Bài 4. Sự phát triển của từ vựng

11/12/2012
ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học
Sở GD&ĐT Yên Bái
Trung tâm GDTX- tỉnh Yên Bái-Lớp Tin học 2
Người thực hiện : Ngọc Thị Cản Trường THCS Việt Cường - Trấn Yên
11/12/2012
Ngọc Thị Cản Trường THCS Việt Cường - Trấn Yên
Tiết 25: Sự phát triển của từ vựng (Tiếp theo)
I-Tạo từ ngữ mới:
VD 1:
- Giải thích nghĩa của những từ sau ?
- Điện thoại di động:
- Kinh tế tri thức:
- Đặc khu kinh tế:
- Sở hữu trí tuệ:
Điện thoại vô tuyến nhỏ mang theo người, được sử dụng trong vùng phủ sóng của cơ sở họ thuê bao.
Nền KT dựa chủ yếu vào sx, lưu thông, phân phối sản phẩm có hàm lượng Tri thức cao.
Khu vực dành thu hút vốn, Công Nghệ nước ngoài.
Quyền sở hữu những sản phẩm do hoạt động trí tuệ mang lại được pháp luật bảo hộ như quyền tác giả, quyền đối với sáng chế .
11/12/2012
Ngọc Thị Cản Trường THCS Việt Cường - Trấn Yên
Tiết 25: Sự phát triển của từ vựng (Tiếp theo)
I-Tạo từ ngữ mới:
VD2:
VD 1:
Trong đó TV có những từ ngữ được cấu tạo theo mô hình: "X + tặc" Hãy tìm những từ ngữ mới x/h theo mô hình đó?
- Lâm tặc:
- Tin tặc:
Kẻ cướp tài nguyên rừng
Kẻ dùng kỹ thuật thâm nhập trái phép vào dữ liệu trên máy tính của người khác
Phát triển từ ngữ bằng cách nào? và mục đích việcphát triển từ ngữ?
=> Tạo thêm từ ngữ mới làm vốn từ tăng lên là 1 hình thức phát triển của từ vựng.
* Ghi nhớ: 1 Sgk T73
- Hải tặc:
Kẻ cướp biển
-Kh«ng tÆc:
Kẻ cướp trên máy bay
Tiết 25: Sự phát triển của từ vựng (Tiếp theo)
I-Tạo từ ngữ mới:
=> Tạo thêm từ ngữ mới làm vốn từ tăng lên là 1 hình thức phát triển của từ vựng.
* Ghi nhớ: 1 Sgk T73
II- Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài.
*Ví dụ:1
Chỉ ra những từ Hán Việt trong các VD a,b?
Thanh minh trong tiết tháng ba
lễ là tảo mộ hội là đạp Thanh
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm
b) Kẻ bạc mệnh này duyên phận hẩm hiu, chồng con rẫy bỏ, điều đâu bay buộc, tiếng chịu nhuốc nhơ, thần sông có linh xin ngài chứng giám, Thiếp nếu đoan trang giữ tiết, trinh bạch gìn lòng vào nước xin làm ngọc Mị Nương, xuống đất xin làm cỏ Ngu mĩ, nhược bằng lòng chim dạ cá, lừa chồng dối con, dưới xin làm mồi cho cá tôm, trên xin làm cơm cho diều quạ, và xin chịu khắp mọi người phỉ nhổ.
11/12/2012
Ngọc Thị Cản Trường THCS Việt Cường - Trấn Yên
Tiết 25: Sự phát triển của từ vựng (Tiếp theo)
I-Tạo từ ngữ mới:
=> Tạo thêm từ ngữ mới làm vốn từ tăng lên là 1 hình thức phát triển của từ vựng.
* Ghi nhớ: 1 Sgk T73
II- Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài.
*Ví dụ:1
*Ví dụ:2
Tìm từ HV chỉ k/n; bệnh mất khả năng miễn dịch, gây tử vong?
- Chỉ k/n, Nghiên cứu 1 cách có hệ thống những điều kiện để tiêu thụ hàng hoá ( nhu cầu, thị hiếu)?
- AIDS
- Marketting
? Tạo thêm từ ngữ bằng cách nào?
?Mượn tiếng nước ngoài để phát triển
Những từ đó mượn của nước nào?
Mượn tiếng Anh
11/12/2012
Ngọc Thị Cản Trường THCS Việt Cường - Trấn Yên
Tiết 25: Sự phát triển của từ vựng (Tiếp theo)
I-Tạo từ ngữ mới:
=> Tạo thêm từ ngữ mới làm vốn từ tăng lên là 1 hình thức phát triển của từ vựng.
* Ghi nhớ: 1 Sgk T73
*Ví dụ:1
*Ví dụ:2
- AIDS
- Marketting
Mượn tiếng Anh
-Trong các tiếng nước ngoài, tiếng Hán và tiếng Anh, Pháp.. loại nào mượn nhiều hơn?
