Bài 39. Benzen

Và các em học sinh
MÔN :
HOá HọC 9
GV thực hiện : Nguyễn Thị Kim Yến
nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô
TRƯỜNG THCS
TT LẤP VÒ
Qui định
Phần phải ghi vào vở:
- Các đề mục.
- Khi nào có biểu tượng xuất hiện.

KIỂM TRA BÀI CŨ

Cõu 1:Hãy vi?t cụng th?c phõn t? v� cấu tạo của axetilen ?
Câu 2: Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña axetilen vµ viÕt ph­¬ng tr×nh ho¸ häc minh ho¹ ?
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
Thí nghiệm 1: nhỏ vài giọt benzen vào ống nghiệm đựng nước sau đó lắc nhẹ rồi để yên.
Chú ý: Benzen độc nên sau khi làm xong thí nghiệm phải đậy nút lọ lại, không được để benzen dây ra tay, quần áo
Benzen là chất lỏng , không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước , hoà tan nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot... Ben zen độc.
Thí nghiệm 2: Cho 1-2 giọt dầu ăn vào ống nghiệm đựng benzen và lắc nhẹ

Quan sát lọ benzen và 2 thí nghiệm rút ra được những tính chất vật lý nào?
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
Benzen là chất lỏng , không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước , hoà tan nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot... Ben zen độc.
II. Cấu tạo phân tử

Cho các cụm từ sau : , ,
, .Hãy điền các cụm từ thích hợp vào câu sau :
Trong phân tử Benzen . . . . . . . . . . . . . . . liên kết với nhau . . . . . . . . . . . . . . . gồm . . . . . . . . . . . . . xen kẽ . . . . . . . . . . . . Moói nguyên tử cacbon liên kết với một nguyên tử hidro.
3 liên kết đôi
6 nguyên tử cacbon
thành vòng 6 c?nh d?u,
3 liên kết đơn
Thảo luận
Lắp ráp mô hình phân tử benzen:
2. Chọn cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống:
02:00
01:59
01:58
01:57
01:56
01:55
01:54
01:53
01:52
01:51
01:50
01:49
01:48
01:47
01:46
01:45
01:44
01:43
01:42
01:41
01:40
01:39
01:38
01:37
01:36
01:35
01:34
01:33
01:32
01:31
01:30
01:29
01:28
01:27
01:26
01:25
01:24
01:23
01:22
01:21
01:20
01:19
01:18
01:17
01:16
01:15
01:14
01:13
01:12
01:11
01:10
01:09
01:08
01:07
01:06
01:05
01:04
01:03
01:02
01:01
01:00
00:59
00:58
00:57
00:56
00:55
00:54
00:53
00:52
00:51
00:50
00:49
00:48
00:47
00:46
00:45
00:44
00:43
00:42
00:41
00:40
00:39
00:38
00:37
00:36
00:35
00:34
00:33
00:32
00:31
00:30
00:29
00:28
00:27
00:26
00:25
00:24
00:23
00:22
00:21
00:20
00:19
00:18
00:17
00:16
00:15
00:14
00:13
00:12
00:11
00:10
00:09
00:08
00:07
00:06
00:05
00:04
00:03
00:02
00:01
00:00
Cho các cụm từ sau : , ,
.Hãy điền các cụm từ thích hợp vào câu sau :
Trong phân tử Benzen . . . . . . . . . . . . . . . liên kết với nhau . . . . . . . . . . . . . . . gồm . . . . . . . . . . . . . xen kẽ . . . . . . . . . . . . Moói nguyên tử cacbon liên kết với một nguyên tử hidro.
3 liên kết đôi
6 nguyên tử cacbon
thành vòng 6 c?nh d?u,
3 liên kết đơn
Thảo luận
Lắp ráp mô hình phân tử benzen:
2. Chọn cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Cho các cụm từ sau : , ,
, .Hãy điền các cụm từ thích hợp vào câu sau :
Trong phân tử Benzen . . . . . . . . . . . . . . . liên kết với nhau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gồm . . . . . . . . . . . . . xen kẽ . . . . . . . . . . . . Moói nguyên tử cacbon liên kết với một nguyên tử hidro.
3 liên kết đôi
6 nguyên tử cacbon
thành vòng 6 c?nh d?u,
3 liên kết đơn
Lắp ráp mô hình phân tử benzen:
2. Chọn cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống:
ĐÁP ÁN
Trong phân tử Benzen . . . . . . . . . . . . . . . liên kết với nhau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gồm . . . . . . . . . . . . . xen kẽ . . . . . . . . . . . . Moói nguyên tử cacbon liên kết với một nguyên tử hidro.
3 liên kết đôi
6 nguyên tử cacbon
thành vòng 6 c?nh d?u,
3 liên kết đơn
Lắp ráp mô hình phân tử benzen:
2. Chọn cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống:
 Hãy lắp ráp công thức cấu tạo của benzen trên mặt phẳng?
ĐÁP ÁN
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
Benzen là chất lỏng , không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước , hoà tan nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot... Ben zen độc.
II. Cấu tạo phân tử
Công thức cấu tạo của bezen
hoặc
hoặc
Đặc điểm cấu tạo :
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều.
- Có 3 liên kết đôi xen kẽ giữa 3 liên kết đơn

 Hãy nhắc lại đặc điểm cấu tạo của benzen?
Hoạt động cá nhân hoàn thành bài tập
Câu 1: CÊu t¹o ®Æc biÖt cña ph©n tö benzen lµ
Phân tử có vòng 6 cạnh.
Phân tử có ba liên kết đôi.
Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.
Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi và ba liên kết đơn.
Hãy chọn câu đúng nhất trong các câu trên.
Câu 2: Haõy choïn CTCT ñöôïc vieát ñuùng cuûa benzen trong caùc caùch vieát sau:
02:00
01:59
01:58
01:57
01:56
01:55
01:54
01:53
01:52
01:51
01:50
01:49
01:48
01:47
01:46
01:45
01:44
01:43
01:42
01:41
01:40
01:39
01:38
01:37
01:36
01:35
01:34
01:33
01:32
01:31
01:30
01:29
01:28
01:27
01:26
01:25
01:24
01:23
01:22
01:21
01:20
01:19
01:18
01:17
01:16
01:15
01:14
01:13
01:12
01:11
01:10
01:09
01:08
01:07
01:06
01:05
01:04
01:03
01:02
01:01
01:00
00:59
00:58
00:57
00:56
00:55
00:54
00:53
00:52
00:51
00:50
00:49
00:48
00:47
00:46
00:45
00:44
00:43
00:42
00:41
00:40
00:39
00:38
00:37
00:36
00:35
00:34
00:33
00:32
00:31
00:30
00:29
00:28
00:27
00:26
00:25
00:24
00:23
00:22
00:21
00:20
00:19
00:18
00:17
00:16
00:15
00:14
00:13
00:12
00:11
00:10
00:09
00:08
00:07
00:06
00:05
00:04
00:03
00:02
00:01
00:00
Hoạt động cá nhân hoàn thành bài tập
Câu1: CÊu t¹o ®Æc biÖt cña ph©n tö benzen lµ
Phân tử có vòng 6 cạnh.
Phân tử có ba liên kết đôi.
Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.
Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi và ba liên kết đơn.
Hãy chọn câu đúng nhất trong các câu trên.
Câu 2: Haõy choïn CTCT ñöôïc vieát ñuùng cuûa benzen trong caùc caùch vieát sau:
ĐÁP ÁN
Câu1: CÊu t¹o ®Æc biÖt cña ph©n tö benzen lµ
Phân tử có vòng 6 cạnh.
Phân tử có ba liên kết đôi.
Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.
Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi và ba liên kết đơn.
Hãy chọn câu đúng nhất trong các câu trên.
Câu 2: Haõy choïn CTCT ñöôïc vieát ñuùng cuûa benzen trong caùc caùch vieát sau:
(4điểm)
(Mỗi câu đúng 2 điểm)
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước , hoà tan nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot... Ben zen độc.
II. Cấu tạo phân tử
Công thức cấu tạo của bezen
hoặc
hoặc

