Bài 4. Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

Chia sẻ bởi Trường Thcs Mỹ Quang | Ngày 08/05/2019 | 34

Chia sẻ tài liệu: Bài 4. Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp thuộc Ngữ văn 9

Nội dung tài liệu:

NGỮ VĂN9
Tiết 19:
CÁCH DẪN TRỰC TIẾP CÁCH DẪN GIÁN TIẾP
Giáo viên thực hiện: Lê Kim Khánh
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Em có nhận xét gì về từ ngữ xưng hô và việc sử dụng từ ngữ xưng hô trong tiếng Việt?
Câu 2: Dòng nào sau đây có chứa những từ ngữ không phải là từ ngữ xưng hô trong hội thoại?
A. Ông, bà, bố, mẹ, chú, bác, cô, dì, dượng,.
B. Chúng tôi, chúng ta, chúng em, chúng nó,.
C. Anh, nhân loại, bạn, cậu, con người, chúng sinh, .
D. Thầy, con, em, cháu, tôi, ta, tín chủ, ngài, .
- Tiếng Việt có một hệ thống từ ngữ xưng hô rất phong phú, tinh tế và giàu sắc thái biểu cảm. Người nói cần căn cứ vào đối tượng và các đặc điểm khác của tình huống giao tiếp để xưng hô cho thích hợp
Tiết 19
CÁCH DẪN TRỰC TIẾP - CÁCH DẪN GIÁN TIẾP
Tiết 19:
CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP
I – Cách dẫn trực tiếp
Đọc và tìm hiểu các đoạn văn sau (trích từ truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long):

"Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn" - Hoạ sĩ nghĩ thầm.
* Khi chuyển đổi vị trí hai bộ phận ở (b), ta có:
 Nhắc lời nói (có từ “nói”) được tách ra khỏi phần câu đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép.
b) Hoạ sĩ nghĩ thầm: "Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn."
 Nhắc ý nghĩ (có từ “nghĩ”)được tách ra khỏi phần câu đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép.
a) Cháu ở liền trong trạm hàng tháng. Bác lái xe bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không xuống. ?y thế là một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói: "Đấy, bác cũng chẳng "thèm" người là gì?"
* Nội dung in đậm trong các ví dụ:
* Dấu hiệu hình thức:
Cách dẫn trực tiếp
Ví dụ: Nam nói: “Ngày mai tôi đi Hà Nội”
Lưu ý: Ngoài ra lời đối thoại của các nhân vật cũng được xem là lời dẫn trực tiếp
Được nhắc lại một cách nguyên vẹn
Nằm trong dấu ngoặc kép và đứng sau dấu hai chấm
Ví dụ:
“Ông lão ôm thằng con út lên lòng, vỗ nhè nhẹ vào lưng nó khẽ hỏi:
- Húc kia! Thầy hỏi con nhé, con là con ai?
- Là con thầy mấy lị con u
Thế nhà ta ở đâu?
- Nhà ta ở làng chợ Dầu” (Làng – Kim Lân)
Tiết 19:
CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP
I – Cách dẫn trực tiếp
I – Cách dẫn gián tiếp
Đọc và tìm hiểu các đoạn trích sau:
 Thuật lại lời nói, không ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu gì cả
Thuật lại ý nghĩ, ngăn cách bằng từ “rằng” – thay bằng từ
“là”
a) Lão tìm lời lẽ giảng giải cho con trai hiểu. Lão khuyên nó hãy dằn lòng bỏ đám này, để dùi giắng lại ít lâu, xem có đám nào khá mà nhẹ tiền hơn sẽ liệu; chẳng lấy đứa này thì lấy đứa khác; làng này đã chết hết con gái đâu mà sợ.
(Nam Cao, Lão Hạc)
b) Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nhà tu hành, thanh tao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật.
(Phạm Văn Đồng, Chủ tịch Hồ Chí Minh,
tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại)
* Nội dung in đậm trong các ví dụ:
* Dấu hiệu hình thức:
Cách dẫn gián tiếp
Lưu ý: Có thể chuyển từ lời dẫn trực tiếp sang lời dẫn gián tiếp (hoặc ngược lại) cần chú ý điều chỉnh cho thích hợp
Ví dụ: Nam nói “Ngày mai tôi đi Hà Nội”
Nam nói rằng ngày mai bạn ấy đi Hà Nội
Được thuật lại
Không được đặt trong dấu ngoặc kép
So sánh cách dẫn
*Cách chuyển lời dẫn trực tiếp thành lời dẫn gián tiếp:
1/Bỏ dấu hai chấm .dấu ngoặc kép.
2/chuyển chủ ngữ ở lời dẫn trực tiếp theo ngôi thích hợp.

*Ví dụ :
-Bấy giờ bà mẹ mới vui lòng nói : “Chỗ này là chỗ con ta ở được đây.”
=> Bấy giờ bà mẹ mới vui lòng nói rằng đây là chỗ con bà ở được
Tiết 19:
CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN GIÁN TIẾP
I – Cách dẫn trực tiếp
I – Cách dẫn gián tiếp
III – Luyện tập
Bài tập 1: Tìm lời dẫn trong những đoạn trích sau (Trích từ truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao). Cho biết đó là lời nói hay ý nghĩ được dẫn, là lời dẫn trực tiếp hay gián tiếp?

