Bài 39. Cấu tạo trong của thằn lằn

- Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống trên cạn?
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Da khô có vảy sừng bao bọc => Ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể
- Có cổ dài => Phát huy vai trò của giác quan trên đầu, tạo điều kiện bắt mồi dễ dàng.
- Mắt có mí cử động, có nước mắt => Bảo vệ mắt, có nước mắt để màng không bị khô
- Màng nhĩ nằm trong một hốc nhỏ bên đầu => Bảo vệ màng nhĩ và hướng các dao động âm thanh vào màng nhĩ
- Thân dài đuôi rất dài => Động lực chính của sự di chuyển
- Bàn chân có năm ngón có vuốt => Tham gia di chuyển trên cạn
Trả lời
I. Bộ xương
Tiết 41 – Bài 39
CÊu t¹o trong cña th»n l»n
▼ Hoạt động cá nhân, quan sát hình 39.1 sgk, hãy xác định vị trí các xương của thằn lằn?
Xương đầu
Cột sống
Các xương chi sau
Các xương chi sau
Các xương chi trước
Đai chi sau
Các đốt sống cổ
Đai chi trước
Xương đầu
Cột sống
Xương sườn
Các xương chi sau
Các đốt sống cổ
Các xương chi trước
Đai chi sau
(đai hông)
Đai chi trước
(đai vai)
Xương đầu
Các xương
chi trước
Cột sống
Trâm đuôi
Các xương chi sau
Các xương đai chi trước
Xương đai hông
Xương thằn
lằn
Xương ếch
▼Quan sát bộ xương
thằn lằn và bộ xương
ếch kết hợp h39.1 hoạt động nhóm cặp (2p)hãy
nêu rõ sai khác
nổi bật của bộ xương thằn lằn so với bộ
xương ếch.
▼Quan sát bộ xương thằn lằn và bộ xương ếch kết hợp h39.1 hãy nêu cấu tạo bộ xương thằn lằn và chỉ rõ những sai khác nổi bật của bộ xương thằn lằn so với bộ xương ếch
Xương đầu
Xương chi
- Cột sống ngắn (có 1 đốt sống cổ)

- Có 1 đốt trâm đuôi
- Chi trên gắn với
đai vai.
- Chi dưới gắn với
đai hông
Xương thân
Bộ xương thằn lằn
Bộ xương ếch
Hộp sọ
Xương mặt
Hộp sọ
Xương mặt
- Cột sống dài (có 8
đốt sống cổ)
- Có lồng ngực
- Đốt sống đuôi nhiều
- Chi trên gắn với đai
vai.
- Chi dưới gắn với đai
hông
Các đặc điểm sai khác đó giúp cho thằn lằn thích nghi như thế nào với đời sống trên cạn?
Cét sèng dài, cã 8 ®èt sèng cæ:
Có lồng ngùc:

§èt sèng ®u«i nhiÒu:
-> quan sát được mọi phía
-> Bảo vệ nội quan.
->Tham gia vào di chuyển trên cạn
-> Tham gia cử động hô hấp
ii. Các cơ quan dinh dưỡng
- Hệ tiêu hoá
- Hệ tuần hoàn
- Hệ hô hấp
- Hệ bài tiết
- Hệ sinh dục
? Quan sát trên sơ đồ kết hợp với hình 39.2 - sgk, xác định các hệ cơ quan?
Cơ quan giao phối
Ống dẫn tinh
Tinh hoàn
Thực quan
Dạ dày
Ruột non
Ruột già
Lỗ huyệt
Bóng đái
Thận
Mật
Gan
Động mạch chủ
Tĩnh mạch chủ
Khí quản
Phổi
Tim
Tuỵ
- 1, 2, 3,
4, 5, 6,
7, 8
- 9, 10,
11
- 12, 13
- 14, 15
- 16, 17,
18
II. CÁC CƠ QUAN SINH DƯỠNG
▼ Nghiªn cøu th«ng tin phÇn II - sgk trang 128 quan sát tranh cấu tạo trong của thằn lằn kết hợp với hình 39.2, 39.3 - sgk, thảo luận nhóm lớn (5 phút) hoµn thiÖn phiÕu häc tËp sè 1 sau:
Hệ tiêu hoá
Hệ tuần hoàn
Hệ hô hấp
Hệ bài tiết
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Phổi thằn lằn
Phổi ếch
Tâm nhĩ
trái
Tâm thất
Tâm thất
Tâm nhĩ
trái
Tâm nhĩ
phải
Tâm nhĩ
phải
Vách hụt
Tim ếch
Tim thằn lằn
Cấu tạo trong của thằn lằn
Hệ tiêu hoá
Hệ tuần hoàn
Hệ hô hấp
Hệ bài tiết
- ống tiêu hoá đã phân hoá rõ.
- Ruột già có khả năng hấp thụ lại nước -> Phân đặc
- Tâm thất có vách hụt -> máu đi nuôi cơ thể ít bị pha hơn so với ếch
- Phổi có nhiều vách ngăn, nhiều mạch máu bao quanh, làm tăng diện tích trao đổi khí.
- Sự thông khí ở phổi nhờ các cơ liên sườn co hoặc giãn -> thay đổi thể tích lồng ngực.
- Cú thận sau: có khả năng hấp thụ lại nước -> nước tiểu đặc
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
? Tại sao thằn lằn vẫn là động vật biến nhiệt?
- Hệ tuần hoàn và hô hấp chưa hoàn thiện => thằn lằn là động vật biến nhiệt
III. thần kinh và giác quan
▼ Nghiên cứu thông tin phần 3 - sgk, quan sát tranh bộ não ếch và bộ não thằn lằn, kết hợp với hình 39.4 – sgk. Nêu cấu tạo bộ não thằn lằn, so sánh với bộ não ếch ?
Bộ não ếch
Bộ não thằn lằn
1. Thần kinh
1. Thuỳ khứu giác
2. Não trước
3.Thuỳ thị giác
6.Tuỷ sống
4. Tiểu não
5. Hành tuỷ
1. Não trước
2. Thuỳ thị giác
4. Hành tuỷ
5. Tuỷ sống
3. Tiểu não
- Não trước và tiểu não phát triển -> hoạt động phản xạ và cử động phức t?p hơn so với ếch và cá.
III. thần kinh và giác quan
1. Thần kinh
Tai có màng nhĩ.
Mắt có 3 mí, mí thứ 3 có thể cử động được, nhìn rõ.
Có tuyến lệ để cho mắt không bị khô.
? Nêu đặc điểm các giác quan của thằn lằn thích nghi với đời sống hoàn toàn ở cạn?
2. Giác quan
Cấu tạo trong của thằn lằn
(1)Bảo vệ nội quan và tham gia vào hô hấp; (2) tăng diện tích trao đổi khí; (3) hoạt động phản xạ và cử động linh hoạt; (4) giữ nước cho cơ thể; (5) máu đi nuôi cơ thể ít bị pha trộn.
Chọn cụm từ thích hợp hoàn thành nội dung bảng sau:
Bảo vệ nội quan và tham gia vào hô hấp
Giữ nước cho cơ thể
Tăng diện tích trao đổi khí
Máu đi nuôi cơ thể ít bị pha trộn
Hoạt động phản xạ và cử động linh hoạt.
Giữ nước cho cơ thể
? Hệ tuần hoàn của động vật nào dưới đây là tiến hoá hơn? Vỡ sao?
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN !
Quý thầy cô và các em