Bài 38. Bài tiết và cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu

SƠ ĐỒ TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA CƠ THỂ VỚI MÔI TRƯỜNG
Sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường
ngoài biểu hiện như thế nào?
?
SƠ ĐỒ TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA CƠ THỂ VỚI MÔI TRƯỜNG
Hằng ngày cơ thể chúng ta bài tiết ra môi
trường ngoài những sản phẩm thải nào?
?
Mồ hôi, CO2, nước tiểu.
Bài 38,T40 . BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Chương VII. BÀI TIẾT
I. Bài tiết:
1. Khái niệm:
Tạo ra C�C CH?T C?N THI?T
CHO T? B�O
Quá trình TRAO D?I CH?T C?A T? B�O
Tạo ra các CH?T C?N B� và DU TH?A

CÁC CHẤT THẢI KHÁC
HÒA TAN TRONG MÁU

CO2
PHỔI
THẬN
DA
MÔI TRƯỜNG NGOÀI
HOẠT ĐỘNG BÀI TIẾT
HÔ HẤP
BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
THOÁT MỒ HÔI
Vậy hoạt động bài tiết là gì ?
Bài tiết là quá trình lọc và thải các chất cặn bã, các chất độc hại ra môi trường ngoài.
Bảng 38. Các sản phẩm thải chủ yếu và cơ quan thực hiện bài tiết:
Các sản phẩm thải chủ yếu của
cơ thể là gì? Việc bài tiết chúng
do cơ quan nào đảm nhận?
Bài 38,T40 . BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Chương VII. BÀI TIẾT
I. Bài tiết:
Bài tiết là quá trình lọc và thải các chất cặn bã, các chất độc hại ra môi trường ngoài.
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản phẩm thải chủ yếu:
1. Khái niệm:
Phổi bài tiết CO2.
Da bài tiết mồ hôi.
- Thận bài tiết nước tiểu.
Các sản phẩm thải cần được bài tiết phát sinh từ đâu?
TL: Các sản phẩm thải cần được bài tiết phát sinh từ chính các hoạt động trao đổi chất của tế bào (CO2 , nước tiểu, mồ hôi…) hoặc từ hoạt động tiêu hoá đưa vào cơ thể 1 số chất quá liều lượng (các chất thuốc, các ion, côlestêrôn).
Bài 38, T40. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Chương VII. BÀI TIẾT
I. Bài tiết:
Bài tiết là quá trình lọc và thải các chất cặn bã, các chất độc hại ra môi trường ngoài.
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản phẩm thải chủ yếu:
Phổi bài tiết CO2.
Da bài tiết mồ hôi.
- Thận bài tiết nước tiểu.
1. Khái niệm:
Hoạt động bài tiết nào đóng vai trò quan trọng?
Bài 38, T40. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Chương VII. BÀI TIẾT
I. Bài tiết:
Bài tiết là quá trình lọc và thải các chất cặn bã, các chất độc hại ra môi trường ngoài.
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản phẩm thải chủ yếu:
3.Vai trò:
1. Khái niệm:
Phổi bài tiết CO2.
Da bài tiết mồ hôi.
- Thận bài tiết nước tiểu.
Tại sao hoạt động bài tiết của thận lại quan trọng hơn bài tiết của da?
Khi sự bài tiết các sản phẩm thải bị trì trệ bởi 1 lí do nào đó thì dẫn đến các tác hại gì?
Khi sự bài tiết các sản phẩm thải bị trì trệ bởi một lí do nào đó thì các chất thải (CO2, urê, axit uric…) sẽ bị tích tụ nhiều trong máu, làm biến đổi các tính chất của môi trường trong cơ thể. Lúc đó cơ thể bị nhiễm độc có các biểu hiện như mệt mỏi, nhức đầu, thậm chí tới mức hôn mê và chết.
Bài 38, T40. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Chương VII. BÀI TIẾT
I. Bài tiết:
Bài tiết là quá trình lọc và thải các chất cặn bã, các chất độc hại ra môi trường ngoài.
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản phẩm thải chủ yếu:
1. Khái niệm:
3.Vai trò:
Phổi bài tiết CO2.
Da bài tiết mồ hôi.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Bài tiết giúp cơ thể thải các chất độc hại ra môi trường.
- Nhờ hoạt động bài tiết tính chất môi trường bên trong luôn ổn định tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động trao đổi chất diễn ra bình thường.
Bài tiết đóng vai trò quan trọng như thế nào với cơ thể sống?
Bài 38, T40. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Chương VII. BÀI TIẾT
I. Bài tiết:
Bài tiết là quá trình lọc và thải các chất cặn bã, các chất độc hại ra môi trường ngoài.
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản phẩm thải chủ yếu:
Giữ ổn định môi trường trong cơ thể, chống nhiễm độc và giúp các quá trình sinh lý diễn ra bình thường.
II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1. Khái niệm:
3.Vai trò:
Phổi bài tiết CO2.
Da bài tiết mồ hôi.
- Thận bài tiết nước tiểu.
PHIẾU HỌC TẬP 2 (2 phút)
Hãy quan sát hình 38.1 Sơ đồ cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu thảo luận nhóm hoàn thành bài tập lệnh ▼ SGK trang 123 và 124.
Bài 38, T40. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Chương VII. BÀI TIẾT
I. Bài tiết:
Bài tiết là quá trình lọc và thải các chất cặn bã, các chất độc hại ra môi trường ngoài.
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản phẩm thải chủ yếu:
II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1. Khái niệm:
3.Vai trò:
Phổi bài tiết CO2.
Da bài tiết mồ hôi.
- Thận bài tiết nước tiểu.
Giữ ổn định môi trường trong cơ thể, chống nhiễm độc và giúp các quá trình sinh lý diễn ra bình thường.
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất:
3. Cấu tạo của thận gồm:
a. Phần vỏ, phần tuỷ, bể thận, ống dẫn nước tiểu.
b. Phần vỏ, phần tuỷ, phần bể thận.
c. Phần vỏ, phần tuỷ với các đơn vị chức năng, bể thận.
d. Phần vỏ và phần tuỷ với các đơn vị chức năng của thận cùng các ống góp, bể thận.
4. Mỗi đơn vị chức năng của thận gồm:
a. Cầu thận, nang cầu thận.
b. Nang cầu thận, ống thận.
c. Cầu thận, ống thận.
d. Cầu thận, nang cầu thận, ống thận.
1. Hệ bài tiết nước tiểu gồm các cơ quan:
a. Thận, cầu thận, bóng đái.
b. Thận, ống thận, bóng đái.
c. Thận, bóng đái, ống đái.
d. Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái
2. Cơ quan quan trọng nhất của hệ bài tiết nước tiểu là:
a. Thận.
b. Ống dẫn nước tiểu.
c. Bóng đái.
d. Ống đái.
PHIẾU HỌC TẬP
THẬN PHẢI
(khoảng 1 triệu đơn vị chức năng)
THẬN TRÁI
(khoảng 1 triệu đơn vị chức năng)
MỖI ĐƠN VỊ CHỨC NĂNG
MỖI ĐƠN VỊ CHỨC NĂNG
CẦU THẬN
(búi mao mạch)

