Bài 39. Cấu tạo trong của thằn lằn

KIỂM TRA BÀI CŨ
STT
1
3
2
6
5
4
Đặc điểm thích nghi
Ý nghĩa thích nghi
Da khô có vảy sừng bao bọc
Có cổ dài
Mắt có mi cử động, có nước mắt
Màng nhĩ nằm trong hốc tai
Thân dài, đuôi rất dài
Bàn chân có 5 ngón vuốt
Ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể
Phát huy vai trò các giác quan nằm trên đầu, tạo điều kiện bắt mồi dễ dàng
Bảo vệ mắt, có nước mắt để giữ cho mắt không bị khô
Bảo vệ màng nhĩ và hướng các dao động âm thanh vào màng nhĩ
Động lực chính của sự di chuyển
Tham gia di chuyển trên cạn
I – BỘ XƯƠNG
II – CÁC HỆ CƠ QUAN
III – THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
TIẾT 41 – BÀI 39: CẤU TẠO TRONG CỦA THẰN LẰN
1
2
Cột sống
7
Các xương chi sau
6
Đai chi sau
3
Xương sườn
8
Đốt sống cổ
5
Các xương chi trước
BỘ XƯƠNG THẰN LẰN
4
Đai chi trước
BỘ XƯƠNG ẾCH
Tìm điểm sai khác nổi bật của bộ xương thằn lằn so với bộ xương Ếch ?
Thằn lằn xuất hiện xương sườn
Đốt sống cổ có 8 đốt
Cột sống dài
Đai vai khớp với cột sống
Xương đầu
Vai trò của 8 đốt sống cổ và các xương sườn trong đời sống của thằn lằn?
8 đốt sống cổ : giúp đầu thằn lằn quay linh hoạt về mọi phía.
Các xương sườn cùng với xương mỏ ác tạo thành lồng ngực: bảo vệ tim, phổi và tham vào sự hô hấp ở cạn
TIẾT 41 – BÀI 39: CẤU TẠO TRONG CỦA THẰN LẰN
I - BỘ XƯƠNG
II - CÁC HỆ CƠ QUAN
1
2
3
Thực quản
Dạ dày
Ruột non
4
Ruột già
5
Lỗ huyệt
6
Gan
7
Mật
8
Tụy
9
Tim
10
Động mạch chủ
11
Tĩnh mạch chủ dưới
12
Khí quản
13
Phổi
16
Tinh hoàn
17
ống dẫn tinh
14
Thận
15
Bóng đái
18
Cơ quan giao phối
CẤU TẠO TRONG THẰN LẰN
- Tiêu hóa: thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, lỗ huyệt, gan, mật, tụy.
- Tuần hoàn: tĩnh mạch chủ dưới, tim, động mạch chủ.
- Hô hấp: khí quản, phổi.
- Bài tiết: thận, bóng đái.
- Sinh dục : tinh hoàn, ống dẫn tinh, cơ quan giao phối.
Các hệ cơ quan:
Quan sát tranh hãy tìm điểm khác biệt giữa hệ tiêu hóa của thằn lằn so với ếch?
Các bộ phận phân hoá rõ hơn, ruột già chứa phân đặc.
Khả năng hấp thụ lại nước của ruột già có ý nghĩa gì với thằn lằn khi sống trên cạn?.
Ruột già hấp thụ nước  giảm sự tiêu hao của nước giúp cơ thể thích nghi hơn với đời sống ở cạn.
I – BỘ XƯƠNG
II – CÁC HỆ CƠ QUAN
1. Hệ tiêu hóa
- Ống tiêu hóa phân hóa rõ hơn so với ếch.
- Ruột già có khả năng hấp thụ lại nước.
2. Hệ tuần hoàn
- Có 2 vòng tuần hoàn, tim 3 ngăn, tâm thất có vách hụt, máu đi nuôi cơ thể là máu pha.
