Bài 38. Thằn lằn bóng đuôi dài

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO
Người thực hiện: Ngô Thu
CHÀO CÁC EM HỌC SINH
PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO ĐẠI LỘC
TRƯỜNG THCS KIM ĐỒNG
- Nêu đặc điểm chung của lớp Lưỡng cư.
- Là động vật có xương sống thích nghi với đời sống vừa ở nước, vừa ở cạn.
- Da trần và ẩm ướt.
- Di chuyển bằng 4 chi.
- Hô hấp bằng phổi và da.
- Tim 3 ngăn, 2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu pha.
- Thụ tinh ngoài, nòng nọc phát triển qua biến thái.
- Là động vật biến nhiệt.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Rồng komodo
LỚP BÒ SÁT
Tiết 42-Bài 38: THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI
LỚP BÒ SÁT
Tiết 42-Bài 38: THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI
I. Đời sống:
LỚP BÒ SÁT
Tiết 42-Bài 38: THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI
I. Đời sống:
- Đời sống:
+ Sống nơi khô ráo, thích phơi nắng.
+ Bắt mồi vào ban ngày.
+ Thức ăn chủ yếu là sâu bọ.
+ Có tập tính trú đông.
- Nhiệt độ cơ thể: Là động vật biến nhiệt.
Hãy nêu đặc điểm của thằn lằn bóng đuôi dài?
- Đời sống (Nơi sống, thời gian hoạt động, thức ăn, tập tính)
- Nhiệt độ cơ thể
- Sống nơi khô ráo, thích phơi nắng.
- Bắt mồi vào ban ngày.
- Thức ăn chủ yếu là sâu bọ.
- Có tập tính trú đông.
- Là động vật biến nhiệt.
- So sánh đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng đuôi dài với ếch đồng
Khô ráo
Ẩm ướt
Ban ngày
Chập tối hoặc ban đêm
Trong hốc đất khô ráo
Trong hốc đất ẩm bên vực nước
Thường phơi nắng
Thường ở nơi tối, bóng râm
Bằng phổi
Biến nhiệt
Bằng phổi, qua lớp da ẩm
Biến nhiệt
- Thằn lằn là loài động vật biến nhiệt (máu lạnh), nhiệt độ của cơ thể sẽ tùy thuộc nhiệt độ môi trường. Khi nhiệt độ môi trường xuống thấp (đêm xuống), thân nhiệt nó sẽ bị giảm khiến hoạt động trao đổi chất bị suy yếu, nếu không tìm cách tăng nhiệt độ trở lại thì nó sẽ chết mất.
Vì sao thằn lằn bóng đuôi dài thích phơi nắng?
LỚP BÒ SÁT
Tiết 42-Bài 38: THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI
I. Đời sống:
- Sống nơi khô ráo, thích phơi nắng.
- Bắt mồi vào ban ngày.
- Thức ăn chủ yếu là sâu bọ.
- Có tập tính trú đông.
- Là động vật biến nhiệt.
II. Sinh sản:
- Hãy trình bày đặc điểm sinh sản (hình thức thụ tinh, số lượng trứng và đặc điểm của trứng, sự phát triển) của thằn lằn bóng đuôi dài?
LỚP BÒ SÁT
Tiết 42-Bài 38: THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI
I. Đời sống:
II. Sinh sản:
- Hãy trình bày đặc điểm sinh sản (hình thức thụ tinh, số lượng trứng và đặc điểm của trứng, sự phát triển) của thằn lằn bóng đuôi dài?
Đặc điểm sinh sản của thằn lằn bóng đuôi dài:
- Trứng được thụ tinh trong ống dẫn trứng.
- Thằn lằn cái đẻ từ 5 – 10 trứng vào các hốc đất khô ráo.
- Trứng có vỏ dai và nhiều noãn hoàng.
- Thằn lằn mới nở biết đi tìm mồi (phát triển trực tiếp).
LỚP BÒ SÁT
Tiết 42-Bài 38: THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI
I. Đời sống:
II. Sinh sản:
- Thụ tinh trong, đẻ ít trứng.
- Phát triển trực tiếp.
- Trứng có vỏ dai, nhiều noãn hoàng.