? Dẫn ý nghĩ: Cách dẫn: trực tiếp.
? Dẫn ý nghĩ: Cách dẫn: trực tiếp.
a) Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng:"A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?"
a) Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng:"A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?"
b) Sau khi thằng con đi, lão tự bảo rằng: "Cái vườn là của con ta. Hồi còn mồ ma mẹ nó, mẹ nó cố thắt lưng buộc bụng, dè sẻn mãi, mới để ra được năm mươi đồng bạc tậu. Hồi ấy, mọi thức đều rẻ cả ."
b) Sau khi thằng con đi, lão tự bảo rằng: "Cái vườn là của con ta. Hồi còn mồ ma mẹ nó, mẹ nó cố thắt lưng buộc bụng, dè sẻn mãi, mới để ra được năm mươi đồng bạc tậu. Hồi ấy, mọi thức đều rẻ cả ."
Bài tập 2: Viết một đoạn văn nghị luận có nội dung liên quan đến một trong ba ý kiến dưới đây. Trích dẫn ý kiến đó theo hai cách: dẫn trực tiếp và dẫn gián tiếp.

a) Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng. (Hồ Chí Minh, Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng)
b) Giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được. (Phạm Văn Đồng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại)
c) Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình.
(Đặng Thai Mai, Tiếng Việt, một biểu hiện
hùng hồn của sức sống dân tộc)
Bài tâp 2:
c) Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình.
(Đặng Thai Mai, Tiếng Việt, một biểu hiện
hùng hồn của sức sống dân tộc)
* Dẫn gián tiếp: Trong tỏc ph?m "Ti?ng Vi?t m?t bi?u hi?n hựng h?n c?a s?c s?ng dõn t?c", giáo sư Đặng Thai Mai đã nói rằng người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình.
Đoạn văn mẫu:
* Dẫn trực tiếp:Trong tỏc ph?m "Ti?ng Vi?t m?t bi?u hi?n hựng h?n c?a s?c s?ng dõn t?c",giáo sư Đặng Thai Mai đã nói: "Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình"
* Bài tập a:
- DTT: Trong “Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng” Hồ Chí Minh nói: “Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng”
- DGT: Trong “Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng” Hồ Chí Minh nói rằng chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng
* Bài tập b:
- DTT: Trong tác phẩm “Chủ Tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại”đồng chí Phạm Văn Đồng đã nói: “Giản dị trong đời sống trong quan hệ với mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ Tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được”
- DGT: Trong tác phẩm Chủ Tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại”đồng chí Phạm Văn Đồng cho rằng giản dị trong đời sống trong quan hệ với mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ Tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được

Hôm sau Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng mà dặn:
- Nhờ nói hộ với chàng Trương, nếu còn nhớ chút tình xưa nghĩa cũ, thì xin lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước, tôi sẽ trở về.
(Nguyễn Dữ, Chuyện người con gái Nam Xương)
Bài tập 3: Hãy thuật lại lời nhân vật Vũ Nương trong đoạn trích sau đây theo cách dẫn gián tiếp:
Hãy thuật lại lời nhân vật Vũ Nương từ LDTT sang LDGT
HOẠT ĐỘNG KHĂN TRẢI BÀN

Hôm sau Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng mà dặn:
- Nhờ nói hộ với chàng Trương, nếu còn nhớ chút tình xưa nghĩa cũ, thì xin lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước, tôi sẽ trở về.
(Nguyễn Dữ, Chuyện người con gái Nam Xương)
* Cách dẫn gián tiếp:
Hôm sau Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng và dặn Phan nói hộ với chàng Trương rằng nếu còn nhớ chút tình xưa nghĩa cũ, thì xin lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước, Vũ Nương sẽ trở về.
* Cách dẫn trực tiếp:
Củng cố bài học
- Thế nào là cách dẫn trực tiếp – Cách dẫn gián tiếp ?
- Có thể chuyển từ cách dẫn trực tiếp sang cách dẫn gián tiếp (hoặc ngược lại) được không – khi chuyển cần lưu ý điều gì?
Dặn dò học sinh chuẩn bị tiết học tiếp theo
- Học thuộc nội dung ghi nhớ
- Tập đặt lời dẫn trực tiếp sau đó chuyển thành lời dẫn gián tiếp
- Đọc trước và soạn bài: “Sự phát triển của từ vựng’ – Lưu ý:
+ Đọc kĩ phần ví dụ và trả lời các câu hỏi
+ Chuẩn bị hệ thống bài tập
CHÚC QUÝ THẦY CÔ GIÁO MẠNH KHỎE - CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
CHÚC QUÝ THẦY CÔ GIÁO MẠNH KHỎE - CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...

Người chia sẻ: Trường Thcs Mỹ Quang
Dung lượng: | Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)