Bài 39. Bài tiết nước tiểu

Chào mừng các thầy ,cô giáo đến dự giờ Sinh học
lớp 8A
Tiết 41:Bài tiết nước tiểu
Sự tạo thành nước tiểu diễn ra ở đâu?
Sự tạo thành nước tiểu diễn ra ở các đơn vị chức năng của thận.
Sơ đồ quá trình tạo thành nước tiểu ở một đơn vị chức năng của thận
Ống thận
1) Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá trình nào ? Chúng diễn ra ở đâu ?

? Sự tạo thành nước tiểu gồm 3 quá trình:
Quá trình lọc máu ở cầu thận.




} Diễn ra ở ống thận

+Nguyên nhân nào dẫn đến quá trình lọc máu ở cầu thận?
Máu theo động mạch tới cầu thận với áp lực cao gây ra sự chênh lệch áp suất tạo ra lực đẩy nước và các chất hoà tan qua các lỗ lọc ( 30 - 40A0) trên vách mao mạch.Các tế bào máu và phân tử Protein có kích thước lớn nên không qua lỗ lọc.
Kết quả quá trình lọc máu ở cầu thận tạo thành gì ?
Kết quả :Tạo thành nước tiểu đầu ở nang cầu thận.
Quá trình hấp thụ lại.
Quá trình bài tiết tiếp
+Thành phần nước tiểu đầu khác với máu ở chỗ nào ?
+Tại sao trong nước tiểu đầu lại không có các tế bào máu và prôtêin ?
-Vì chúng có kích thước lớn hơn lỗ lọc nên vẫn ở lại trong máu.
Thành phần nước tiểu đầu khác với máu ở chỗ nào ?
+ Nếu nước tiểu đầu được thải ra ngoài ngay thì cơ thể sẽ bị thiếu những chất gì ?
-Sẽ bị thiếu các chất dinh dưỡng ( Lipit, Gluxit,...), nước và một số chất cần thiết khác.
- Những chất nào được hấp thụ lại?

Những chất được hấp thụ lại:
+ Các chất dinh dưỡng
+ Nước.
+ Các ion cần thiết: Na+, Cl- .
Quá trình hấp thụ lại.
+ ống thận có nhiều đường gấp khúc có tác dụng gì với quá trình hấp thụ lại các chất ?
- Giúp quá trình hấp thụ lại các chất được triệt để.
+ Các chất sau khi hấp thụ lại được vận chuyển đến đâu ?
- Đến các mao mạch máu bao quanh ống thận
Quá trình bài tiết tiếp

- Nh÷ng chÊt nµo ®­îc bµi tiÕt tiÕp?
- Những chất được bài tiết tiếp:
+ Các chất cặn bã: axit uric, crêatin.
+ Các chất thuốc.
+ Các ion thừa (H+ ,K+ .)
+ Kết quả quá trình hấp thụ lại và bài tiết tiếp tạo thành gì ?
Kết quả quá trình hấp thụ lại và bài tiết tiếp tạo thành : Nước tiểu chính thức.
Nước tiểu chính thức khác với nước tiểu đầu ở chỗ nào?(điền các từ:loãng hơn ,đậm đặc hơn ,chứa nhiều ,chứa ít,gần như không còn ,chứa nhiều )
loãng hơn
đậm đặc hơn
Chứa ít
chứa nhiều
Chứa nhiều
Gần như không còn

+ Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là gì?

- Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh t¹o thµnh n­íc tiÓu lµ qu¸ tr×nh läc m¸u vµ th¶i chÊt cÆn b·, chÊt ®éc ra khái c¬ thÓ ®Ó duy tr× æn ®Þnh m«i tr­êng trong.
1) M?i ng�y th?n l?c được kho?ng 170 lít nu?c ti?u d?u nhung nu?c ti?u chính th?c chỉ kho?ng 1,5 lít l� do dâu ? Nu?c ti?u du?c d? v�o dâu v� tích tr? ? co quan n�o ?

Sơ đồ hệ bài tiết nước tiểu
Thận
Ống dẫn nước tiểu
Bóng đái
Ống đái
Bể thận
N­íc tiÓu chÝnh thøc theo èng gãp bÓ thËn èng dÉn n­íc tiÓu bãng ®¸i (l­îng n­íc tiÓu 200 ml g©y c¶m gi¸c buån tiÓu ).
Chç bãng ®¸i th«ng víi èng ®¸i cã 2 c¬ vßng bÞt chÆt,c¬ ngoµi lµ c¬ v©n -> Ho¹t ®éng th¶i n­íc tiÓu lµ ho¹t ®éng theo ý muèn
Nhê ho¹t ®éng cña c¬ vßng èng ®¸i , c¬ bãng ®¸i vµ c¬ bông mµ n­íc tiÓu ®­îc th¶i ra ngoµi
+ Sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục nhưng sự thải nước tiểu ra khỏi cơ thể chỉ xảy ra vào những lúc nhất định, có sự khác nhau đó do đâu?

Máu tuần hoàn liên tục qua cầu thận nên nước tiểu được hình thành liên tục.
Nước tiểu được tích trữ ở bóng đái khi lên tới 200ml, đủ áp lực gây cảm giác buồn đi tiểu dẫn đến bài tiết ra ngoài.
Ngoài ra còn có sự tham gia của cơ vòng ống đái mở ra phối hợp với sự co của cơ vòng bóng đái và cơ bụng
? Giúp thải nước tiểu ra ngoài.
Em hãy giải thích tại sao ở trẻ em thì hay đái dầm?
Còn ở người già khó điều khiển phản xạ đi tiểu?
Giải thích
ở trẻ em ,bài tiết nước tiểu là phản xạ không điều kiện;khi nước tiểu đầy làm căng bóng đái,trẻ sẽ đái
Còn ở người già cơ vân co không tốt.
Đánh dấu vào ô đúng trong bảng:
nước tiểu đầu
nước tiểu
chính thức
?
?
?
?
?
?
Bài tập 2: Chọn câu trả lời đúng trong các câu sau.
+ Nước tiểu đầu đươc hình thành do:
Quá trình lọc máu xảy ra ở cầu thận.
B. Quá trình lọc máu xảy ra ở nang cầu thận.
C. Quá trình lọc máu xảy ra ở ống thận.
D. Quá trình lọc máu xảy ra ở bể thận.