1. Thế nào là thụ tinh trong ?
2. Trứng thằn lằn có vỏ dai, nhiều noãn hoàng có ý nghĩa gì đối với đời sống trên cạn?
3. Đặc điểm sinh sản của thằn lằn bóng đuôi dài tiến hóa hơn ếch đồng ở điểm nào?
THẢO LUẬN (3phút)
* Thế nào là thụ tinh trong?
Trứng được thụ tinh ngay trong ống dẫn trứng (bên trong con cái) nên gọi là thụ tinh trong.
2. Trứng thằn lằn có vỏ dai, nhiều noãn hoàng có ý nghĩa gì đối với đời sống trên cạn?
- Trứng có vỏ dai  Phôi được bảo vệ tốt hơn và bảo vệ trứng không bị khô khi ở trên cạn
- Trứng giàu noãn hoàng đáp ứng nhu cầu phát triển của phôi, vì vậy trứng nở trực tiếp thành con không qua biến thái như ở lưỡng cư.
Đặc điểm sinh sản của thằn lằn bóng đuôi dài tiến hóa hơn ếch đồng ở điểm nào?
THẰN LẰN BÓNG HOA
LỚP BÒ SÁT
Tiết 42-Bài 38: THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI
I. Đời sống:
II. Sinh sản:
III. Cấu tạo ngoài và di chuyển:
1. Cấu tạo ngoài:
Quan sát cấu tạo ngoài của thằn lằn bóng đuôi dài,chú ý các đặc điểm sau:
Da có đặc điểm gì?
- Đặc điểm thân, đuôi?
- Bàn chân (có bao nhiêu ngón, đặc điểm các ngón)?
- Cổ, mắt, tai (màng nhĩ) có đặc điểm gì?
Thân dài, đuôi rất dài
Da khô có vảy sừng
Cổ dài
Màng nhĩ nằm trong hốc tai
Mắt có mi cử động, có nước mắt
Bàn chân có 5 ngón có vuốt
- Qua quan sát hình, hãy lựa chọn những câu trả lời thích hợp để điền vào bảng sau:
B. Động lực chính của sự di chuyển
D. Bảo vệ mắt, có nước mắt để màng mắt không bị khô
A. Tham gia di chuyển trên cạn
E. Phát huy vai trò các giác quan nằm trên đầu, tạo điều kiện bắt mồi dễ dàng
C. Bảo vệ màng nhĩ và hướng các dao động âm thanh vào màng nhĩ
G. Ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể
Bảng đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn
G. Ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể.
Tham gia sự di chuyển trên cạn;
B. Động lực chính của sự di chuyển
C. Bảo vệ màng nhĩ và hướng các dao động âm thanh vào màng nhĩ
D. Bảo vệ mắt, có nước mắt để bảo vệ màng mắt không bị khô
E. Phát huy vai trò các giác quan trên đầu, tạo điều kiện bắt mồi dể dàng;
- Dựa vào 6 đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn bóng nêu ở bảng trên,hãy so sánh với đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch đồng để thấy thằn lằn bóng thích nghi hoàn toàn với đời sống ở cạn.
- Dựa vào 6 đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn bóng nêu ở bảng trên,hãy so sánh với đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch đồng để thấy thằn lằn bóng thích nghi hoàn toàn với đời sống ở cạn.
Da trần,ẩm ướt
Da khô,có vảy sừng
cổ ngắn, đầu liền thân
dài
Mắt có mi, tai có màng nhĩ
Thân ngắn, không đuôi
Chi sau có màng bơi
Thân dài,đuôi rất dài
5 ngón, có vuốt, không có màng dính
Mắt có mi, tai có màng nhĩ
LỚP BÒ SÁT
Tiết 42-Bài 38: THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI
III. Cấu tạo ngoài và di chuyển:
1. Cấu tạo ngoài:
2. Di chuyển:
- Da khô có vảy sừng: ngăn sự thoát hơi nước.
- Cổ dài: phát huy vai trò các giác quan, bắt mồi dễ dàng
- Mắt có mí, cử động, có tuyến lệ: bảo vệ mắt, mắt không bị khô.
