Bài 4. Chuyện người con gái Nam Xương

Nguyễn Huệ
Tru?ng THCS
Chào mừng thầy cô giáo
và các em học sinh
CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
Giáo viên: Bùi Thị Một
Tiết 16-17
Văn Học
NGUYỄN DỮ
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
HS đọc phần chú thích sgk
- Qua phần chú thích, em giới thiệu vài nét chính về t/giả, t/phẩm.
- Nguyễn Dữ. Sống vào t/kỉ 16, ở Hải Dương, là học trò xuất sắc của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
- Ông học rộng tài cao, làm quan 1 năm, sống ẩn dật
- Giải thích nhan đề của truyện:
- Ghi chép tản mạn những chuyện trong c/sống, có pha chút y/tố kì ảo.
- Nhân vật trong truyện “Truyền kì mạn lục” là những con người n tn?
- Giới thiệu thêm: nhân vật chính của truyện là phụ nữ đức hạnh khát khao cuộc sống bình yên, h/phúc.
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
- Gồm 20 truyện
- Chuyện người con gái Nam Xương là truyện thứ 16.
HDẫn đọc: đọc rõ ràng, mạch lạc, đoạn trữ tình đọc giọng trầm, chú ‎ ý đọc các lời thoại thống thiết của Vũ Nương…đ/với chồng.
(sgk)
4/Bố cục:
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
- Nguyễn Dữ. Sống vào t/kỉ 16, ở Hải Dương, là học trò xuất sắc của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
- Ông học rộng tài cao, làm quan 1 năm, sống ẩn dật
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
- Gồm 20 truyện
- Chuyện người con gái Nam Xương là truyện thứ 16.
(sgk)
4/Bố cục:
Truyện được chia làm mấy phần? Nêu ý của mỗi phần?
3 phần
* Từ đầu=> cha mẹ đẻ mình: Cuộc hôn nhân và p/hạnh của Vũ Nương
*Tiếp=> trót đã qua rồi: Nỗi oan và cái chết của Vũ Nương.
*Còn lại: Cuộc gặp gỡ của Phan Lang và Vũ Nương, nàng được giải oan.
-Vẻ đẹp của Vũ Nương
- Nỗi oan khuất và cái chết bi thảm của Vũ Nương
- Ước mơ của nhân dân
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
Ở phần đầu của truyện, t/giả giới thiệu k/quát về Vũ Nương n.t n?
Để nhân vật bộc lộ những p/chất ấy , t/giả đã đặt Vũ Nương trong những hoàn cảnh cụ thể nào?
* Nết na, thùy mị, tư dung tốt đẹp
* Cư xử với chồng
*Lo toan công việc g/đình khi chồng đi lính
* Khi bị nghi oan.
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
Trong c/sống g/đình,Vũ Nương xử xự n,t,n trước tính hay ghen của Trương Sinh?
Nàng giữ gìn khuôn phép, không khi nào để vợ chồng phải bất hòa
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
Khi tiễn chồng ra trận, nàng đã dặn chồng n.t.n?Qua lời dặn đó, em hiểu gì về Vũ Nương?
Không mong chồng vinh hiển mà chỉ mong bình yên trở về => nhớ chồng khắc khoải
Khi xa chồng,nàng đã thể hiện được p/chất tốt đẹp nào?
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
Thủy chung, buồn nhớ, hiếu nghĩa với mẹ chồng(chăm sóc… lo ma chay mẹ chồng chu đáo)
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
Trong đoạn này, tác giả đã dùng một số hình ảnh ước lệ - nêu những hình ảnh ấy và cho biết những hình ảnh ấy có tác dụng gì?
+Bướm lượn đầy vườn:
Cảnh mùa
xuân tươi vui
+ Mây che kín núi:
mùa đông ảm đạm
=> Mượn cảnh vật thiên nhiên để diễn tả sự trôi chảy của thời gian
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
- Hỏi: Lời nói trối trăng cuối cùng của mẹ chồng giúp em hiểu thêm Vũ Nương là người như thế nào?
Một người con dâu hiếu thảo => mẹ chồng đánh giá rất cao nhân cách và công lao của nàng rất xác đáng, khách quan.
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
Khi bị chồng nghi oan, nàng đã làm những việc gì?
Nàng phân trần để chồng hiểu rõ tấm lòng mình => Khẳng định lòng thủy chung, trong trắng của Vũ Nương.
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
Vũ Nương đã mấy lần bộc bạch tâm trạng? Ý nghĩa của mỗi lời nói đó
Ba lời thoại:
+ Lời 1: Phân trần để chồng hiểu: Vũ Nương nói đến thân phận mình, tình nghĩa vợ chồng và khẳng định tấm lòng thủy chung.
+ Lời 2: Nói lên nỗi đau đớn, thất vọng khi bị đối xử bất công.
+ Lời 3: Thất vọng tột cùng về hạnh phúc gia đình không gì hàn gắn nổi => Nàng quyết hành động (sự chỉ đạo của lý trí)
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
Em có nhận xét gì về cách sắp xếp các tình tiết trong lời thoại 3?
Tình tiết được sắp xếp đầy kịch tính. Vũ Nương bị dồn đẩy đến đường cùng, mất tất cả, chấp nhận số phận => hành động quyết liệt để bảo vệ danh dự, nỗi tuyệt vọng đắng cay.
Em có suy nghĩ gì về cái chết của nhân vật Vũ nương? Theo em, có cách giải quyết nào khác mà Vũ nương không phải chết?
Qua 4 tình huống trên, em có nhận xét chung gì về vẻ đẹp, tính cách của nàng?
