Bài 39. Benzen

Nhiệt liệt chào mừng
Các Thầy Giáo, Cô Giáo
Tiết 49: BENZEN
Kiểm tra bài cũ
Cho các chất có công thức cấu tạo như trong bảng, em hãy điền vào các ô còn trống để hoàn thành bảng
?
Có 4 kiên kết đơn C-H
Có 1 kiên kết đôi C=C
Có 1 kiên kết ba C ?C
CH4
C2H4
C2H2
C6H6
?
?
PƯ
đặc
trưng
Phản
ứng thế
Phản ứng
Cộng

Phản ứng
Cộng

* Thí nghiệm:
Thí nghiệm 1: nhỏ vài giọt benzen vào ống nghiệm đựng nước sau đó lắc nhẹ rồi để yên.

Thí nghiệm 2: Cho 1-2 giọt dầu ăn vào ống nghiệm đựng benzen và lắc nhẹ
Em hãy nhận xét về trạng thái, màu sắc, tính tan của BENZEN ?
I. tính chất vật lý
Chú ý: Benzen độc nên sau khi làm xong thí nghiệm phải đậy nút lọ lại, không được để benzen dây ra tay, quần áo
Tiết 49: benzen
Kết luận : Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước , hoà tan trong nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot... Ben zen độc.
Vậy BENZEN có những tính chất vật lý nào ?
Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
Từ công thức phân tử C6H6 em hãy dự đoán công thức cấu tạo và sử dụng mô hình lắp ráp phân tử để lắp mô hình cấu tạo ứng với công thức phân tử C6H6 ?
I. tính chất vật lý
Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước , hoà tan trong nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot... Ben zen độc.
II. Cấu tạo phân tử
Cấu tạo phân tử bezen
hoặc
hoặc
Qua công thức cấu tạo trên em hãy nhận xét đặc điểm cấu tạo của benzen?
Đặc điểm cấu tạo :
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều.
- Phân tử có 3 liên kết đơn xen kẽ giữa 3 liên kết đôi
Dạng rỗng
Dạng đặc
Mô hình phân tử benzen
Bài 39: benzen Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
1. Một số học sinh viết công thức cấu tạo benzen như sau:
Em hãy điền đúng(Đ), sai(S) vào dưới mỗi công thức:
S
Đ
Đ
Đ
S
Bài 39: benzen Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. tính chất vật lý
Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước , hoà tan trong nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot... Ben zen độc.
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Benzen có cháy không?
Phương trình:
2C6H6 + 15 02 12C02 + 6H20
to
Thí nghiệm: Cho vài giọt benzen vào bát sứ rồi đốt.
Chú ý: Khi benzen cháy ngoài không khí tạo C02 và H20, còn sinh ra nhiều muội than
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều. Phân tử có 3 liên kết đơn xen kẽ giữa 3 liên kết đôi
Lưu ý: HơI benzen độc nên quan sát benzen cháy thật nhanh rồi dùng giấy trắng đậy lên miệng bát sứ.
Cho biết hiện tượng xảy ra?
Bài 39: benzen Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. tính chất vật lý
Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước , hoà tan trong nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot... Ben zen độc.
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Benzen có cháy không?
Phương trình:
2C6H6 + 15 02 12C02 + 6H20
to
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
Đun nóng hỗn hợp BENZEN và Brom, có mặt bột sắt
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều. Phân tử có 3 liên kết đơn xen kẽ giữa 3 liên kết đôi
Có
PP
Có
PP
Bài 39: benzen Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. tính chất vật lý
Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước , hoà tan trong nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot... Ben zen độc.
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Benzen có cháy không?
Phương trình:
2C6H6 + 15 02 12C02 + 6H20
to
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
Hiện tượng thí nghiệm:
Hỗn hợp gồm dd Na0H và phenolphtalein mất màu. Màu đỏ nâu của brôm bị mất đi và có chất khí không màu bay ra là khí Hyđrôbrômua (HBr) và chất lỏng còn lại là Brômbenzen (C6H5Br)
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều. Phân tử có 3 liên kết đơn xen kẽ giữa 3 liên kết đôi
Quan sát thí nghiệm và nhận xét hiện tượng xảy ra?
Bài 39: benzen Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. tính chất vật lý
Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước , hoà tan trong nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot... Ben zen độc.
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Benzen có cháy không?
Phương trình:
2C6H6 + 15 02 12C02 + 6H20
to
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
c
H
H
H
H
H
H
H
H
H
Br
H
H
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
Fe,to
+
Br - Br
HBr
c
PTHH thu gọn:
C6H6(l) + Br2(l) C6H5Br(l) + HBr(K)
Fe,to
(Brômbenzen)
+
khí
( hiđrôbrômua)
Chú ý: Benzen có phản ứng thế với brom cho các sản phẩm khác nhau phụ thuộc vào vị trí thế sẽ được học ở lớp sau.
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều. Phân tử có 3 liên kết đơn xen kẽ giữa 3 liên kết đôi
Trong phản ứng trên nguyên tử nào trong phân tử benzen được thay thế bởi nguyên tử nào?
Bài 39: benzen Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. tính chất vật lý (SGK / 123)
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Benzen có cháy không?
PTHH: 2C6H6 + 15 02 12C02 + 6H20
to
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
PTHH thu gọn:
C6H6(l) + Br2(l) C6H5Br(l) + HBr(K)
Fe,to
3. Benzen có tham gia phản ứng cộng không?
Hãy quan sát quá trình mô tả phản ứng cộng của benzen với khí H2 (xúc tác Ni,to
P= 10atm
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều. Phân tử có 3 liên kết đơn xen kẽ giữa 3 liên kết đôi
+ H2
3
H
Mô tả phản ứng cộng của benzen với khí h2 (xúc tác Ni nhiệt độ)
Như vậy Benzen không tham gia phản ứng cộng với Brôm trong dd chứng tỏ Benzen khó tham gia phản ứng cộng hơn etilen và axetilen. Tuy nhiên trong điều kiện thích hợp benzen có thể tham gia phản ứng cộng với một số chất như với H2 và với Clo...
Bài 39: benzen Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. tính chất vật lý (SGK / 123)
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Benzen có cháy không?
PTHH: 2C6H6 + 15 02 12C02 + 6H20
to
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
PTHH thu gọn:
C6H6(l) + Br2(l) C6H5Br(l) + HBr(K)
Fe,to
3. Benzen có tham gia phản ứng cộng không?
+
H
c
3H2
Ni;to
H
c
H
c
H
c
H
c
H
c
H
c
H
c
H
c
H
c
H
c
H
c
H
H
H
H
H
H
Viết gọn: C6H6 + 3H2 C6H12
Ni;to
XiClohexan
Kết luận: Do phân tử benzen có cấu tạo đặc biệt nên benzen vừa có phản ứng thế vừa có phản ứng cộng.Tuy nhiên phản ứng cộng của benzen xảy ra khó hơn so với etilen và axetilen
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều. Phân tử có 3 liên kết đơn xen kẽ giữa 3 liên kết đôi
Bài 39: benzen Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. tính chất vật lý (SGK / 123)
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Benzen có cháy không?
PTHH: 2C6H6 + 15 02 12C02 + 6H20
to
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
PTHH thu gọn:
C6H6(l) + Br2(l) C6H5Br(l) + HBr(K)
Fe,to
3. Benzen có tham gia phản ứng cộng không?
PTHH thu gọn:C6H6 + 3H2 C6H12
Ni;to
XiClohexan
IV. ứng dụng
benzen
Quan sát hình vẽ và hãy kể những ứng dụng của benzen?
Benzen là nguyên liệu để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, thuốc trừ sâu...
Benzen còn được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều. Phân tử có 3 liên kết đơn xen kẽ giữa 3 liên kết đôi
Bài 39: benzen Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. tính chất vật lý (SGK / 123)
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Benzen có cháy không?
PTHH: 2C6H6 + 15 02 12C02 + 6H20
to
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
PTHH thu gọn:
C6H6(l) + Br2(l) C6H5Br(l) + HBr(K)
Fe,to
3. Benzen có tham gia phản ứng cộng không?
PTHH thu gọn:C6H6 + 3H2 C6H12
Ni;to
XiClohexan
IV. ứng dụng
Benzen là nguyên liệu để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, thuốc trừ sâu...
Benzen còn được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều. Phân tử có 3 liên kết đơn xen kẽ giữa 3 liên kết đôi
Bài tập : Hãy ghép các tính chất ở cột (II) cho phù hợp với các hiđrocacbon ở cột (I)
1,2
1,2, 3
1,3, 4
1,3, 4
Bài tập 2: Viết PTPƯ thực hiện dãy biến đổi hoá học sau:
1. CaC2 C2H2 C6H6 C6H5Br

C2H2Br4 C6H12
1
2
3
4
5
Bài 39: benzen Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. tính chất vật lý (SGK / 123)
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Benzen có cháy không?
PTHH: 2C6H6 + 15 02 12C02 + 6H20
to
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
PTHH thu gọn:
C6H6(l) + Br2(l) C6H5Br(l) + HBr(K)
Fe,to
3. Benzen có tham gia phản ứng cộng không?
PTHH thu gọn:C6H6 + 3H2 C6H12
Ni;to
XiClohexan
IV. ứng dụng
Benzen là nguyên liệu để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, thuốc trừ sâu...
Benzen còn được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều. Phân tử có 3 liên kết đơn xen kẽ giữa 3 liên kết đôi
Bài 39: benzen Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
I. tính chất vật lý (SGK / 123)
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Benzen có cháy không?
PTHH: 2C6H6 + 15 02 12C02 + 6H20
PTHH :
C6H6(l) + Br2(l) C6H5Br(l) + HBr(K)
3. Benzen có tham gia phản ứng cộng không?
PTHH C6H6 + 3H2 C6H12
Ni;to
2. Benzen có phản ứng thế với brom không?
Fe,to
to
Hướng dẫn về nhà
1. Học thuộc phần ghi nhớ
2. Làm bài tập 1; 2 ; 3 ; 4 / 124 (SGK)
IV. ứng dụng
Benzen là nguyên liệu để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, thuốc trừ sâu...
Benzen còn được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều. Phân tử có 3 liên kết đơn xen kẽ giữa 3 liên kết đôi