Bài 39. Benzen

Phòng GD và ĐT huyện Cát hải

I. Kiểm tra bài cũ

Bài 1: Điền dấu "X" vào các ô trong bảng dưới đây nếu em cho là đúng.

X
X
X
X
X
X
Trong công thức cấu tạo trên, có những loại liên kết nào giữa hai nguyên tử cacbon?
Chất có công thức cấu tạo như vậy có thể làm mất màu dung dịch nước brom không?
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

Quan sát lọ đựng benzen.
Nhận xét về trạng thái, màu sắc của benzen.

Trả lời: Benzen là chất lỏng, không màu.
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

Thí nghiệm 1: Nhỏ vài giọt benzen vào ống nghiệm đựng nước, lắc nhẹ, sau đó để yên.
Nước
Benzen
Benzen
Dầu ăn
Thí nghiệm 2: Cho 1 - 2 giọt dầu ăn vào ống nghiệm đựng benzen, lắc nhẹ.
Nhận xét về tính tan trong nước và khả năng hòa tan dầu ăn của benzen.
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

Benzen nổi lên trên mặt nước.
Benzen không tan trong nước và nhẹ hơn nước.
Benzen hòa tan được dầu ăn.
Benzen và dầu ăn tan vào nhau.
Hoạt động nhóm tiến hành thí nghiệm và hoàn thành phiếu học tập theo mẫu sau:
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

Em hãy nêu tính chất vật lí của benzen?
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý


Benzen là chất lỏng, không màu.
Benzen không tan trong nước, nhẹ hơn nước.
Benzen hòa tan nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iôt.
Benzen độc.
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

Benzen có cấu tạo phân tử như thế nào?
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

II. Cấu tạo phân tử

Quan sát mô hình phân tử benzen.
Hãy mô tả cấu tạo của phân tử benzen.

Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

II. Cấu tạo phân tử

Phân tử gồm sáu nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành mạch vòng sáu cạnh đều, có ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn. Mỗi nguyên tử cacbon kiên kết với một nguyên tử hiđro.
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

II. Cấu tạo phân tử

Dựa vào mô hình phân tử, hãy viết công thức cấu tạo của benzen.
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

II. Cấu tạo phân tử

Công thức cấu tạo
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

II. Cấu tạo phân tử

Mô hình phân tử benzen
Dạng rỗng Dạng đặc
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

II. Cấu tạo phân tử

Bài 2: Một học sinh viết công thức cấu tạo của benzen như sau:

Theo em công thức cấu tạo nào viết đúng.
Hoan hô !
Bạn đã đúng
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

II. Cấu tạo phân tử

Bài 3: Một học sinh viết công thức cấu tạo của benzen như sau:

(c)
Tại sao các công thức (a), (b) sai?
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

II. Cấu tạo phân tử

Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

II. Cấu tạo phân tử

iii.tính chất hoá học


Cũng như nhiều hiđrocacbon khác, benzen dễ cháy.
1. Benzen có cháy không?
C6H6(l) + O2(k)

CO2(k) + H2O(h)
t0
12
6
2
15
PTHH:
Hãy viết PTHH biểu diễn phản ứng cháy của benzen.
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

II. Cấu tạo phân tử

iii.tính chất hoá học


1. Benzen có cháy không?
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
C6H6
Br2
dd NaOH
Bột Fe
ống dẫn khí
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
Quan sát thí nghiệm.
Benzen tác dụng với brom tạo thành C6H5Br và khí HBr.
Hãy viết PTHH của phản ứng này.
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
iii.tính chất hoá học


1. Benzen có cháy không?
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
H
H
C
C
C
C
C
C
H
H
H
H
H
+ Br2
Fe
t0
C
C
C
C
C
C
H
H
H
Br
H
+ HBr
Brombenzen
(chất lỏng không màu)
PTHH:



C6H6(l) + Br2( l ) ? C6H5Br (l) + HBr(k)
Fe
t0
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
iii.tính chất hoá học


1. Benzen có cháy không?
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
3. Benzen có phản ứng cộng không?
C6H6
Br2
dd NaOH
Bột Fe
ống dẫn khí
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
C6H6
ddBr2
dd NaOH
Bột Fe
ống dẫn khí
Hình 1
Hình 2
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
iii.tính chất hoá học


1. Benzen có cháy không?
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
3. Benzen có phản ứng cộng không?
Benzen không tác dụng với brom trong dung dịch.
Tuy nhiên trong điều kiện thích hợp, benzen có phản ứng cộng với một số chất, thí dụ H2.
Xiclohexan
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
iii.tính chất hoá học


1. Benzen có cháy không?
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
3. Benzen có phản ứng cộng không?
Hãy so sánh khả năng tham gia phản ứng cộng của benzen so với etilen và axetilen?
Xiclohexan
Benzen khó tham gia phản ứng cộng hơn etilen, axetilen.
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
iii.tính chất hoá học


1. Benzen có cháy không?
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
3. Benzen có phản ứng cộng không?
Hãy nêu kết luận về tính chất hóa học của benzen?
Kết luận: Do phân tử có cấu tạo đặc biệt nên benzen vừa có phản ứng thế, vừa có phản ứng cộng. Tuy nhiên, phản ứng cộng của benzen xảy ra khó hơn etilen và axetilen.
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
iii.tính chất hoá học


1. Benzen có cháy không?
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
3. Benzen có phản ứng cộng không?
IV. ứng dụng
Benzen
Thuốc trừ sâu
Dược phẩm
Phẩm nhuộm
Chất dẻo
Làm dung môi
Benzen
Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
iV. ứng dụng


Benzen là nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp (sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, thuốc trừ sâu, dược phẩm. ).
Benzen được dùng làm dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm.

Vì sao benzen được dùng làm dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm?
Trò chơi ngôi sao may mắn
1
3
Kết thúc
2
Trò chơi ngôi sao may mắn
1
Chọn câu đúng trong các câu sau:
a) Benzen không làm mất màu dung dich brom vì benzen là chất lỏng
b) Benzen không làm mất màu dung dich brom vì phân tử có cấu tạo vòng.
c) Benzen không làm mất màu dung dich brom vì phân tử có ba liên kết đôi.
d) Benzen không làm mất màu dung dich brom vì phân tử có cấu tạo vòng trong đó ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.
Hoan hô !
Bạn đã đúng
Trò chơi ngôi sao may mắn
1
Chọn câu đúng trong các câu sau:
a) Benzen không làm mất màu dung dich brom vì benzen là chất lỏng
b) Benzen không làm mất màu dung dich brom vì phân tử có cấu tạo vòng.
c) Benzen không làm mất màu dung dich brom vì phân tử có ba liên kết đôi.
d) Benzen không làm mất màu dung dich brom vì phân tử có cấu tạo vòng trong đó ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.
d) Benzen không làm mất màu dung dich brom vì phân tử có cấu tạo vòng trong đó ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.
Trò chơi ngôi sao may mắn
Cho PTHH:
a) 78g
b) 15,7g
c) 7,8g
d) 157g
Khối lượng benzen cần dùng để điều chế 0,1 mol brombenzen là:
3




C6H6(l) + Br2( l ) ? C6H5Br (l) + HBr(k)
Fe
t0
Hoan hô !
Bạn đã đúng
Trò chơi ngôi sao may mắn
Cho PTHH:
a) 78g
b) 15,7g
c) 7,8g
d) 157g
c) 7,8g
Khối lượng benzen cần dùng điều chế 0,1 mol brombenzen là:




C6H6(l) + Br2( l ) ? C6H5Br (l) + HBr(k)


3
Fe
t0
Trò chơi ngôi sao may mắn
a) 1; 4
b) 1; 2
c) 1; 2; 3
d) 2; 3
Chất nào trong các chất sau đây có thể làm mất màu dung dịch nước brom?


2
CH2 CH CH CH2 CH3 C CH CH3 CH3
(1)
(3)
(2)
(4)
Hoan hô !
Bạn đã đúng
Trò chơi ngôi sao may mắn
a) 1; 4
b) 1; 2
c) 1; 2; 3
d) 2; 3
d) 2; 3
Chất nào trong các chất sau đây có thể làm mất màu dung dịch nước brom?


2
CH2 CH CH CH2 CH3 C CH CH3 CH3
(1)
(3)
(2)
(4)
Trò chơi ngôi sao may mắn
Rất tiếc ! bạn đã sai
**

Benzen
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. Tính chất vật lý

II. Cấu tạo phân tử

iii.tính chất hoá học


iV. ứng dụng