- Vũ Nương là người phụ nữ xinh đẹp, nết na, hiền thục lại đảm đang tháo vát, hiếu thảo, thủy chung, hết lòng vun đắp cho hạnh phúc gia đình vậy mà nàng phải chết oan uổng.
* Luyện tập, củng cố
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
Những phẩm hạnh của Vũ Nương trong cuộc sống ngày nay còn có giá trị nữa không?
Tiết 17
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
Tiết 17
2/ Nhân vật Trương Sinh
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
2/ Nhân vật Trương Sinh
Phân tích, tìm hiểu tính cách của Trương Sinh
Tính cách của Trương Sinh được giới thiệu như thế nào?
Đa nghi, phòng ngừa quá sức, chỉ một lời nói của đứa trẻ
=> kích động, ghen tuông
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
2/ Nhân vật Trương Sinh
Tính ghen tuông của chàng được phát triển như thế nào? (chú ý tâm trạng của TSinh khi trở về )
+ Tâm trạng nặng nề không vui vì mẹ mất
+ Lời nói bất ngờ của đứa con
+ Vốn tính đa nghi…
=> Tính đa nghi phát triển đến cao độ “đinh ninh là vợ hư”.
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
2/ Nhân vật Trương Sinh
Cách xử sự của TSinh như thế nào? Em thử đánh giá về cách xử sự đó?
Cách xử sự hồ đồ, độc đoán, bỏ ngoài tai những lời phân trần của vợ, lời nhận xét của mọi người
=> Hành động thô bạo, mù quáng, dẫn đến cái chết oan nghiệt của vợ (Vũ Nương bị bức tử)
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
2/ Nhân vật Trương Sinh
Phân tích giá trị tố cáo hành động của TSinh
Lời tố cáo xã hội phụ quyền, trọng nam khinh nữ, trọng quyền uy của kẻ giàu, bày tỏ niềm thông cảm, xót thương đối với số phận người phụ nữ Việt Nam…
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
2/ Nhân vật Trương Sinh
Ngoài tính đa nghi, cách xử sự hồ đồ còn có lý do nào ảnh hưởng đến tính cách của TSinh?
Cuộc hôn nhân không bình đẳng tạo thế cho TSinh lấn át Vũ Nương
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
2/ Nhân vật Trương Sinh
Vậy theo em, hình ảnh TSinh hiện lên qua đoạn văn như thế nào?
- Một người chồng vô học, ghen tuông, đa nghi, xử sự hồ đồ, thô bạo .
Nhận xét về cách dẫn dắt tình tiết câu chuyện của tác giả
Cách sắp xếp linh hoạt, thêm hoặc bớt, tô đậm những tình tiết có ý nghĩa tạo diễn biến hợp lí, tăng tính bi kịch làm cho truyện trở nên hấp dẫn và sinh động.
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
2/ Nhân vật Trương Sinh
Giá trị nghệ thuật của những đoạn đối thoại?
Có nhiều lời thoại và lời tự bạch của nhân vật sắp xếp đúng chỗ
=> chuyện sinh động, khắc họa tâm lí, t/cách n. vật.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật với những lời tự bạch hợp lý
3/ Yếu tố kì ảo.
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
2/ Nhân vật Trương Sinh
Tìm hiểu y/tố kì ảo và ý nghĩa của nó.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật với những lời tự bạch hợp lý
3/ Yếu tố kì ảo.
Câu chuyện lẽ ra nên kết thúc ở chỗ nào? Vì sao?
Nêu những y/tố kì ảo ở cuối truyện?
* Phan Lang gặp Vũ Nương ở động rùa.
*Vũ Nương hiện về ở bến Hoàng Giang
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
2/ Nhân vật Trương Sinh
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật với những lời tự bạch hợp lý
3/ Yếu tố kì ảo.
Y/tố kì ảo được sắp xếp với y/tố thực có ý nghĩa gì?
*Tạo vẻ đẹp lung linh huyền ảo
*Gần gũi với c/sống thực, tăng độ tin cậy(địa danh, thời điểm l/sử)
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
2/ Nhân vật Trương Sinh
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật với những lời tự bạch hợp lý
3/ Yếu tố kì ảo.
Những y/tố kì ảo tạo nên ý nghĩa gì của truyền kì?
- Thể hiện ước mơ ngàn đời của nhân dân ta về sự công bằng trong cuộc đời, người tốt bị oan khuất được minh oan
III. Tổng kết:
Nêu nội dung và t/công của truyện?
Nêu vai trò, ý nghĩa của chi tiết “cái bóng” trong truyện?
Thắt nút, mở nút -> tạo kịch tính cho câu chuyện. Chi tiết này nói lên cái ngẫu nhiên vô lí nhưng lại quyết định cả số phận con người.
Ghi nhớ sgk/tr.51
I. Tìm hiểu chung.
1/Tác giả:
3/Đọc, tìm hiểu chú thích:
2/Tác phẩm:
4/Bố cục:
II. Phân tích:
1/ Vẻ đẹp củaVũNương
2/ Nhân vật Trương Sinh
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật với những lời tự bạch hợp lý
3/ Yếu tố kì ảo.
- Thể hiện ước mơ ngàn đời của nhân dân ta về sự công bằng trong cuộc đời, người tốt bị oan khuất được minh oan
III. Tổng kết:
Ghi nhớ sgk/tr.51
Củng cố, dặn dò:
*Vẻ đẹp của người PNVN
* Truyện thể hiện niềm thương cảm số phận người PN bất hạnh. Tố cáo XH p/k thối nát.
* NT: Y/tố hiện thực +y/tố kì ảo.
Dặn dò: Soạn bài
Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh.
-Đọc, tìm hiểu bài
Xưng hô trong hội thoại
Chúc các em chăm ngoan, học giỏi
Chúc quý thầy, cô giáo mạnh khoẻ