Bài 39. Benzen

t
t
h
c
s
n
h
Tháng 3-2009
Kiểm tra bài cũ
Câu1
Viết công thức cấu tạo của metan, etilen, axetilen?
Câu 2
Cho biết phản ứng đặc trưng của metan, etilen và axetilen?
Công thức cấu tạo của:
Mê tan Ê tilen Axêtilen
H H H
H C H H C C H H C C H
H
Phản ứng đặc trưng của mêtan là : p/ứ thế
Phản ứng đặc trưng của êtilen và axêtilen là p/ứ cộng
Benzen là hiđrocacbon có cấu tạo khác với metan,etilen, axetilen vậy benzen có cấu tạo và tính chất như thế nào. Chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu ở bài học này.
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối:78
Tiết 49
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối:78
I. Tính chất vật lí
Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước,hoà tan nhiều chất như : dầu ăn, nến, cao su, iốt.
Benzen độc.
Tiết 49
Thí nghiệm 1: Nhỏ vài giọt benzen vào ống nghiệm đựng nước, lắc nhẹ, sau đó để yên.
? Quan sát lọ đựng benzen, nhận xét về trạng thái, màu sắc
Quan sát tính tan trong nước của benzen và nhận xét hiện tượng ?
Thí nghiệm 2: Cho vài giọt dầu ăn vào ống nghiệm đựng benzen, lắc nhẹ.
Quan sát, nhận xét khả năng hoà tan dầu ăn của benzen?
? Qua thí nghiệm trên em có nhận xét gì về tính chất vật lí của benzen.
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6

II. Cấu tạo phân tử
Phân tử khối: 78
Tiết 49:
Viết gọn
Quan sát về cấu tạo phân tử benzen ta có nhận xét gì về sự liên kết giữa nguyên tử cacbon với cacbon
?
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6

II. Cấu tạo phân tử
Phân tử khối: 78
Tiết 49:
- Benzen là hình lục giác đều mỗi đỉnh là một nguyên tử cacbon và hiđro(góc liên kết là 1200)
- Giữa nguyên tử cacbon và cacbon có ba liên kết đơn nằm xen kẽ với ba liên kết đôi, tạo thành hệ liên hợp khép kín bền vững .


Liên kết không bền trong vòng benzen bền hơn liên kết của etilen và axetile.
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6

Phân tử khối: 78
Tiết 49:
III. Tính chất hoá học
1. Benzen tác dụng với oxi
Quan sát thí nghiệm, nhận xét hiện tượng xảy ra?
- Benzen cháy trong không khí tạo ra CO2, H2O và muội than.
Làm thế nào để benzen cháy hết không còn muội than
?
- Hơi benzen cháy hết khi đủ oxi.
(Phản ứng cháy)
C6H6 + O2 CO2 + H2O
2
15
12
6
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6

Phân tử khối: 78
Tiết 49:
III. Tính chất hoá học
2. Benzen tác dụng với brom lỏng
? Benzen có phản ứng với brom lỏng không
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6

Phân tử khối: 78
III. Tính chất hoá học
2. Benzen tác dụng với brom lỏng
Tiết 49:
Hoặc
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6

Phân tử khối: 78
Tiết 49:
III. Tính chất hoá học
2. Benzen tác dụng với brom lỏng
Viết gọn:
C6H6(l) + Br2(l) C6H5Br(l) + HBr(k)
Brombenzen
(chất lỏng không màu)
Trong phản ứng trên, nguyên tử hiđro trong phân tử benzen được thay thế bởi nguyên tử brom
( phản ứng thế)
Benzen thế với halogen nguyên chất.
Phân biệt brom lỏng với dung dịch nước brom?
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6

Phân tử khối: 78
Tiết 49:
III. Tính chất hoá học
Từ công thức cấu tạo benzen có liên kết đôi? Vậy benzen có tham gia phản ứng cộng không?
3. Benzen tham gia phản ứng cộng
C6H6 + 3H2 C6H12
Xiclohexan
? So sánh mức độ PƯ thế với PƯ cộng của benzen
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6

Phân tử khối: 78
Tiết 49:
IV. ứng dụng
- Benzen là nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, thuốc trừ sâu, dược phẩm..
- Benzen được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm.
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6

Phân tử khối: 78
Tiết 49:
Luyện tập
Bài1: Cấu tạo đặc biệt của phân tử benzen là:
Phân tử có vòng 6 cạnh.
Phân tử có ba liên kết đôi.
Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.
Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi và ba liên kết đơn.
Hãy chọn câu đúng nhất trong các câu trên.

BENZEN
Công thức phân tử: C6H6

Phân tử khối: 78
Tiết 49:
Luyện tập
Bài 2. Một số học sinh viết công thức cấu tạo của benzen như sau:
Hãy cho biết công thức nào viết đúng, viết sai. Tại sao?
Bài tập 3: Khi có mặt bột sắt, ben zen phản ứng với clo tương tự như phản ứng với brôm. Tính lượng clobenzen thu được khi cho 15,6 gam benzen tác dụng với clo dư khi có mặt bột Fe và đun nóng. Biết hiệu suất phản ứng đạt 80%
Phương trình hoá học:
C6H6 + Cl2 C6H5Cl + HCl
ta có : nC6H5Cl = 15,6 : 78 = 0,2 (mol)
Theo phương trình số mol C6H6 = số mol C6H5Cl.
Vì Clo dư nên sản phẩm được tính theo C6H6
Vậy nC6H5Cl = 0,2. 80%: 100 = 0,16 (mol)
Nên mC6H5Cl = 0,16 x 112,5 = 18(gam)

Fe,t0
BENZEN
Công thức phân tử: C6H6

Phân tử khối: 78
Tiết 48:
Luyện tập
Bài 2. Một số học sinh viết công thức cấu tạo của benzen như sau:
Hãy cho biết công thức nào viết đúng, viết sai. Tại sao?
1. Benzen là chất lỏng, không tan trong nước nhưng hoà tan được nhiều chất hữu cơ và vô cơ. Benzen độc.
2. Công thức cấu tạo của benzen:

3. Benzen tham gia phản ứng cháy, phản ứng thế và khó tham gia phản ứng cộng.
4. Benzen là nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp


Học kĩ phần ghi nhớ sách giáo khoa
Làm bài tập 3,4 SGK
Tìm hiểu:
# Dầu mỏ có ở đâu ?
# Các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ
# Dầu mỏ, khí thiên nhiên có ứng dụng gì?





Hướng dẫn về nhà