TIẾT 41 – BÀI 39: CẤU TẠO TRONG CỦA THẰN LẰN
Sơ đồ hệ tuần hoàn ở thằn lằn
1.Tim 3 ngăn với vách hụt (a) ở tâm thất (b) ; tâm nhĩ phải (c) ;
tâm nhĩ trái (d) 2.Mao mạch phổi; 3.Mao mạch ở các cơ quan
3
1
b
c
a
d
2
I – BỘ XƯƠNG
II – CÁC HỆ CƠ QUAN
1. Hệ tiêu hóa
- Ống tiêu hóa phân hóa rõ hơn so với ếch.
- Ruột già có khả năng hấp thụ lại nước.
2. Hệ tuần hoàn
- Có 2 vòng tuần hoàn, tim 3 ngăn, tâm thất có vách hụt, máu đi nuôi cơ thể là máu pha.
4. Hệ bài tiết: thận, có khả năng hấp thụ lại nước.
- Thở bằng phổi, sự trao đổi khí được thực hiện nhờ sự co dãn của các cơ liên sườn.
3. Hệ hô hấp
5. Hệ sinh dục: phân hóa, thụ tinh trong, trứng có vỏ dai, giàu noãn hoàng.
TIẾT 41 – BÀI 39: CẤU TẠO TRONG CỦA THẰN LẰN
Phiếu học tập 1
Dựa vào tranh vừa quan sát, thảo luận nhóm, phân biệt hệ hô hấp, hệ tuần hoàn và hệ bài tiết của thằn lằn và ếch theo bảng sau:
-Thận sau
-Xoang huyệt có khả năng hấp
thụ lại nước (nước tiểu đặc)
-2 vòng tuần hoàn, tim 3 ngăn, tâm thất có vách ngăn hụt (máu ít bị pha hơn)
-Hô hấp bằng phổi.
-Phổi có nhiều vách ngăn, có cơ liên sườn tham gia vào hoạt động hô hấp
-Chủ yếu hô hấp da.
-Phổi đơn giản, ít vách ngăn.
-2 vòng tuần hoàn, tim 3 ngăn, tâm thất chưa có vách ngăn hụt (máu bị pha nhiều hơn)
-Thận giữa.
-Bóng đái lớn.
Dựa vào kết quả vừa thảo luận hãy cho biết điểm tiến hóa trong hệ hô hấp, hệ tuần hoàn và hệ bài tiết của thằn lằn so với ếch đồng ?
- Hệ hô hấp: Xuất hiện cơ liên sườn tham gia vào hoạt động hô hấp.
- Hệ tuần hoàn: Tâm thất đã xuất hiện vách ngăn hụt.
- Hệ bài tiết: thận sau, xoang huyệt có khả năng hấp thụ lại nước.
1
2
Thuỳ
kh?u
giác
Não trước
3
Thùy
thị giác
4
Tiểu não
5
Hành tuỷ
6
Tuỷ sống
TIẾT 41 – BÀI 39: CẤU TẠO TRONG CỦA THẰN LẰN
I – BỘ XƯƠNG
II – CÁC HỆ CƠ QUAN
III – THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
- Hệ thần kinh: có não trước và hành tủy phát triển.
- Giác quan: tai có màng nhĩ nhưng chưa có màng tai, mắt có mí thứ ba trong suốt.
Tìm các từ, hoặc cụm từ thích hợp để hoàn chỉnh đoạn thông tin sau:
Thằn lằn có những đặc điểm phù hợp hoàn toàn với đời sống ở cạn: thở hoàn toàn(1)………….., sự trao đổi khí được thực hiện nhờ sự co dãn của (2)……………….. , tim xuất hiện (3)…………ngăn tạm thời tâm thất thành 2 nữa (4 ngăn chưa hoàn toàn).Máu đi nuôi cơ thể vẫn là (4) …….... ...Cơ thể giữ nước nhờ (5)……………………và (6)…………..cùng với trực tràng có (7) ………………………………
Hệ thần kinh và giác quan (8)…………………….
bằng phổi
các cơ liên sườn
vách hụt
máu pha
lớp vảy sừng
hậu thận
có khả năng hấp thụ lại nước
tương đối phát triển
Củng cố
- Học thuộc bài, trả lời các câu hỏi SGK.
- Đọc và soạn trước bài: Đa dạng và đặc điểm chung của lớp bò sát
- Kẻ trước bảng sau vào bảng nhóm.
Hướng dẫn học bài ở nhà: