Bài 4. Lão Hạc

Ngữ văn 8
?Em hãy nêu những nét chính về nhân vật chị Dậu trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” (trích tác phẩm Tắt Đèn của nhà văn Ngô Tất Tố),qua đó em hiểu gì về phẩm chất và số phận của người nông dân việt Nam trước Cách mạng?
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Chị Dậu là người phụ nữ:
- Có tình cảnh thê thảm, đáng thương, nguy cấp
- Có lòng yêu thương chồng con tha thiết
- Có tinh thần phản kháng mãnh liệt
SỐ PHẬN TĂM TỐI VÀ PHẨM CHẤT CAO ĐẸP CỦA
NGƯỜI NÔNG DÂN VIÊT NAM TRƯỚC CÁCH MẠNG
Lão Hạc
Nam Cao
Tiết 14 + 15:
Nam Cao
1915-1951
Tên khai sinh Trần Hữu Tri
Quê: làng Đại Hoàng, phủ Lí Nhân ( nay là xã Hòa Hậu, huyện Lí Nhân), tỉnh Hà Nam.
Là nhà văn hiện thực xuất sắc với những tác phẩm viết về người nông dân nghèo đói bị vùi dập và những trí thức nghèo sống mòn mỏi, bế tắc trong xã hội cũ.
Sau Cách Mạng, ông chân thành, tận tụy sáng tác phục vụ kháng chiến
Ông hy sinh trên đường công tác ở vùng sau lưng địch.
Được Nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật ( 1996).
Tác phẩm chính
- Truyện ngắn: Chí Phèo ( 1941), Trăng sáng ( 1942), Đời thừa ( 1943), Lão Hạc (1943), Một đám cưới ( 1944)…
- Truyện dài: Sống mòn ( 1944), truyện ngắn Đôi mắt ( 1948)
- Tập Nhật kí Ở rừng ( 1948)
- Bút kí Chuyện biên giới ( 1951)
- Lão Hạc là một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất viết về người nông dân của Nam Cao, đăng báo lần đầu năm 1943)
Lời của lão Hạc khi chua chát, xót xa, lúc chậm chãi, nằn nì
Lời vợ ông giáo khi nói về lão Hạc thì lạnh lùng, dứt khoát.
Lời của Binh Tư lại đầy vẻ nghi ngờ, mỉa mai.
Lời của ông giáo( người kể chuyện) khi thì từ tốn, lúc lại cất lên xót xa, thương cảm với những đoạn độc thoại nội tâm
Hướng dẫn giọng đọc:
Tóm tắt tác phẩm
Tình cảnh lão Hạc: Nhà nghèo, vợ đã mất, chỉ còn đứa con trai. Anh ta phẫn chí vì không có tiền cưới vợ, bỏ đi làm phu đồn điền cao su biền biệt, một năm rồi chẳng có tin tức gì.
Con chó Vàng như người bạn để làm khuây, như kỉ vật của đứa con trai.
Sự túng quẫn ngày càng đe dọa lão Hạc: sau trận ốm nặng kéo dài, lão yếu người ghê lắm, đồng tiền bấy lâu nay dành dụm cạn kiệt, lão không có việc.
Lão Hạc ngậm ngùi bán “ cậu vàng” rồi chọn cho mình một cái chết thật đau đớn.
Giải thích từ khó
Bòn vườn:

Cầu tự:

Thắt lưng buộc bụng:

Cắn rơm cắn cỏ :

(Hạn chế tiêu dùng, tiết kiệm khi khó khăn)
(Tỏ ý hạ mình để van xin một cách khẩn thiết)
(Cầu trời lễ Phật để được sinh con…)
(Tìm kiếm góp nhặt từ mảnh vườn…)
Phần 1:“Hôm sau..cũng xong”
=>Lão Hạc kể chuyện bán chó và nhờ ông hai việc…, ông giáo an ủi Lão Hạc
Phần 2: “Luôn mấy hôm …đáng buồn”
=>Cuộc sống của Lão Hạc sau đó, thái độ của Binh Tư và ông giáo…
Phần 3: “Không! Cuộc đời… một sào” =>Cái chết của LãoHạc
 Kể theo trình tự sự việc
 Ngôi
kể
thứ nhất
Bố cục đoạn trích :
3 phần
nhân hậu, ân nghĩa, giàu tình thương
Trước khi bán chó: “Có lẽ tôi bán con chó đấy …”
phân vân, suy tính, đắn đo không muốn bán
miêu tả ngoại hình sinh động


 tâm trạng đau đớn, xót xa day
Sau khi bán chó:
…lão cố làm ra vui vẻ
+ mắt ầng ậng nước
+ mặt lão…co rúm…ép cho nước mắt chảy ra
+ đầu lão ngoẹo về một bên…
+ miệng móm mém…hu hu khóc
Th× ra t«i giµ b»ng nµy tuæi ®Çu råi cßn ®¸nh lõa mét con chã, nã kh«ng ngê t«i lì t©m lõa nã!
day dứt, ân hận
CÂU HỎI THẢO LUẬN
? Trong lời kể, phân trần của Lão Hạc có những câu: “Kiếp con chó là kiếp khổ thì ta hoá kiếp cho nó để nó làm kiếp người, may ra có sung sướng…nếu kiếp người cũng khổ nốt thì ta nên làm kiếp gì cho thật sướng ?...” nói lên điều gì?
- Đó là những câu nói đượm màu triết lí dân gian dung dị của những người dân nghèo, từng trải
- Tác giả đã khám phá ra nét mới trong tâm hồn và tính cách Lão Hạc
Hướng dẫn về nhà
Đọc kĩ văn bản, tiếp tục tìm hiểu nhân vật lão Hạc và nhân vật ông giáo.
Tìm đọc các truyện ngắn khác của nhà văn Nam Cao như: Chí Phèo, Một đám cưới, Một bữa no…