Bài 39. Tổng kết chuơng II : Điện từ học

Ngày: 03.10.2011

 Bài 1:
ĐỊNH LUẬT ÔM
Mục tiêu:
Ôn tập lại cho học sinh các kiến thức về định luật Ôm tổng quát, định luật Ôm áp dụng cho các loại đoạn mach: nối tiếp, song song, hỗn hợp; đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế.
Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập về đoạn mạch nối tiếp, đoạn mạch song song và đoạn mạch hỗn hợp.
Rèn kỹ năng tính toán.
Nội dung:
Một số kiến thức lý thuyết:
Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế:
Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó.
Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế là một đường thẳng đi qua gốc tọa độ.
Định luật Ôm:
Định luật: Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây.
Hệ thức của định luật:
I = 
Trong đó: I là cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn - đơn vị đo là Ampe (A).
U là hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây - đơn vị đo là Vôn (V).
R là điện trở của dây - Đơn vị đo là Ôm (()
Đoạn mạch nối tiếp:
Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp: Được biểu diễn như hình vẽ: Hình 1.1
Trong đó: R ; R là các điện trở.
UAB là hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch,
U1 là hiệu điện thế giữa hai đầu điện trở R1;
U2 là hiệu điện thế giữa hai đầu điện trở R2;
I1, I2 lần lượt là cường độ dòng điện qua điện
trở R1 ,R . Khi đó:
- Cường độ dòng điện trong đoạn mạch có giá trị như nhau tại mọi điểm:
IAB = I1 = I 2
- Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng hiệu điện thế giữ hai đầu mỗi điện trở thành phần:
UAB = U1 + U2
- Điện trở tương đương của đoạn mạch mắc nối tiếp bằng tổng các điện trở thành phần:
RAB = R1 + R2
+ Đối với mạch điện gồm 3 điện trở mắc nối tiếp:
I = I1 = I2 = I3
U = U1 + U2 + U3
R = R1 + R2 + R3
Đoạn mạch song song:
Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song: Được biểu diễn như hình vẽ: Hình 1.2

Điện trở R1 mắc song song với điện trở R2;
UAB là hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch, U1 là hiệu điện thế giữa hai đầu điện trở R1; U2 là hiệu điện thế giữa hai đầu điện trở R2; I , I là cường độ dòng điện chạy qua các điện trở R, R
Thì:
- Cường độ dòng điện trong mạch chính bằng tổng cường độ dòng điện chạy qua các đoạn mạch rẽ: I = I1 + I 2
- Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch mắc song song bằng hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi đoạn mạch thành phần:
U = U1 = U2
- Nghịch đảo điện trở tương đương của đoạn mạch mắc song song bằng tổng nghịch đảo các điện trở thành phần:

=> Rtd =


+ Trong đoạn mạch điện gồm 3 điện trở mắc song song:
I = I1 + I2 + I3
U = U1 = U2 = U3



Chú ý:
Từ công thức định luật Ôm I =  suy ra R =  hoặc U = I.R theo toán học tuy nhiên không được khẳng định R phụ thuộc vào U, I hoặc U phụ thuộc vào I và R.
Ngoài đơn vị đo điện trở là Ôm còn có đơn vị bội là KilôÔm (k() và MêgaÔm (M(): 1 k( = 1000(;
1 M( = 1000k( = 1000000( = 10(
Bài tập vân dụng:
Bài 1:
Cho mạch điện có sơ đồ như hình vẽ (Hình 1.3):
Điện trở R1 = 10(; hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch là UMN = 12V.
a) Tính cường độ dòng điện I1 chạy qua R1.
b) Giữ nguyên UMN = 12V, thay điện trở R1 bằng điện trở R2, khi đó Ampe kế chỉ giá trị
. Tính điện trở R2
* Hướng dẫn:
- Tóm tắt bài toán. Cho UMN = 12V; R1 =