* Ghi nhớ: 2Sgk T 74
II- Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài.
III/Luyện tập
Trong các từ mượn tiếng nước ngoài, nguồn vay mượn chính là tiếng Hán ngoài ra còn mượn một số ngôn ngữ khác như Anh, Pháp.
11/12/2012
Tiết 25: Sự phát triển của từ vựng (Tiếp theo)
I-Tạo từ ngữ mới:
II- Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài.
III-Luyện tập
Bài 1:
" X+ trường": chiến trường, công trường, nông trường, ngư trường, thương trường.
" X+ hoá": Ôxi hóa, lão hóa, cơ giới hóa, điện khí hóa C N hóa.
" X+ điện tử": Thư điện tử, thương mại điện tử, GD điện tử..
Bài 2:
Bài 3:
Tiéng Hán
Các ngôn ngữ Châu âu
Mãng xà. tô thuế, biên phòng, phá án, tham ô, phê bình, nô lệ ,ca sỹ.
Xà phòng, ô tô, Ra-đi-ô,
cà phê, ca nô
- Bàn tay vàng:
- Cơm bụi :
- Công nghệ cao
- Công viên nước :
- Thương hiệu
Bàn tay tài giỏi, khéo léo hiếm có trong công việc thực hiện một thao tác LĐ hoặc kĩ thuật nhất định.
Cơm giá rẻ, thường bán trong hàng quán nhỏ, tạm bợ.
Nhãn hiệu thương mại.(nhãn hiệu hàng hóa cơ sở S X .)
Công viên trong đó chủ yếu các trò chơi dưới nước như trượt nước, bơi thuyền, tắm biển nhân tạo
Công nghệ dựa trên cơ sở KHKT hiện đại, có độ chính xác và hiệu quả KT cao.
11/12/2012
Ngọc Thị Cản Trường THCS Việt Cường - Trấn Yên
Bài tập 4
A
B
(có 2 cách)
-Phát triển về nghĩa của từ trên
cơ sở nghĩa gốc (ẩn dụ +Hoán dụ)
-Phát triển số lượng từ ngữ (Tạo từ mới,
mượn nước ngoài)
(có 3 cách)
- ẩn dụ
- Hoán dụ
-Tạo từ mới, mượn nước ngoài
Có mấy cách phát triển từ vựng?
11/12/2012
Ngọc Thị Cản Trường THCS Việt Cường - Trấn Yên
Thảo luận vấn đề: Từ vựng của 1 ngôn ngữ có thể không thay đổi được không?
Cần khẳng định ngay là Từ vựng của 1 ngôn ngữ không thể không thay đổi . Thế giới tự nhiên và xã hội xung quanh chúng ta luôn vận động và phát triển . nhận thức về thế giới con người cũng vận động và phát triển theo . Nếu từ vựng của 1 ngôn ngữ không thay đổi thì ngôn ngữ đó không thể đáp ứng được nhu cầu giao tiếp và nhận thức của người bản ngữ .
VD: Trong đời sống của người Việt Nam xuất hiện loại phương tiện có 2 bánh, chạy bằng động cơ thì Tiếng Việt có từ ngữ để biểu thị : Xe gắn máy .
Tiết 25: Sự phát triển của từ vựng (Tiếp theo)
I-Tạo từ ngữ mới:
II- Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài.
III-Luyện tập
Bài tâp1,2,3,4
11/12/2012
Ngọc Thị Cản Trường THCS Việt Cường - Trấn Yên
Tiết 25: Sự phát triển của từ vựng (Tiếp theo)
I-Tạo từ ngữ mới:
=> Tạo thêm từ ngữ mới làm vốn từ tăng lên là 1 hình thức phát triển của từ vựng.
* Ghi nhớ: 1 Sgk T73
II- Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài.
* Ghi nhớ: 2- T 74
Trong các từ mượn tiếng nước ngoài nguồn vay mượn chính là tiếng Hán ngoài ra còn mượn một số ngôn ngữ khác như Anh, Pháp.
III-Luyện tập
Bài tâp1,2,3,4
Qua các bài đã học em hãy cho biết có mấy cách phát triển từ vựng ? Phát triển trên những cơ sở nào?
Có 2 cách: Phát triển trên cơ sở nghĩa gốc
Phát triển số lượng từ ngữ Tạo từ mới
Mượn tiếng nước ngoài
11/12/2012
Ngọc Thị Cản Trường THCS Việt Cường - Trấn Yên
Bài tập trắc nghiệm
11/12/2012
Ngọc Thị Cản Trường THCS Việt Cường - Trấn Yên
Cám ơn các thầy cô giáo !
Kính chúc các thầy cô mạnh khỏe, hạnh phúc, thành đạt.