- Màng nhĩ nằm trong hốc tai: bảo vệ màng nhĩ, hướng âm.
- Thân, đuôi dài: động lực chính của sự di chuyển.
- Chân 5 ngón có vuốt, ngắn, yếu tham gia di chuyển.
- Quan sát H38.2, mô tả cách di chuyển của thằn lằn.
PHẢI
TRÁI
than lan.FLV
2. Di chuyển:
- Th�n u?n sang tr�i, duơi u?n sang ph?i.
- Chi tru?c b�n tr�i, chi sau b�n ph?i chuy?n ln phía tru?c, khi di vu?t c? d?nh v�o d?t.
Trái
- Các bộ phận nào tham gia di chuyển ?
 Thân và đuôi bò sát đất, uốn mình liên tục
A
B
- Thân uốn sang phải, đuôi uốn sang trái.
- Chi trước bên phải, chi sau bên trái chuyển ln phía trước.khi đĩ vuốt cố định vào đất.
- Cho biết động lực chính của sự di chuyển ?
 Thân, đuôi, 4 chi.
Thằn lằn bóng di chuyển được nhờ sự phối hợp của các yếu tố nào?
- Thân và đuôi tì vào đất cử động uốn liên tục, phối hợp với các chi giúp cơ thể tiến lên.
LỚP BÒ SÁT
Tiết 42-Bài 38: THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI
I. Đời sống:
II. Sinh sản:
III. Cấu tạo ngoài và di chuyển:
1. Cấu tạo ngoài:
- Da khô có vảy sừng, cổ dài.
- Mắt có mí cử động và có tuyến lệ.
- Màng nhĩ nằm trong hốc tai.
- Thân và đuôi dài, bốn chi ngắn và yếu, bàn chân 5 ngón có vuốt.
2. Di chuyển:
- Khi di chuyển thân và đuôi tì vào đất cử động uốn liên tục, phối hợp với các chi giúp cơ thể tiến lên .
THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI
ĐỜI SỐNG
- Đời sống : sống nơi khô ráo ,thích phơi nắng , ăn sâu bọ , có tập tính trú đông , là động vật biến nhiệt.
- Môi trường sống :trên cạn.

- Sinh sản : thụ tinh trong , đẻ ít trứng, phát triển trực tiếp . trứng có vỏ dai , nhiều noãn hoàng.
CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN
1.Cấu tạo ngoài:Da khô có vảy sừng, cổ dài, Mắt có mí cử động và có tuyến lệ, Màng nhỉ nằm trong hốc tai, Thân và đuôi dài, bốn chi ngắn và yếu, bàn chân 5 ngón có vuốt.
2. Di chuyển : Thân và đuôi tì vào đất cử động uốn liên tục, phối hợp với các chi giúp cơ thể tiến lên .

- Hãy chọn những mục tương ứng của cột A ứng với cột B trong bảng.
Trả lời: 1….., 2……, 3……, 4…… , 5........
C
D
B
E
A
- Đặc điểm của thằn lằn bóng đuôi dài khác với ếch đồng là:
A. Mắt có mi cử động.
B Tai có màng nhĩ.
C. Da khô có vảy sừng bao bọc.
D. Phát triển trực tiếp không qua biến thái.
E. Trứng có vỏ dai nhiều noãn hoàng.
G. Ý A , B , C là ý đúng.
H. Ý C, D , E là ý đúng.
Tại sao người ta nói thằn lằn bóng đuôi dài là con vật có ích?
than lan.FLV
Khi gặp nguy hiểm thằn lằn chạy rất nhanh về nơi trú ẩn, tạm náu một thời gian rồi lặng lẽ bò trong lớp cỏ hay trong cây đi nơi khác. Thằn lằn cũng dễ dàng tự cắt đuôi để chạy khi bị bắt và ở chỗ cắt sẽ mọc đuôi mới.
Em có biết
Dặn dò
* Học bài.
* Đọc: Em có biết.
* Xem trước bài: Cấu tạo trong của thằn lằn.
* Ôn lại bài: Cấu tạo trong của ếch đồng.
Chào tạm biệt
Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ
Chúc các em học sinh chăm ngoan học giỏi