Đặc điểm cấu tạo :
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều.
- Có 3 liên kết đôi xen kẽ giữa 3 liên kết đơn
Quan sát hình ảnh và cho biết nhận xét của em
về vị trí các liên kết kém bền trong vòng benzen?
Chú ý: Các liên kết kém bền trong vòng benzen không cố định mà luôn di chuyển quanh vòng tạo nên hệ liên hợp khép kín bền vững làm cho liên kết kém bền trong vòng benzen bền hơn liên kết kém bền trong etilen và axetilen
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
Benzen là chất lỏng , không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước , hoà tan nhiều chất như: dầu ăn, nến, cao su, iot... Ben zen độc.
II. Cấu tạo phân tử
Công thức cấu tạo của bezen
hoặc
hoặc

Đặc điểm cấu tạo :
- 6 nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều.
- Có 3 liên kết đôi xen kẽ giữa 3 liên kết đơn
 Từ công thức cấu tạo hãy dự đoán những tính chất hóa học có thể có của benzen?
-Thành phần:C,H
có 3 liên kết đôi C=C .
- 6 liên kết đơn C-H
Phản ứng cháy
Phản ứng cộng
Phản ứng thế
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Phản ứng cháy với khí oxi:

Benzen cháy tạo ra sản phẩm gì?
 Hãy viết PTHH minh họa?
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Phản ứng cháy với khí oxi:

C6H6(l) + O2(k) CO2(k) + H2O(h)

to
2
15
12
6
 Benzen cháy tạo ra sản phẩm gì?
 Hãy viết PTHH minh họa?
Chú ý: Khi benzen cháy ngoài không khí tạo C02 và H20, còn sinh ra nhiều muội than
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Phản ứng cháy với khí oxi:

C6H6(l) + O2(k) CO2(k) + H2O(h)

to
2
15
12
6
 Benzen có tham gia phản ứng cộng làm mất màu dd Brôm không?
 Quan s¸t thÝ nghiÖm ®èt nãng hçn hîp gåm benzen, Br2 láng nguyªn chÊt, s¾t bét hãy nhËn xÐt hiÖn t­îng x¶y ra?
TN
+
to
Fe
+
Phản ứng trên thuộc loại phản ứng gì?
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Phản ứng cháy với khí oxi:

C6H6(l) + O2(k) CO2(k) + H2O(h)
to
2
15
12
6
2. Phản ứng thế với brom lỏng
+
Br-Br
to
Fe
+
HBr
C6H6 + Br2 C6H5Br + HBr
Fe
to
(l)
(l)
(k)
Brombenzen
(l)

I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Phản ứng cháy với khí oxi:

C6H6(l) + O2(k) CO2(k) + H2O(h)
to
2
15
12
6
2. Phản ứng thế với brom lỏng

Như vậy Benzen không tham gia phản ứng cộng với Brôm trong dd chứng tỏ Benzen khó tham gia phản ứng cộng hơn etilen và axetilen. Tuy nhiên trong điều kiện thích hợp benzen có thể tham gia phản ứng cộng với một số chất như với H2 và với Cl2...
3. Benzen tham gia phản ứng cộng với H2 và Cl2
+
Br-Br
to
Fe
+
HBr
C6H6 + Br2 C6H5Br + HBr
Fe
to
(l)
(l)
(k)
Brombenzen
(l)
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Phản ứng cháy với khí oxi:

C6H6(l) + O2(k) CO2(k) + H2O(h)
to
2
15
12
6
2. Phản ứng thế với brom lỏng

3. Benzen tham gia phản ứng cộng với H2 và Cl2
+
Br-Br
to
Fe
+
HBr
C6H6 + Br2 C6H5Br + HBr
Fe
to
(l)
(l)
(k)
Brombenzen
(l)
 Hãy viết phương trình phản ứng cộng của benzen với khí H2 ( xúc tác Ni, nhiệt độ)?
C6H6 + H2
Ni, to
(Xiclohexan)
C6H12
3
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Phản ứng cháy với khí oxi:

C6H6(l) + O2(k) CO2(k) + H2O(h)
to
2
15
12
2. Phản ứng thế với brom lỏng
3. Benzen tham gia phản ứng cộng với H2 và Cl2

