Bài 4. Liên kết các đoạn văn trong văn bản

LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN





Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi:
?Có những cách nào để trình bày nội dung cho một đoạn văn?
Trả lời:
Những cách trình bày đoạn văn:
+ Diễn dịch: câu chủ đề nằm ở đầu đoạn văn.Các câu tiếp khai triển ý làm sáng tỏ nội dung câu chủ đề.
+ Quy nạp: câu chủ đề nằm ở cuối đoạn văn....
+ Song hành: Các câu có ý nghĩa ngang nhau cùng làm sáng tỏ cho chủ đề của đoạn văn.



Tiết 17 LIE�N KE�T CA�C ẹOAẽN VAấN
TRONG VAấN BA�N

I.Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong văn bản
VD1:
Trước sân trường làng mĩ lí dày đặc những người. người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh , tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính để nhìn mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
?. Hai đoạn văn này có mối liên hệ gì không? Tại sao?

I.Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong văn bản

VD2:

Trước sân trường làng mĩ lí dày đặc những người. người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh , tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính để nhìn mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Trước đó mấy hôm
Tiết 17. LIE�N KE�T CA�C ẹOAẽN VAấN
TRONG VAấN BA�N

II. Cách liên kết đoạn văn trong văn bản
1.Dùng từ ngữ để liên kết các đoạn văn
VDa.
Bắt đầu là tìm hiểu. Tìm hiểu phải đặt bài văn vào hoàn cảnh lịch sử của nó. Thế là cần đến khoa học lịch sử, lịch sử dân tộc, có khi cả lịch sử thế giới.
Sau khâu tìm hiểu là khâu cảm thụ. Hiểu đúng bài văn đã tốt. Hiểu đúng cũng bắt đầu thấy nó hay, nhưng chưa đủ
Bắt đầu là
Sau khâu tìm hiểu là
-> Quan hệ liệt kê
Tiết 17. LIE�N KE�T CA�C ẹOAẽN VAấN
TRONG VAấN BA�N

II. Cách liên kết đoạn văn trong văn bản
1.Dùng từ ngữ để liên kết các đoạn văn
VDb.
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ.Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kínhmấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Nhưng lần này lại khác. Trước mắt tôi làng Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà ấp. Sân nó rộng, mình nó cao hơn trong những buổi trưa hè đầy vắng lặng. Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ.
-> Quan hệ đối lập
Nhưng
II. Cách liên kết đoạn văn trong văn bản
1.Dùng từ ngữ để liên kết các đoạn văn
VDc.
Trước sân trường làng mĩ lí dày đặc những người. người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Trước đó mấy hôm,lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh , tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính để nhìn mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
->" đó": là đại từ
II. Cách liên kết đoạn văn trong văn bản
1.Dùng từ ngữ để liên kết các đoạn văn
VD d
Bây giờ, khi Bác viết gì cũng đưa cho một số đồng chí xem lại, chỗ nào khó hiểu thì các đồng chí bảo cho mình sữa chữa.
Nói tóm lại, viết cũng như mọi việc khác, phải có chí, chớ dấu dốt, nhờ tự phê bình và phê bình mà tiến bộ.
-> Quan hệ tổng kết
Nói tóm lại
II. Cách liên kết đoạn văn trong văn bản
1.Dùng câu nối để liên kết các đoạn văn

U lại nói tiếp:
Chăn cho giỏi , rồi hôm nào phiên chợ u mua giấy về bố đóng sách cho mà đi học bên anh Thận.
ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy! Học thích hơn hay là đi chăn nghé thích hơn nhỉ? Thôi, cái gì làm một cái thôi. Thế thằng Các nó vừa chăn trâu vừa đi học đó thì sao.
ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy!


Ghi nhớ:
* Khi chuyển từ đoạn văn này sang đoạn văn khác, cần sử dụng các phương tiện liên kết để thể hiện quan hệ ý nghĩa của chúng.
* Có thể sử dụng các phương tiện liên kết chủ yếu sau:
Dùng từ ngữ có tác dụng liên kết: quan hệ từ , đại từ , chỉ từ, các cụm từ thể hiện ý liệt kê, so sánh, đối lập, tổng kết, khái quát...
Dùng câu nối

Bài tập 2
Chọn các từ ngữ hoặc câu văn thích hợp ( cho trong ngoặc đơn) đòên vào chỗ trống ..... để làm phương tiện liên kết đoạn văn.
a Hai bên đánh nhau ròng rã mấy tháng trời, cuối cùng Sơn Tinh vẫn vững vàng mà sức thuỷ tinh đã kiệt. Thần nước đành rút quân.
..... oán nặng thù sâu, hằng năm Thuỷ Tinh làm mưa gió, bão lụt dâng nước đánh Sơn Tinh.
(từ đó, từ nãy, từ đấy)
b. Trong thời kì quá độ, bên những thành tích tốt đẹp là chính, vẫn còn sót lại những cái xấu xa của xã hội cũ như: tham ô, lãng phí, lười biếng, quan liêu, đánh con, đập vợ...Đối với những thói xấu đó, văn nghệ cũng cần phải phê bình rất nghiêm khắc, nhằm làm cho xã hội ta ngày càng lành mạnh, tốt đẹp hơn.
..... Phải có khen, cũng phải có chê. Nhưng khen hay là chê đều phải đúng mức. Khen quá lời thì người được khen cũng hổ ngươi.Mà chê quá đáng thì người bị chê cũng khó tiếp thụ.
( Nói tóm lại, như vậy, nhìn chung)


III. Luyện tập
Bài tập 1. Tìm các từ ngữ có tác dụng liên kết đoạn văn trong những đoạn trích sau và cho biết chúng chúng chỉ mối quan hệ ý nghĩa gì?
a. Giảng văn rõ ràng là khó.
Nói như vậy để nêu ra một sự thật. Không phải nhằm hù doạ, càng không phải để làm ngã lòng.
b. Buổi sáng hôm nay, mùa đông đột nhiên đến không báo cho biết trước. Vừa mới ngày hôm qua trời hãy còn nắng ấm và hanh, cái nắng về cuối tháng mười làm nứt nẻ đồng ruộng, và làm giòn khô những chiếc lá rơi; Sơn và chị chơi cỏ gà ở ngoài đồng còn thấy nóng bức, chảy mồ hôi.
Thế mà qua một đêm mưa rào, trời bỗng đổi ra gió bấc rồi cái lạnh ở đâu đến làm cho người ta tưởng đang ở giữa mùa đông rét mướt.

Cái đoạn chị Dậu đánh nhau với cai lệ là một đoạn tuyệt khéo. Giả sử vì quá yêu nhân vật của mình mà tác giả để cho chị Dậu đánh phủ đầu tên cai lệ chẳng hạn thì câu chuyện sẽ giảm sức thuyết phục rất nhiều. Đằng này chị cố nhẫn nhịn hết mức, chỉ đến khi chị không thể cam tâm nhìn chồng đang đau ốm mà vẫn bị bọn chúng hành hạ thì chị mới vùng lên.
Đó là hành động tự phát của một người khi bị dồn vào bước đường cùng,..
3. Viết đoạn văn ngắn
III. Hướng dẫn tự học:

1. Tìm và chỉ ra tác dụng của các từ ngữ và câu văn được dùng để liên kết các đoạn văn trong một văn bản theo yêu cầu..
2.Về nhà làm lại bài tập 3.
3.Soạn bài Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội