Bài 39. Benzen

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Viết công thức cấu tạo của metan, etilen, axetilen?
Câu 2: Cho biết tính chất hoá học đặc trưng của metan, etilen, axetilen?
ĐÁP ÁN:
Câu 1 : Công thức cấu tạo của:
Metan
Etilen
Axetilen
Câu 2: Tính chất hoá học đặc trưng:
- Metan có phản ứng thế vì phân tử chỉ có liên kết đơn.
- Etilen, axtilen có phản ứng cộng vào liên kết kém bền trong liên kết đôi và liên kết ba.
CTPT: C6H6 Phân tử khối: 78
Chương 5
DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON
POLIME
Tiết 49.
BÀI 39 : BENZEN
I . TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Benzen là chất lỏng, không màu
Quan sát lọ đựng Benzen và cho biết trạng thái, màu sắc của Benzen?

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Quan sát thí nhiệm :
Hãy nhận xét :
* Benzen nặng hay nhẹ hơn nước?
* Tính tan trong nước của Benzen?
* Benzen có hòa tan được dầu ăn hay không?
Từ những nhận xét trên hãy rút ra tính chất vật lí của Benzen?
Thí nghiêm 1 : Nhỏ vài giọt Benzen vào ống nghiệm đựng nước, lắc nhẹ, sau đó để yên.
Thí nghiêm 2 : Cho 1-2 giọt dầu ăn vào ống nghiệm đựng Benzen, lắc nhẹ.
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
- Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước, hòa tan nhiều chất như : dầu ăn, nến, cao su, iot,…
- Benzen rất độc
- Benzen nhẹ nước.
- Benzen không tan trong nước, nổi trên mặt nước, tạo bề mặt phân cách giữa hai chất lỏng.
- Benzen không hòa tan trog dầu ăn.
Nhận xét :
Tính chất vật lí :
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ
6 nguyên tử C liên kết với nhau tạo thành hình lục giác đều, có 3 liên kết đôi xen kẻ 3 liên kết đơn.
* Các liên kết kém bền trong vòng benzen tạo thành hệ liên hợp khép kín làm cho liên kết kém bền trong benzen bền hơn trong etilen và extilen.
II. CÔNG THỨC PHÂN TỬ
Công thức cấu tạo của Benzen
II. CÔNG THỨC HÓA HỌC
Công thức cấu tạo của Benzen :
III . TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.Benzen tham gia phản ứng cháy:
Thí nghiệm :
Benzen
Benzen cháy tạo ra sản phẩm gì? Viết PTPƯ
III . TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.Benzen tham gia phản ứng cháy:
Thí nghiệm
PTPƯ:
Benzen cháy tạo ra khí cacbon đioxit và hơi nước
2. Benzen có phản ứng thế với Brom không?
Thí nghiệm:
III . TÍNH CHẤT HÓA HỌC
Quan sát thí nghiệm, nêu hiện tượng, rút ra nhận xét và viết PTPƯ?
III . TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.Benzen tham gia phản ứng cháy:
2.Benzen có phản ứng thế với Brom không ?:
Phương trình phản ứng:
Viết gọn:
Đây thuộc loại phản ứng thế Brom vào vòng Benzen
Brombenzen
Hiđro bromua
Cơ chế phản ứng giữa C6H6 và Br2 lỏng (có bột Fe xúc tác)
III . TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.Benzen tham gia phản ứng cháy:
2.Benzen phản ứng thế với Brom không ?
3.Benzen có tham gia phản ứng cộng không?
Benzen không tác dụng với brom trong dung dịch, chứng tỏ benzen khó tham gia phản ứng cộng hơn etilen và axtilen.
Quan sát thí nghiệm cho biết benzen có tác dụng với brom trong dung dịch không? So sánh khả năng tham gia phản ứng cộng của benzen với etilen và axetilen?
III . TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.Benzen tham gia phản ứng cháy:
2.Benzen phản ứng thế với Brom không ?:
3.Benzen có tham gia phản ứng cộng không? :
Trong điều kiện thích hợp benzen có phản ứng cộng
với một số chất như : H2; Cl2
Xiclohexan
Viết gọn:
PTPƯ:
III . TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1.Benzen tham gia phản ứng cháy:
2.Benzen phản ứng thế với Brom không ?
3.Benzen có tham gia phản ứng cộng không?
Trong điều kiện thích hợp benzen có phản ứng cộng
với một số chất như : H2; Cl2.
Xiclohexan
PTPƯ:
Kết luận: Do phân tử có cấu tạo đặc biệt nên Benzen vừa có phản ứng thế, vừa có phản ứng cộng. Tuy nhiên, phản ứng cộng của Benzen xảy ra khó hơn so với etilen và axetilen.
Hãy rút ra kết luận về tính chất hóa học đặc trưng của benzen.
IV . ỨNG DỤNG
Chất dẻo
Thuốc nổ
BENZEN
Phẩm nhuộm
Dược phẩm
Giải khát
Dung môi
Thuốc trừ sâu
IV . ỨNG DỤNG
Benzen được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm.
Benzen là nguyên liệu quan quan trọng trong công nghiệp để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, thuốc trừ sâu, dược phẩm…
1. Hãy chọn câu đúng nhất trong các câu sau.
CỦNG CỐ
Công thức cấu tạo đặc biệt của benzen là:
a. Phân tử có vòng 6 cạnh.
b. Phân tử có ba liên kết đôi.
c. Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn .
d. Phân tử có vòng 6 cạnh chứa liên kết đôi và liên kết đơn.
c.
2. Một số học sinh viết công thức cấu tạo của benzen như sau:
Hãy cho biết công thức nào viết đúng, công thức nào viết sai?
(a)
(b)
(c)
(d)
(e)
Công thức viết đúng
Công thức viết sai
(a)
(c)
(b)
(d)
(e)
CỦNG CỐ
DẶN DÒ VÀ HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Về nhà học bài, làm bài tập 3,4 SGK - trang125.
* Giải thích vì sao benzen vừa có phản ứng thế, vừa có phản ứng cộng?
Xem trước bài mới: Dầu mỏ và khí thiên nhiên
* Dầu mỏ, khí thiên nhiên có thành phần và ứng dụng như thế nào?