Bài 4. Lão Hạc

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
CÙNG CÁC EM HỌC SINH!
TRƯỜNG THCS THANH VAN
NĂM HỌC: 2014-2015
NGỮ VĂN 8
GV: TR?N TH? THANH HUY?N


KIỂM TRA MiỆNG:
Câu hỏi: Nêu nét chính về nhân vật Chị Dậu trong đoạn trích “ Tức nước vỡ bờ” của Ngô Tất Tố? Qua đó, em hiểu gì về phẩm chất, số phận của người nông dân Việt Nam trước Cách Mạng Tháng Tám?

Chị Dậu
Thê thảm, đáng thương, nguy cấp.
Yêu thương chồng, con tha thiết
Tinh thần phản kháng mãnh liệt
Có số phận tăm tối nhưng phẩm chất cao đẹp của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám
Trả lời
Đọc, tóm tắt
Tuần 4, Tiết 13
Văn bản :
(Nam Cao)
(Trích)
I. Đọc, tìm hiểu chú thích
LÃO HẠC
1.Tóm tắt phần chữ nhỏ
Tình cảnh của gia đình Lão Hạc: nhà nghèo, vợ chết, có đứa con trai lại phẫn chí bỏ đi vì không có tiền cưới vợ…
Chỉ còn Lão Hạc với con chó Vàng: lão coi con chó như con, âu yếm gọi nó là “cậu Vàng”, coi nó như người bạn, như kỉ vật của đứa con trai
Nhưng sự túng quẫn ngày càng đe doạ Lão Hạc: hết viêc làm, laị đau ốm liên miên, bão gió, hết mọi nguồn thu, không đủ tiền nuôi“cậu Vàng”...
Em hãy tóm tắt lại phần chữ in nhỏ?
- Nam Cao (1917 –1951) Quê ở Hà Nam.
- Ông là nhà văn hiện thực tiêu biểu trước Cách mạng tháng Tám.
(Trích)
2. Chú thích
LÃO HẠC

Văn bản :
(Nam Cao)
(Trích)
a. Tác giả
Em hãy trình bày một vài nét chính về tác giả Nam Cao?

Truyện ngắn Lão Hạc sáng tác năm 1943
Tuần 4, Tiết 13
Văn bản :
(Nam Cao)
(Trích)
LÃO HẠC
TÁC PHẨM CHÍNH:
CHÍ PHÈO(1941)
TRĂNG SÁNG(1942
ĐỜI THỪA(1943)
LÃO HẠC (1943)
MỘT ĐÁM CƯỚI (1944)
SỐNG MÒN(1944)
ĐÔI MẮT (1948)
…….
Lão Hạc
Trăng sáng
Một đám cưới
Thời gian sáng tác truyện ngắn Lão Hạc

2. Tác phẩm:

LÃO HẠC
Văn bản :
(Nam Cao)
(Trích)
c. Từ khó
Giải thích một số từ khó trong SGK?

Văn bản :
LÃO HẠC
(Trích)
(Nam Cao)
II.Đọc-tìm hiểu văn bản
- Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp trữ tình.
Em hãy xác định phương thức biểu đạt và ngôi kể?
- Ngôi kể thứ nhất

Văn bản :
LÃO HẠC
(Trích)
(Nam Cao)
Xác định bố cục của văn bản
Bố cục
Hôm sau….cũng xong
Luôn mấy hôm…
đáng buồn
Không! Cuộc đời
…Một sào
Lão Hạc kể chuyện bán chó,
Ông giáo an ủi lão Hạc
Cuộc sống của lão Hạc, thái độ
Binh Tư và Ông giáo
Cái chết củalão Hạc
Văn bản :
LÃO HẠC
(Trích)
(Nam Cao)
II. Đọc- tìm hiểu văn bản
1. Nhân vật Lão Hạc
a. Gia cảnh:
Nhà nghèo, vợ chết, con trai đi đồn điền, Lão sống một mình.
b. Tâm trang của Lão Hạc sau khi bán cậu vàng:
- Lí do bán cậu vàng: gia đình nghèo, muốn dành dụm tiền cho con.
- Tâm trạng: Đau đớn, hối hận, xót xa, thương tiếc, day dứt, ăn năn.
Chi tiết: Cố làm ra vui vẻ; mặt lão co rúm, ép cho nước mắt chảy ra; Đầu lão ngoẹo một bên; miệng móm mém…hu hu khóc
Tâm trạng đau đớn, xót xa
Chi tiết: Nó làm như trách tôi…lão già tệ lắm…tôi già bằng này tuổi đầu rồi mà còn đáng lừa một con chó.
Day dứt, ân hận
Nhân hậu, sống tình nghĩa, thương yêu con và loài vật
Em hãy cho biết gia cảnh lão Hạc trước khi bán cậu vàng?
Vì sao lão phải bán con chó vàng thân thiết
Tìm chi tiết miêu tả ngoại hình của lão? Qua đó cho biết tâm trạng của lão là gì?
Tìm chi tiết miêu tả tâm lí nhân vật? Qua đó cho biết tâm trạng nhân vật là gì?
Qua các chi tiết trên, em hãy cho biết tâm trạng nhân vật là gì?
Xung quanh việc bán cậu vàng, em thấy Lão Hạc là người như thế nào?
LÃO HẠC