C6H6 + 3H2 C6H12
Ni, to
(Xiclohexan)
 Hãy viết phương trình phản ứng cộng của benzen với khí Clo?
C6H6 + 3Cl2
Ánh sáng
C6H6Cl6
(Thuốc trừ sâu 666)
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Phản ứng cháy với khí oxi:

C6H6(l) + O2(k) CO2(k) + H2O(h)
to
2
15
12
2. Phản ứng thế với brom lỏng
3. Benzen tham gia phản ứng cộng với H2 và Cl2

C6H6 + 3H2 C6H12
Ni, to
(Xiclohexan)
 Hãy viết phương trình phản ứng cộng của benzen với khí Clo?
 Hãy rút ra kết luận về tính chất hóa học của benzen?
Kết luận: Do phân tử benzen có cấu tạo đặc biệt nên benzen vừa có phản ứng thế vừa có phản ứng cộng.Tuy nhiên phản ứng cộng của benzen xảy ra khó hơn so với etilen và axetilen
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Phản ứng cháy với khí oxi:

C6H6(l) + O2(k) CO2(k) + H2O(h)
to
2
15
12
2. Phản ứng thế với brom lỏng
3. Benzen tham gia phản ứng cộng với H2 và Cl2

C6H6 + 3H2 C6H12
Ni, to
(Xiclohexan)
 Hãy viết phương trìn phản ứng cộng của benzen với kí Clo?
 Hãy rút ra kết luận về tính chất hóa học của benzen?
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Phản ứng cháy với khí oxi:

C6H6(l) + O2(k) CO2(k) + H2O(h)
to
2
15
12
2. Phản ứng thế với brom lỏng
3. Benzen tham gia phản ứng cộng với H2 và Cl2

C6H6 + 3H2 C6H12
Ni, to
(Xiclohexan)
 Hãy viết phương trìn phản ứng cộng của benzen với kí Clo?
 Hãy rút ra kết luận về tính chất hóa học của benzen?
IV. ứng dụng:
 Qua tính chất vật lý và tính chất hóa học hãy nêu những ứng dụng của benzen?
Benzen
Phẩm nhuộm
Thuốc trừ sâu
Dung môi
Chất dẻo
Dược phẩm
I. tính chất vật lý
benzen

Công thức phân tử: C6H6
Phân tử khối: 78
(Hiđrocacbon thơm)
Tiết 50
II. Cấu tạo phân tử
III. Tính chất hoá học
1. Phản ứng cháy với khí oxi:

C6H6(l) + O2(k) CO2(k) + H2O(h)
to
2
15
12
2. Phản ứng thế với brom lỏng
3. Benzen tham gia phản ứng cộng với H2 và Cl2

C6H6 + 3H2 C6H12
Ni, to
(Xiclohexan)
 Hãy viết phương trìn phản ứng cộng của benzen với kí Clo?
 Hãy rút ra kết luận về tính chất hóa học của benzen?
IV. ứng dụng:
SGK Trang 125
Hãy điền có hoặc không khi đề cập đến tính chất của các Hiđrocacbon đã học trong bảng sau:
Đội nào nhanh nhất
Hãy điền có hoặc không khi đề cập đến tính chất của các Hiđrocacbon đã học trong bảng sau:
Có
Không
Có
Có
Có
Có
Có
Có
Có
Có
Không
Không
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Đội nào nhanh nhất
DẶN DÒ :
- Bài tập : 3, 4 SGK/125.
- Chuaồn bũ tieỏp baứi: DA�U MO� VAỉ KH� THIE�N NHIE�N
+ Da�u moỷ coự ụỷ ủaõu?
+ Trửừ lửụùng da�u moỷ ụỷ Vieọt Nam?
+ Caực moỷ da�u cuỷa nửụực ta hieọn nay?

Hướng dẫn giải bài tập 3 sgk .
b/ Dựa trên khối lượng của brômbenzen ( 15,7 g) và phương trình hoá học ta tính được khối lượng của benzen phản ứng .
- Khối lượng của benzen tính được là khối lượng benzen phản ứng nếu phản ứng xãy ra hoàn toàn ( 100% ) . Từ đó tính được khối lượng của benzen với hiệu suất phản ứng là 80% .