Bài 38. Thực hành: Vận hành máy phát điện và máy biến thế

Kì thi giáo viên giỏi cơ sở
Người thực hiện : nguyễn thị tuyết mai
Trường trung học cơ sở Mỹ Thái -Lạng Giang
Năm học 2006-2007
Tiết 42: thực hành
Kiểm tra bài cũ:
1.Em hãy nêu cấu tạo của máy phát điện xoay chiều?
_Máy phát điện xoay chiều có hai bộ phận chính: Nam châm và cuộn dây .
vận hành máy phát điện xoay chiều và máy biến thế
2.Em hãy nêu hoạt động của máy phát điện xoay chiều ?
_Khi cho nam châm hoặc cuộn dây quay ,ta thu được dòng điện xoay chiều khi nối hai cực của máy với các dụng cụ tiêu thụ điện .
3.Em hãy nêu các bộ phận chính của máy biến thế ?
_Các bộ phận chính của máy biến thế gồm :Hai cuộn dây có số vòng dây khác nhau,đặt cách điện với nhau .Một lõi sắt hoặc thép có pha silich chung cho cả hai cuộn dây .
4.Em hãy nêu hoạt động của máy biến thế ?
Đặt một hiệu điện thế xoay chiều vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy biến thế thì ở hai đầu cuộn thứ cấp xuất hiện hiệu điện thế xoay chiều ?

I.Vận hành máy phát điện xoay chiều :
1.Mục đích thực hành :
*Nhận biết các bộ phận chính của máy,loại máy phát điện xoay chiều (rôto là nam châm hay cuộn dây )
*Cho máy hoạt động tìm hiểu xem :
_Hiệu điện thế ở giữa hai đầu cuộn dây của máy có phụ thuộc vào tốc độ quay của rôto hay không ?
_Tác dụng của dòng điện của máy phát ra có phụ thuộc vào chiều quay của rôto hay không
II.Dụng cụ :
III. Thực hành :
Bước1:Nhận biết loại máy phát điện xoay chiều của nhóm có rôto là .........
Bước2:Mắc mạch điện như ảnh sau.Kiểm tra tiếp xúc của hai thanh quét với hai vành khuyên.
-Một máy phát điện xoay chiều.
-Một vôn kế xoay chiều.
-4 dây nối.
Bước3:Vẽ sơ đồ thí nghiệm như ảnh trên, trong đó kí hiệu máy phát điện xoay chiều
~
Bước4:Vận hành máy phát điện (cho rôto quay đều):-Rôto quay chậm, quan sát độ sáng của đèn và chỉ số của vôn kế.
-Tăng tốc độ quay của rôto quan sát độ sáng của đèn và chỉ số của vôn kế.
Trả lời câu C1
-Đổi chiều quay của rôto quan sát đèn và vôn kế.
Trả lời câu C2
-Quan thí nghiệm rút ra kết luận gì về hoạt động của máy phát điện xoay chiều.
II.Vận hành máy biến thế:
1.Mục đích:
-Nghiệm lại công thức của máy biến thế.
-Tìm hiểu tác dụng của lõi sắt trong máy biến thế.
-Một máy biến thế , các cuộn dây ghi rõ số vòng.
-Một vôn kế xoay chiều.
-Một nguồn điện xoay chiều 3V, 6V(bộ ổn áp)
-6 đoạn dây nối.
2.Dụng cụ:
Chú ý: Trước khi mắc mạch điện phải tắt điện nguồn, không được dùng trực tiếp điện 220V. sau khi mắc mạch điện xong phải để giáo viên kiểm tra, cho phép thì mới cho máy hoạt động. Ngắt điện nguồn trước khi lắp lại mạch điện.
-Các thành viên trong nhóm phân công nhau luân phiên mắc mạch điện, đóng ,mở công tắc, đọc số chỉ của vôn kế ghi kết quả và tính toán sao cho mỗi người trong nhóm đều được làm việc .
3.Thực hành:-Quan sát mạch điện, vẽ sơ đồ thí nghiệm.
Bước1:-Mắc mạch điện như sơ đồ làm thí nghiệm với cuộn sơ cấp n1= 400 vòng, n2=200 vòng, hiệu điện thế nguồn U=3V.Đóng công tắc đọc số chỉ U1=...V; U2=...V;ghi vào báo cáo thực hành.
Bước2:-Tắt điện nguồn, làm lại thí nghiệm với n1= 400 vòng , n2= 200 vòng, hiệu điện thế nguồn6V.Đóng công tắc đọc số chỉ của vôn kế U1=...V;U2=...Vghivào báo cáo thực hành.
Bước 3: Tắt điện nguồn,làm lại thí nghiệm với cuộn n1=200 vòng,n2=400 vòng,hiệu điện thế nguồn U=3V.Đóng công tắc đọc số chỉ U1=...V U2=...V ghi vào báo cáo thực hành.
Bước4:-Tắt điện nguồn, rút bớt 1 phần lõi sắt ở máy biến thế của thí nghiệm ở bước 3 ra.Đóng công tắc đọc số chỉ của vôn kế, ghi kết quả U2.
Bước5:-Lập tỉ số U1/U2 , n1/n2 , so sánh 2 tỉ số rồi rút ra kết luận về mối quan hệ giữa hiệu điện thế của cuộn dây với số vòng dây . So sánh U2 ở bước4 với U2 ở bước3 rồi rút ra kết luận về tác dụng của lõi sắt kín.
Kết luận: a)Khi máy phát điện xoay chiều hoạt động ,hiệu điện thế của máy tăng theo tốc độ quay của rôto
_Hiệu quả tác dụng của dòng điện xoay chiều không phụ thộc vào chiều quay của rôto.
b)_Hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỷ lệ với số vòng dây của mỗi cuộn .Máy biến thế dùng làm tăng hoặc giảm hiệu điện thế xoay chiều .Khi có lõi sắt kín thì hiệu điện thế và cường độ hiệu dụng của cuộn thứ cấp tăng lên rõ rệt .