Văn bản :
(Trích)
(Nam Cao)
Lão Hạc và cậu vàng như đôi bạn thân
CÂU HỎI THẢO LUẬN
? Trong lời kể, phân trần của Lão Hạc có những câu: “Kiếp con chó là kiếp khổ thì ta hoá kiếp cho nó để nó làm kiếp người, may ra có sung sướng…nếu kiếp người cũng khổ nốt thì ta nên làm kiếp gì cho thật sướng ?...” nói lên điều gì?
- Đó là những câu nói đượm màu triết lí dân gian dung dị của những người dân nghèo, từng trải
- Tác giả đã khám phá ra nét mới trong tâm hồn và tính cách Lão Hạc
LÃO HẠC

Văn bản :
(Trích)
(Nam Cao)
LÃO HẠC

Văn bản :
(Trích)
(Nam Cao)

II. Đọc – tìm hiểu văn bản
c. Cái chết của Lão Hạc:
- Tìm đến cái chết để tự giải cứu cho mình và dành phần sống cho con.
- Cái chết vật vã, đau đớn, dữ dội, thảm thương và bất thình lình.
- Ý nghĩa: Bộc lộ rõ số phận và tính cách của Lão Hạc cũng như những người nông dân. Đồng thời tố cáo hiện thực xã hội lúc bấy giờ.
Nguyên nhân nào đẩy lão Hạc đến cái chết?
Tìm chi tiết miêu tả cái chết của lão Hạc.
- Chi tiết: Vật vã trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, mắt long sòng sọc, sùi bọt mép, vật vã đến 2 giờ mới chết.
Cái chết vật vã thảm thương
Em có nhận xét gì về cái chết lão Hạc
- Cái chết khiến mọi người thương cảm
Khi tả cái chết của lão Hạc, tác giả dùng những từ tượng hình và tượng thanh có tác dụng gì?
Làm cho người đọc có cảm giác như cùng chứng kiến cái chết của lão Hạc.
Lão Hạc có ý thức cao về lẽ sống.
Qua đó, em nhận xét gì về phẩm chất của lão Hạc
Cái chết của Lão Hạc nói lên ý nghĩa gì?
LÃO HẠC

Văn bản :
(Trích)
(Nam Cao)

II. Đọc – tìm hiểu văn bản
2. Nhân vật ông giáo:
- Tình cảm: An ủi, sẻ chia, xót thương, đồng cảm với tình cảnh khốn khổ của Lão Hạc.
Ý nghĩ:+ Cuộc đời quả thật đáng buồn vì con người có nhân cách cao đẹp như Lão Hạc mà không được sống.
+ Chao ôi!....Nói lên một thái độ sống, phải có tình thương và cách nhìn chiều sâu.
Có lòng nhân ái, hiểu đời, hiểu người, trọng nhân cách.
Ý nghĩa của việc xây dựng nhân vật ông Giáo
- Là người hàng xóm đáng tin cậy của Lão Hạc.Là người chứng kiến.
Ông Giáo đã cư xử với lão Hac như thế nào?
- Ôm choàng lấy lão mà òa lên khóc. Mời ăn khoai, uống nước chè, lắng nghe lão Hạc kể chuyện, Nhận giữ dùm tiền cho lão.
Ông Giáo đã có ý nghĩ gì về tình cảnh và nhân cách lão Hạc
Em hiểu như thế nào về ý nghĩ của ông giáo?
- Đây là lời triết lý lẫn cảm xúc trữ tình của Nam Cao, khẳng định một thái độ sống không hời hợt.
Qua đó, em rút ra bài học gì cho bản thân.
- Phải đồng cảm với mọi người xung quanh, phải biết nhìn ra và trân trọng những điều đáng thương, đáng quý ở họ.
Qua đó em thấy ông giáo là người như thế nào?
LÃO HẠC

