Bài 38. Bài tiết và cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu

Cơ thể chúng ta hàng ngày thải ra bên ngoài môi trường một số chất không có lợi cho cơ thể, hoạt động đó gọi là bài tiết. Vậy bài tiết là gì?,sản phẩm của bài tiết là gì? và các cơ quan nào đảm nhận chức năng này. Để trả lời những câu hỏi này cô trò chúng ta cùng tìm hiểu chương VII: Bài tiết, bài 38: Bài tiết và cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu

Chương VII. BÀI TIẾT
BÀI 38: BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
I.Bài tiết.
II.Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu
I.Bài tiết
Đọc thông tin SGK .122 thảo luận nhóm đôi trong 3 phút trả lời các câu hỏi sau:
1.Thế nào là bài tiết ?
2.Các sản phẩm thải chủ yếu của cơ thể là gì ?Việc bài tiết chúng do cơ quan nào đảm nhận ?
3.Các sản phẩm thải cần được bài tiết phát sinh từ đâu?
Đáp án
1.Bài tiết là một hoạt động của cơ thể thải loại các chất cặn bã và các chất độc hại khác để duy trì tính ổn định của môi trường bên trong cơ thể .
2.Các sản phẩm thải chủ yếu và cơ quan thực hiện bài tiết
3.Các sản phẩm cần thiết phát sinh từ :
-Hoạt động trao đổi chất của tế bào và cơ thể (CO2 ,nước tiểu ,mồ hôi…)
-Hoạt động tiêu hoá đưa vào cơ thể một số chất quá liều lượng (các chất thuốc ,các ion ,colesteron…)
1.Cơ quan bài tiết nào đóng vai trò quan trọng trong việc bài tiết khí CO2?,bài tiết các chất thải khác ?
2.Khi sự bài tiết các sản phẩm thải bị trì trệ thì cơ thể có biểu hiện như thế nào?

Đáp án
1.Phổi đóng vai trò quan trọng trong việc bài tiết khí CO2 , thận đóng vai trò quan trọng trong việc bài tiết cá chất thải khác qua nước tiểu.

2 Khi sự bài tiết cá sản phẩm bi trì trệ thì các chất thải (CO2 , urê , axit uric…) sẽ bị tích tụ nhiều trong máu ,làm biến đổi các tính chất của môi trường trong cơ thể .Lúc đó cơ thể bị nhiễm độc có các biểu hiện như mệt mỏi ,nhức đầu ,hôn mê và chết.
Bài tiết đóng vai trò như thế nào đối với cơ thể?
Bài tiết đóng vai trò quan trọng trong cơ thể sống .Nhờ hoạt động bài tiết mà các tính chất của môi trường bên trong cơ thể (pH ,nồng độ các ion , áp suất thẩm thấu…)luôn ổn định ,tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động trao đổi chất diễn ra bình thường
2.Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu
Quan sát hình bên cho biết hệ bài tiết nước tiểu gồm những thành phần cấu tạo nào?
Hệ bài tiết nước tiểu gồm :
-Thận (trái ,phải )
-Ống dẫn nước tiểu(niệu quản)
-Bóng đái (bàng quang)
-ống dẫn đái(niệu đạo)
Lát cắt dọc của thận
Đơn vị chức năng của thận
Cầu thận: thực chất là một túi
Mao mạch dày đặc, khoảng
50 mao mạch xếp song song
thành một khối cầu nằm
Nang cầu thận trong

Cầu thận

Một số hình ảnh về cấu tạo của thận

Thực hiện thảo luận nhóm trong 3 phút để hoàn thành bài tập sau
Chọn câu trả lời đúng nhất

1.Hệ bài tiết nước tiểu gồm các cơ quan :
a.Thận ,cầu thận ,bóng đái
b.Thận , ống thận ,bóng đái
c.Thận ,bóng đái , ống đái
d.Thận , ống dẫn nước tiểu ,bóng đái , ống đái
2.Cơ quan quan trọng nhất của hệu bài tiết nước tiểu là:
a.Thận
b.Bóng đái
c. ống dẫn nước tiểu
d. ống đái
3.Cấu tạo của thận gồm:
a.Phần vỏ ,phần tuỷ ,bể thận , ống dãn nước tiểu
b.Phần vỏ ,phần tuỷ ,bể thận
c.Phần vỏ ,phần tuỷ với các đơn vị chức năng ,bể thận
d.Phần vỏ và phần tuỷ với các đơn vị chức năng của thận cùng các ống góp ,bể thận
4.Mỗi đơn vị chức năng của thận gồm :
a.Cầu thận ,nang cầu thận
b.Nang cầu thận , ống thận
c.Cầu thận , ống thận
d.Cầu thận ,nang cầu thận , ống thận

Chọn câu trả lời đúng nhất
Sự bài tiết nước tiểucó tác dụng gì?
a. loại bỏ các chất độc và những chất đưa vào cơ thể quá liều lượng
b.điều hoà huyết áp
c.duy trì thành phần hoá học và độ pH của máu
d. a, b, c điều đúng
Chọn câu trả lời đúng
Những đặc điểm nào chứng tỏ cấu tạo của thận phù hợp với chức năng?
a. Mỗi quả thận có tới một triệu đơn vị chức năng cùng với một hệ thống mao mạch dày đặc
b. Thận hoạt động một ngày đêm lọc được khoảng 1600lít-1700lít/ngày
c. Khối lượng thận chỉ bằng 1/200khối lượng cơ thể nhưng nu ầu ôxi chiếm 1/11 lượng ôxi cơ thể nhận được
d. a, b, c đều đúng
Về nhà
-Học bài cũ ,trả lời các câu hỏi cuối bài
-Đọc mục “Em có biết”
-Chuẩn bị bài 39