lên –> Cách phát triển từ vựng TV.
2. Ghi nhớ: SGK/73
Sự phát triển của từ vựng
Tiết 25 :
(Tiếp theo)
I.Tạo từ ngữ mới :
1ví dụ :
BT2/73:Tìm từ ngữ mới có cấu tạo :
+ Tin tặc : Kẻ dùng kĩ thuật thâm nhập trái phép vào dữ liệu trên máy tính của người khác để khai thác hoặc phá hoại.
X+tặc
+Lâm tặc :kẻ cướp tài nguyên rừng.
Trên cơ sở những yếu tố đã có sẵn , ghép các yếu tố đó lại với nhau tạo ra những từ ngữ mới làm cho vốn từ ngữ tăng lên –> Cách phát triển từ vựng TV.
2. Ghi nhớ: SGK/73
Sự phát triển của từ vựng
Tiết 25 :
(Tiếp theo)
I.Tạo từ ngữ mới :
Trên cơ sở những yếu tố đã có sẵn , ghép các yếu tố đó lại với nhau tạo ra những từ ngữ mới làm cho vốn từ ngữ tăng lên –> Cách phát triển từ vựng TV.
II. Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài :
1ví dụ
Có 2 phương thức tạo từ mới :
1.Phương thức láy :
điệu đà . điệu đàng, yểu điệu ...
2.Phương thức ghép :
-Chính phụ :Xe máy ,xe tăng .xe gắn máy .....
-Đẳng lập : công nông binh, bàn luận , bàn thảo.....
=>Không nhiều
=>Chính
Sự phát triển của từ vựng
Tiết 25 :
(Tiếp theo)
I.Tạo từ ngữ mới :
II. Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài :
1.Ví dụ:
BT1 : Tìm từ Hán Việt
a. Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh ,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân .
Dập diu tài tử giai nhân ,
Ngựa xe như nước , áo quần như nêm.
(Nguyễn Du , Truyện Kiều)

-
-Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài là một phương thức để phát triển từ vựng TV.
-Phần nhiều là mượn từ tiếng Hán.
2. Ghi nhớ:SGK/74.
Sự phát triển của từ vựng
Tiết 25 :
(Tiếp theo)
I.Tạo từ ngữ mới :
II. Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài :
1.Ví dụ:
BT1 : Tìm từ Hán Việt
b. Kẻ bạc mệnh này duyên phận hẩm hiu, chồng con rẫy bỏ, điều đâu bay buộc,tiếng chịu nhuốc nhơ,thần sông có linh,xin ngài chứng giám .Thiếp nếu đoan trang giữ tiết, trinh bạch gìn lòng,vào nước xin làm ngọc Mị Nương, xuống đất xin làm cỏ Ngu mĩ. Nhược bằng lòng chim dạ cá,lừa chồng dối con, dưới xin làm mồi cho cá tôm,trên xin làm cơm cho diều quạ,và xin chịu khắp mọi người phỉ nhổ.
(Nguyễn Dữ , Chuyện người con gái Nam Xương)
-Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài là một phương thức để phát triển từ vựng TV.
-Phần nhiều là mượn từ tiếng Hán.
2. Ghi nhớ:SGK/74.
Sự phát triển của từ vựng
Tiết 25 :
(Tiếp theo)
I.Tạo từ ngữ mới :
II. Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài :
1.Ví dụ:
BT 2/73
-a/ AIDS ( BÖnh mÊt khả năng miÔn dịch, g©y tö vong)
- b/ Marketing (Nghiªn cøu mét c¸ch cã hÖ thèng những ®iÒu kiÖn ®Ó tiªu thô hµng ho¸)
=> Tiếng Anh.
-Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài là một phương thức để phát triển từ vựng TV.
-Phần nhiều là mượn từ tiếng Hán.
2. Ghi nhớ:SGK/74.
BT1 /74:
Tìm 2 mô hình có khả năng tạo ra những từ ngữ mới kiểu : x + tặc ?
VD: x + trường: chiến trường , công trường…
X + hoá: Ô-xi hoá , lão hoá…
BT2/74:
Tìm 5 từ ngữ mới được dùng phổ biến gần đây và giải thích nghĩa của những từ đó?
- Bàn tay vàng: Bàn tay tài giỏi, khéo léo hiếm có trong việc thực hiện một thao tác LĐ hoặc kĩ thuật nhất định.
- C¬m bôi : c¬m gi¸ rÎ.
- Đ­êng cao tèc: x©y dùng theo tiªu chuÈn chÊt l­îng cao dµnh cho xe ch¹y víi tèc ®é tõ 100 km trë lªn.
- Th­¬ng hiÖu: Nh·n hiÖu th­¬ng m¹i cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng.
- Da d¹ng sinh häc: ®a d¹ng vÒ nguån gèc vÒ gièng loµi sinh vËt trong tù nhiªn.
- HiÖp ®Þnh khung: hiÖp ®Þnh cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c chung vÒ mét vÊn ®Ò lín th­êng ®­îc kÝ kÕt gi­a c¸c n­íc ( th­êng lµ 2 n­íc )
BT3/74
Xác định nguồn gốc từ mượn?
*Từ mượn của tiếng Hán : Mãng xà, biên phòng, tham ô, tô thuế, phê bình, phê phán, ca sĩ, nô lệ.
*Từ mượn của các ngôn ngữ châu Âu : Xà phòng, ô-tô, ra-đi-ô, ô-xy ,cà phê, ca nô.

Sự phát triển của từ vựng
Tiết 25 :
(Tiếp theo)
II. Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài :
I.Tạo từ ngữ mới :

Hai cách p/triển từ vựng
P/triển về nghĩa của từ ngữ
(p/triển về chất)
P/triển về số lượng từ ngữ

P/thức
ẩn dụ



P/thức
hoán dụ


Ghép các y/tố có sẵn lại với nhau .
Mượn
từ ngữ
của tiếng nước ngoài.
Sự phát triển của từ vựng
Tiết 25 :
(Tiếp theo)
A.Lí thuyết :
II. Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài :
I.Tạo từ ngữ mới :
B. Luyện tập:
BT1 /74:
BT2/74:
BT3/74
* BT thêm: Viết đoạn văn có sử dụng từ mượn của tiếng Hán
BT 4/74 :
Thảo luận nhóm :Từ vựng của một ngôn ngữ có thể không thay đổi được không?
=>Không thể không thay đổi . Vì thế giới tự nhiên và XH luôn vận động và phát triển không ngừng. Nhận thức về thế giới của con người cũng vận động và phát triển theo => Từ vựng của một ngôn ngữ phải thay đổi để đáp ứng nhu cầu giao tiếp và nhận thức của người bản ngữ.