Văn bản :
(Trích)
(Nam Cao)
3. Nghệ thuật:
Ngôi kể gần gũi, chân thực.
Cách kể tự nhiên, linh hoạt.
Kết hợp nhuần nhuyễn giữa hiện thực và trữ tình.
Khắc họa nhân vật đậm nét.
Nghèo khổ, bế tắc; tâm hồn cao quý, lòng tận tụy hi sinh vì người thân. Trong văn bản tức nước vỡ bờ là sức mạnh của tình thương và sự phản kháng. Còn văn bản lão Hạc là ý thức về nhân cách và lòng tự trọng.
Theo em, cái hay của truyện được thể hiện rõ nhất ở đâu?
Qua truyện Lão Hạc và đoạn trích tức nước vỡ bờ em hiểu như thế nào về cuộc đời và tính cách người nông dân trong xã hội cũ.
LÃO HẠC

Văn bản :
(Trích)
(Nam Cao)
4. Ý nghĩa văn bản:
Văn bản thể hiện phẩm giá của người người nông dân không thể bị hoen ố cho dù phải sống trong cảnh khốn cùng.
Văn bản này để lại ý nghĩa gì?
Câu hỏi và bài tập củng cố:
Câu 1: Truyện Lão Hạc được viết theo thể loại nào?
a. Truyện dài
b. Truyện ngắn
c. Truyện vừa
d.Tiểu thuyết
Câu 2: Ý nào nói đúng nhất về nội dung truyện lão Hạc.
a. Tác động của cái đói, miếng ăn đến đời sống con người.
b. Phẩm giá cao quý của người nông dân.
c. Số phận đau thương của người nông dân.
d. Cả 3 ý trên đều đúng.

Văn bản :
Hướng dẫn HS tự học:
* Đối với bài học ở tiết học này:
Học bài.
Tìm đọc các truyện ngắn khác của nhà văn Nam Cao như: Chí Phèo, Một đám cưới, Một bữa no…
* Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
Đọc kĩ và trả lời câu hỏi bài: “ Cô bé bán diêm”
Khuyến khích vẽ tranh theo cảm thụ của văn bản.
LÃO HẠC
(Trích)
(Nam Cao)
xin cám ơn quý thầy cô và các em
đã chú ý lắng nghe!
Tác giả :
Nam Cao (1917 – 1951)
Quê ở Hà Nam.
- Ông là nhà văn hiện thực tiêu biểu trước Cách mạng tháng Tám
2. Tác phẩm:
- Truyện ngắn Lão Hạc sáng tác năm 1943
Tuần 4, Tiết 13
Văn bản :
(Nam Cao)
(Trích)
A.Tìm hiểu chung
LÃO HẠC
1.Tóm tắt phần chữ nhỏ
Tình cảnh của gia đình Lão Hạc: nhà nghèo, vợ chết, có còn đứa con trai lại phẫn chí bỏ đi vì không có tiền cưới vợ…
Chỉ còn Lão Hạc với con chó Vàng: lão coi con chó như con, âu yếm gọi nó là “cậu Vàng”, coi nó như người bạn, như kỉ vật của đứa con trai
Nhưng sự túng quẫn ngày càng đe doạ Lão Hạc: hết viêc làm, laị đau ốm liên miên, bão gió, hết mọi nguồn thu, không đủ tiền nuôi“cậu Vàng”...
Em hãy tóm tắt lại phần chữ in nhỏ?
Lão Hạc

Lão Hạc
Nhân vật Lão Hạc
Nhân vật ông giáo
Nhân vật Lão Hạc
Gia cảnh
Gia cảnh
nhà nghèo
vợ chết
con trai đi đồn điền cao su
Lão sống một mình
Nhân vật Lão Hạc
Gia cảnh

cái chết của Lão Hạc
tâm trạng của Lão Hạc khi bán cậu vàng
Nhân vật Lão Hạc

Gia cảnh
Nhân vật ông giáo
sống tình cảm
có lòng nhân ái
hiểu đời, hiểu người, trọng nhân cách
Nhân vật ông giáo

có lòng nhân ái
sống tình cảm
hiểu đời, hiểu người, trọng nhân cách