Bài 39. Bài tiết nước tiểu

Hãy nêu tên và chỉ rõ các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu?
Cầu thận
Bóng đái
ống đái
Thận
Mỗi đơn vị chức năng của thận gồm những phần chính nào?

Cầu thận
Nang cÇu thËn
ống thận

Mỗi quả thận chứa khoảng 1 triệu đơn vị
chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu

Cầu thận
Nang cÇu thËn
ống thận
Quá trình lọc máu dể hình thành nước tiểu diễn ra như thế nào?
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
Câu hỏi: Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá trình nào? Chúng diễn ra ở đâu?
Trả lời: Gồm 3 quá trình:
- Quá trình lọc máu ở cầu thận
- Quá trình hấp thụ lại ở ống thận
- Quá trình bài tiết tiếp ở ống thận
Hấp
thụ
lại
Bài
tiết
tiếp
Mao mạch quanh ống thận
ống thận
Lọc máu
Cầu thận
Nang cầu thận
Nước tiểu đầu
Nước tiểu chính thức
Các thành phần máu
đựơc ổn định
Hình39-1 Sơ đồ quá trình tạo thành nước tiểu ở một đơn vị chức năng của thận
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
Máu
Lọc máu qua màng lọc



.....
Câu hỏi: Điền từ thích hợp vào chỗ trống: Nước tiểu đầu, tế bào máu, prôtêin, các chất cần thiết và chất có hại
Nước tiểu đầu
Nước tiểu chính thức
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
Hấp thụ lại
áp lực máu( cơ chế khuyếch tán)
Bài tiết tiếp
Chất dinh dưỡng, nước, muối khoáng
Chất không cần thiết, chất có hại
Trừ tế bào máu và prôtêin
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
Câu hỏi: Quá trình tạo thành nước tiểu đầu như thế nào?
Trả lời: Máu từ động mạch thận đến quản cầu thận. Tại quản cầu thận máu được lọc: nứơc và chất hòa tan trong máu đổ vào ống nước tiểu qua hệ thống uốn khúc tạo nước tiểu đầu.
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
Chọn câu trả lời đúng nhất
a) Trong nước tiểu đầu không có các tế bào máu và prôtêin .
b) Trong máu không có sản phẩm thải.
c) Trong nước tiểu đầu không có tế bào máu nhưng có prôtêin.
d) Cả a và b
1. Sự khác nhau giữa nước tiểu đầu và máu:
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
Câu hỏi: Nước tiểu chính thức được hình thành như nào?
Trả lời: ở ống thận các chất cần thiết được hấp thu lại và bài tiết tiếp chất thừa, chất thải tạo ra nước tiểu chính thức.
Nước tiểu chính thức từ ống góp đổ vào bể thận rồi đổ vào bóng đái ra ngoài.
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
Đánh dấu (x)vào đáp án đúng:
X
X
X
X
X
X
Em có biết
Hiện tượng gì sẽ xảy ra nếu màng lọc bị thương tổn?
Vi khuẩn thường làm các quản cầu bị thương tổn và trở lên dễ thấm hơn làm cho prôtêin và các tế bào máu nguyên vẹn cũng vào nước tiểu gây hiện tượng đái ra máu và bệnh tiểu đường.
Em có biết
Cơ chế hoạt động của thận và thận nhân tạo?
Máu hấp thụ lại và bài tiết qua ống thận mang tính chọn lọc vì cần nhiều năng lượng
ở thận nhân tạo cơ chế bị động do áp lực lọc
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
Tiểu kết
Nước tiểu được hình thành ở các đơn vị chức năng của thận. Bao gồm quá trình lọc máu ở cầu thận để tạo thành nước tiểu đầu, quá trình hấp thụ lại các chất cần thiết, quá trình bài tiết tiếp các chất độc và không cần thiết ở ống thận để tạo nên nước tiểu chính thức và ổn định một số thành phần máu.
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
II. Thải nước tiểu
ở người bình thường có khoảng 1440 lít máu và tạo ra khoảng 170 lít nước tiểu đầu sau đó tạo thành 1,5 lít nước tiểu chính thức,
Câu hỏi: Nước tiểu chính thức được bài tiêt ra ngoài cơ thể như thế nào?
Trả lời: Nước tiểu chính thức bể thận ống dẫn nước tiểu tích trữ ở bóng đái ra ngoài
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
II. Thải nước tiểu
Sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục.
Sự thải nước tiểu chỉ xảy ra vào những lúc nhất định
Tại sao lại có sự khác nhau đó?
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
II. Thải nước tiểu
Trả lời: - Có sự khác nhau như vậy do máu tuần hoàn liên tục qua thận để lọc tạo nước tiểu đầu.
- Nước tiểu chính thức được tích trữ trong bóng đái khi lên tới 200ml đủ áp lực gây cảm giác muón đi tiểu. Nếu cơ vòng mở ra do có sự phối hợp co cơ bóng đái với cơ bụng vì vậy nước tiểu thoát ra ngoài.


Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
II. Thải nước tiểu
Câu hỏi: Tại sao trẻ em hay đái dầm?
Trả lời: Do phản xạ thần kinh chưa phát triển
Câu hỏi: Tại sao người già khó điều khiển phản xạ đi tiểu?
Trả lời: Do cơ vân cong không tốt.
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
II. Thải nước tiểu
Tiểu kết
Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái, rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái, cơ bóng đái và cơ bụng.
Một viên sỏi thận
* Vận dụng-Củng cố.
Bài tập củng cố
Ghi nhớ
Hướng dẫn về nhà
Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
II. Thải nước tiểu
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo và các em học sinh!
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT

Bài 39. Bài tiết nước tiểu
I. Tạo thành nước tiểu
II. Thải nước tiểu
Nước tiểu được tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận. Bao gồm quá trình lọc máu ở cầu thận dể tạo nước tiểu đầu,quá trình hấp thụ lại các chất cần thiết ,quá trình bài tiết tiếp các chất độc và chất không cần thiết ở ống thận để tạo nên nước tiểu chính thức và ổn định một số thành phần của máu.
Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận, qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái, rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái, cơ bóng đái và cơ bụng.
Ghi nhớ
Trở lại
1. Tại sao người lớn lại không bị đái dầm như trẻ em?
2. Tại sao khi căng thẳng, sợ hãi,trước khi đi tàu xe lại hay buồn đi tiểu?
Trả lời: 1. Do trẻ em lúc ngủ mê não không tập trung, cơ vân chưa hoàn chỉnh nên không kiểm soát được việc đi tiểu.
2. Do khi đó huyết áp tăng, lượng máu chuyển đến thận nhiều dẫn đến lượng nước tiểu lớn gây cảm giác buồn đi tiểu.
Trở lại
Bài tập củng cố
- Học bài theo câu hỏi cuối bài
- Đọc mục em có biết.
- Chuẩn bị bài 40
- Hoàn thành bài tập sau:
Trở lại
Hướng dẫn về nhà