CẦU THẬN
(búi mao mạch)
NANG CẦU THẬN
NANG CẦU THẬN
ỐNG THẬN
ỐNG THẬN
BÓNG ĐÁI
ỐNG ĐÁI
ỐNG DẪN NƯỚC TIỂU
CÁC THÀNH PHẦN CẤU TẠO CỦA HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Bài 38, T40. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Chương VII. BÀI TIẾT
I. Bài tiết:
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản phẩm thải chủ yếu:
II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:
1. Khái niệm:
- Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái.
3.Vai trò:
Bài 38, T40. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Chương VII. BÀI TIẾT
- Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái.
- Mỗi đơn vị chức năng gồm: Cầu thận, nang cầu thận, ống thận.
- Có hai quả thận với khoảng hai triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu.
- Thận gồm có phần vỏ và phần tuỷ với các đơn vị chức năng của thận cùng các ống góp, bể thận.
2.Cấu tạo của thận:
I. Bài tiết:
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản phẩm thải chủ yếu:
II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:
1. Khái niệm:
3.Vai trò:
Nang cầu thận
và cầu thận
Ống thận
Phần vỏ
Phần tủy
C. Một đơn vị chức năng của thận
4
5
Ống góp
Bài 38, T40. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Chương VII. BÀI TIẾT
- Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái.
- Mỗi đơn vị chức năng gồm: Cầu thận, nang cầu thận, ống thận.
- Có hai quả thận với khoảng hai triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu.
- Thận gồm có phần vỏ và phần tuỷ với các đơn vị chức năng của thận cùng các ống góp, bể thận.
2.Cấu tạo của thận:
Em có biết?
SỎI THẬN
Trong thành phần nước tiểu có những muối vô cơ và hữu cơ như muối canxi, muối phôtphat, muối urat.. Dễ bị kết tinh khi nồng độ của chúng quá cao và gặp pH thích hợp hoặc gặp những điều kiện đặc biệt khác. Các tinh thể của chúng có thể làm ngưng trệ quá trình bài tiết nước tiểu và thậm chí gây đau đớn dữ dội, ảnh hưởng tới sức khỏe và mọi hoạt động khác.
I. Bài tiết:
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản phẩm thải chủ yếu:
II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:
1. Khái niệm:
3.Vai trò:
Thận trái
Thận phải
Ống dẫn nước tiểu
Ống đái
Bóng đái
1
2
3
4
5
A. Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu
Hình 38 – 1. Sơ đồ cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu
4
3
1
2
Bể thận
Phần vỏ
Phần tủy
ống dẫn nước tiểu
Hình 38 – 1. Sơ đồ cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu
B. Lát cắt dọc thận
Nang cầu thận
và cầu thận
Ống thận
Phần vỏ
Phần tủy
C. Một đơn vị chức năng của thận
4
5
Ống góp
D. Nang cầu thận và cầu thận phóng to
Nguyên nhân nào dẫn đến việc bài tiết bị trì trệ?
Da bẩn.
Sạn thận.
Uống nhiều nước.
Lao động nặng.
5. Uống ít nước.
6. Khẩu phần không hợp lí.
7. Mắc bệnh suy thận, viêm hô hấp…
8. Môi trường sống nhiều khói, bụi…
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
CÂU HỎI
1
2
3
4
1
2
3
4
Từ khoá
Hoạt động nào thải chất cặn bã, chất độc hại ra khỏi cơ thể?
Sản phẩm thải chủ yếu của cơ thể do thận đảm nhiệm?
Sản phẩm thải chủ yếu của cơ thể do da đảm nhiệm?
Sự kết tinh của muối khoáng và một số chất khác ở đường dẫn nước tiểu có thể dẫn đến bệnh gì?
CHƯƠNG VII: BÀI TIẾT
BÀI 38, T40: BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
I/ Bài tiết:
II/ Cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu:
* Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
- Học bài, trả lời các câu hỏi ở cuối bài.
- Chuẩn bị bài 39 “ Bài tiết nước tiểu”, hs kẻ phiếu học tập vào vở

- Bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức: