Bài 39. Bài tiết nước tiểu

GV: Nguyễn Thị lan
Trường : THCS - Hòa Long


Kiểm tra bài cũ :
Câu hỏi: Quan sát tranh, trình bày cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu bao gồm những cơ quan nào?
Trình bày cấu tạo một đơn vị chức năng của thận?
C?U TH?N
NANG Cầu TH?N
ống thận
I. Tạo thành nước tiểu.
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
I. Tạo thành nước tiểu.
Sự tạo thành nước tiểu diễn ra ở đâu?
Gồm những quá trình nào?
Các thành phần của máu được ổn định
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
I. Tạo thành nước tiểu.
Các thành phần của máu được ổn định
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
I. Tạo thành nước tiểu.
 * X¶y ra ë ®¬n vÞ chøc n¨ng cña thËn
* Gồm 3 quá trình:
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu


Các thành phần của máu được ổn định
- Nước
- Các chất dinh dưỡng : , lipit, vitamin, gluxit, .
- Các chất cần thiết khác :hoocmon , kháng thể ..
-Các muối khoáng .
- Các chất thải của tế bào : urê, axit uric..



Các tế bào máu
Huyết tương
Máu
Prôtêin


Các thành phần của máu được ổn định
- Nước
- Các chất dinh dưỡng : , lipit, vitamin, gluxit, .
- Các chất cần thiết khác :hoocmon , kháng thể ..
-Các muối khoáng .
- Các chất thải của tế bào : urê, axit uric..



Các tế bào máu
Huyết tương
Máu
Prôtêin
( Nước tiểu đầu)
1 số ít bạch cầu.
I. Tạo thành nước tiểu.
* Xảy ra ở đơn vị chức năng của thận.
* Gồm 3 quá trình:
- Lọc máu: diễn ra ở cầu thận, qua màng lọc các chất được lọc ra nang cầu thận theo cơ chế khuyếch tán (trừ các tế bào máu và Prôtêin) ? tạo ra nước tiểu đầu (chứa các chất độc hại, chất dư thừa, dinh dưỡng, các chất cần thiết cho cơ thể, vitamin, muối khoáng, nước.)
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
Các thành phần của máu được ổn định
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu


Các thành phần của máu được ổn định
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
- Nước
- Các chất dinh dưỡng : , lipit, vitamin, gluxit, .
- Các chất cần thiết khác :hoocmon , kháng thể ..
-Các muối khoáng
Huyết tương
Máu
- Các chất độc hại, chất dư thừa, chất thuốc...


Các thành phần của máu được ổn định


Các thành phần của máu được ổn định


Các thành phần của máu được ổn định
Nước tiểu chính thức khác với nước tiểu đầu ở chỗ nào?
Loãng
Đậm đặc
Có ít
Có nhiều
Có nhiều
Gần như không
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
Máu
Lọc máu qua
màng lọc
(……………..............……......)


Áp lực máu
(cơ chế khuyếch tán)
……………...
Hấp thụ lại
(chất dinh dưỡng,
nước, muối khoáng…)
Bài tiết tiếp
(………………………......
.......................................)
Nước tiểu
chính thức
Điền những thông tin cần thiết
(Nước tiểu đầu, trừ tế bào máu và prôtêin, các chất không cần thiết và chất có hại)
Vào sơ đồ tóm tắt sự hình thành nước tiểu dưới đây cho chính xác
ĐÁP ÁN
Lọc máu qua
màng lọc


Áp lực máu
(cơ chế khuyếch tán)
Hấp thụ lại
(chất dinh dưỡng, nước,
muối khoáng…)
Bài tiết tiếp

Nu?c ti?u d?u
(trừ tế bào máu và prôtein)
(các chất không cần thiết
và chất có hại)
Máu
Nước tiểu
chính thức
I. Tạo thành nước tiểu.
 * X¶y ra ë ®¬n vÞ chøc n¨ng cña thËn
* Gồm 3 quá trình:
Lọc máu
Hấp thụ lại
Bài tiết tiếp:
ở cầu thận tạo ra nước tiểu đầu.
các chất cần thiết.
+ Các chất cặn bã, các chất độc, chất không cần thiết.
+ Tạo thành nước tiểu chính thức.
ống thận
II. Thải nước tiểu.
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
Phần tuỷ
Phần vỏ
Bể thận
ống dẫn nước tiểu
Hình 38-1. Lát cắt dọc thận
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
Sơ đồ đường đi của nước tiểu
Nước tiểu chính thức
Bể thận
ống dẫn nước tiểu
Bóng đái
ống đái
Ngoài
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
Nước tiểu chính thức
Bể thận
ống dẫn nước tiểu
Bóng đái
ống đái
Ngoài
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
I. Tạo thành nước tiểu.
 * X¶y ra ë ®¬n vÞ chøc n¨ng cña thËn
* Gồm 3 quá trình:
Lọc máu
Hấp thụ lại
Bài tiết tiếp:
ở cầu thận tạo ra nước tiểu đầu.
các chất cần thiết.
+ Các chất cặn bã, các chất độc, chất không cần thiết.
+ Tạo thành nước tiểu chính thức.
ống thận
II. Thải nước tiểu.
Nước tiểu chính thức
Bể thận
ống dẫn nước tiểu
Bóng đái
ống đái
MT Ngoài

Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu

Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
Vì sao sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục mà sự bài tiết nước tiểu lại gián đoạn?
Đáp án
Máu tuần hoàn liên tục qua cầu thận nên nước tiểu được hình thành liên tục.
Nước tiểu được tích trữ ở bóng đái khi lên tới 200ml, đủ áp lực gây cảm giác buồn đi tiểu dẫn đến bài tiết ra ngoài.
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
Em hãy giải thích tại sao ở trẻ em thì hay đái dầm?
Còn ở người già khó điều khiển phản xạ đi tiểu?
Giải thích
ở trẻ em phản xạ thần kinh chưa phát triển.
Còn ở người già cơ vân co không tốt.
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
Hiện tượng gì sẽ xảy ra nếu màng lọc bị tổn thương?


Vi khuẩn thường làm các quản cầu bị thương tổn và trở nên dễ thấm hơn làm cho prôtêin và các tế bào máu nguyên vẹn cũng vào nước tiểu gây ra hiện tượng đái đường, đái ra máu.
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
Cơ chế hoạt động của thận và của thận nhân tạo ?

- Máu hấp thụ lại và bài tiết tiếp qua ống thận là chủ động, mang tính chọn lọc (vì cần nhiều năng lượng).
Ở thận nhân tạo cơ chế bị động
do áp lực lọc.
Nước tiểu được tạo thành ở……………….............................
Bao gồm quá trình: Lọc máu ở cầu thận …......................................., quá trình hấp thụ lại các chất cần thiết, quá trình bài tiết tiếp các chất độc và chất không cần thiết ở ống thận để tạo nên …………………
- Nước tiểu chính thức đổ vào ………... qua ống ……………. ,xuống tích trữ ở ................ rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng …… , cơ bóng đái và cơ bụng.
các đơn vị chức năng của thận
bể thận
dẫn nước tiểu
bóng đái
để tạo thành nước tiểu đầu
nước tiểu chính thức
ống đái
ĐIỀN THÔNG TIN THÍCH HỢP VÀO CHỖ TRỐNG
ĐỂ HOÀN CHỈNH KIẾN THỨC CỦA BÀI HỌC
KẾT LUẬN
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc bài.
Trả lời câu hỏi và bài tập 1, 2, 3 SGK - Trang 127.
Đọc bài 40 SGK.
Tiết 41-Bài 39: Bµi tiÕt n­íc tiÓu
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH