Bài 38. Axetilen

Nhiệt liệt chào mừng các thày, cô giáo về dự hội giảng tỉnh
MÔN HOá HọC 9
Năm học: 2007- 2008
C A C B O N
O X I
E T I L E N
H I Đ R O
1. Tên nguyên tố không thể thiếu trong thành phần hợp chất hữu cơ?
2.Chất khí duy trì sự cháy, duy trì sự sống?
3. Khí này làm cho hoa quả nhanh chín?
4.Phản ứng đặc trưng của hiđrocacbon có liên kết đơn?
5.Tên nguyên tố nhẹ nhất?
6.Chất khí, màu vàng lục, bị mất màu khi tác dụng với metan ngoài ánh sáng
C L O
T H ế
M E T A N
C ộ N G
7. Chất khí, có trong khí bùn ao, khí thiên nhiên, khí biogaz
8. Phản ứng đặc trưng của hiđrocacbon có liên kết đôi?
Tên một hiđrocacbon ở cột dọc là ?
AXETILEN
Tiết 47 Axetilen
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
I- Tính chất vật lí
Thu axetilen bằng cách đẩy nước
Quan sát thí nghiệm thu axetilen dưới đây
em hãy cho biết axetilen có tính chất vật lí nào ?
Tiết 47 Axetilen
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
Tiết 47 axetilen
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
II- Cấu tạo phân tử
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
Em hãy so sánh công thức phân tử của etilen
và axetilen?
Nêu nhận xét thành phần phân tử của hai chất?

Trong công thức của C2H4 và C2H2
đều có số nguyên tử các bon bằng nhau
còn phân tử axetilen kém phân tử
etilen hai nguyên tử hiđro
Em hãy lên bảng viết
công thức cấu tạo của etilen ?
Tiết 47 axetilen
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
II- Cấu tạo phân tử
Nếu tách đi ở mỗi nguyên tử C một nguyên tử H, khi đó mỗi nguyên tử cacbon có một hoá trị tự do, và liên kết với nhau tạo ra liên kết ba.
H
H
H
H
Quan sát Công thức cấu tạo của etilen
H
H
Công thức cấu tạo của axetilen
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
Mô hình phân tử axetilen
Dạng rỗng
Dạng đặc
Tiết 47 AXEtilen
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
II- Cấu tạo phân tử
Viết gọn
Giữa hai nguyên tử cacbon có ba liên kết gọi là liên kết ba. Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hoá học
Em có nhật xét gì về đặc điểm cấu tạo của phân tử axetilen ?
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
Giống nhau: cả 2 đều là hi®rocacbon, có liên kết kém bền.
Khác nhau:
- Etilen có 1 liên kết kém bền.
- Axetilen có 2 liên kết kém bền.
? Em hãy so sánh sự giống nhau và khác nhau về cấu tạo của etilen và axetilen

Từ sự giống nhau và khác nhau của etilen và axetilen,
em hãy dự đoán tính chất hoá học của axetilen ?
+ axetilen có phản ứng cháy
+ axetilen có phản ứng cộng


Axetilen có những tính chất hoá học
Tiết 47 AXEtilen
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
II- Cấu tạo phân tử
Viết gọn
III- Tính chất hoá học
1. Axetilen có cháy không ?

Tương tự như metan và etilen, axetilen có chứa C và H
Vậy axetilen có cháy đựơc không ?
Khi cháy sinh ra những sản phẩm gì?
Phản ứng có toả nhiệt hay không ?
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
Giữa hai nguyên tử cacbon có ba liên kết gọi là liên kết ba. Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hoá học
Thí nghiệm Axetilen cháy trong không khí
Tiết 47 AXEtilen
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
II- Cấu tạo phân tử
Viết gọn
III- Tính chất hoá học
1. Axetilen có cháy không ?

+ Axetilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, có muội than.
+ Phản ứng toả nhiều nhiệt

Em hãy viết phương trình phản ứng xảy ra?
Axetilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, toả nhiều nhiệt
Giữa hai nguyên tử cacbon có ba liên kết gọi là liên kết ba. Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hoá học
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
Tiết 47 AXEtilen
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
II- Cấu tạo phân tử
Viết gọn
III- Tính chất hoá học
1. Axetilen có cháy không ?
Trong liên kết ba của phân tử axetilen có hai liên kết kém bền. Vậy tương tự như etilen, axetlen có làm mất màu dung dịch brom không? Chúng ta cùng nhau nghiên cứu mục 2.
Axetilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, toả nhiều nhiệt
2. Axetilen có làm mất màu dung dịch brom không ?
Giữa hai nguyên tử cacbon có ba liên kết gọi là liên kết ba. Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hoá học
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
Thí nghiệm Axetilen tác dụng với dung dịch brom
+
Br – Br
Br
Br
màu da cam
2.Axetilen phản ứng với dung dịch nước brom
Đibrometilen
+
Br – Br
Br
Br
Tetrabrometan
Đibrometilen
Tiết 47 AXEtilen
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
II- Cấu tạo phân tử
Viết gọn
III- Tính chất hoá học
1. Axetilen có cháy không ?
Axetilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, toả nhiều nhiệt
2. Axetilen có làm mất màu dung dịch brom không ?
+ Br - Br (dd)
Br - CH = CH - Br (l)
Br - CH = CH - Br (l)
+ Br - Br (dd)
Br2CH - CHBr2(l)
màu da cam
không màu
Giữa hai nguyên tử cacbon có ba liên kết gọi là liên kết ba. Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hoá học
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
Trong điều kiện thích hợp,
axetilen cũng có phản ứng cộng
với hiđro và một số chất khác.
IV- ứng dụng
ỨNG DỤNG
Axetilen - C2H2
Tiết 47 AXEtilen
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
II- Cấu tạo phân tử
Viết gọn
III- Tính chất hoá học
1. Axetilen có cháy không ?
Axetilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, toả nhiều nhiệt
2. Axetilen có làm mất màu dung dịch brom không ?
+ Br - Br (dd)
Br - CH = CH - Br (l)
Br - CH = CH - Br (l)
+ Br - Br (dd)
Br2CH - CHBr2(l)
màu da cam
không màu
Giữa hai nguyên tử cacbon có ba liên kết gọi là liên kết ba. Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hoá học
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
IV- ứng dụng
Axetilen là nhiên liệu và nguyên liệu trong công nghịêp
V- Điều chế
Điều chế và thu khí Axetilen
Thu axetilen bằng cách đẩy nước
IV- Điều chế




IV/ ĐIỀU CHẾ
1/ Từ canxi cacbua (CaC2)
CaC2 + 2H – OH 
C2H2
+
Ca(OH)2
2/ Từ Metan
2 CH4 C2H2 + 3H2
1500OC
Tiết 47 AXEtilen
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
II- Cấu tạo phân tử
Viết gọn
Giữa hai nguyên tử cacbon có 3 liên kết gọi là liên kết ba. Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hoá học
III- Tính chất hoá học
1. Axetilen có cháy không ?
Axetilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, toả nhiều nhiệt
2. Axetilen có làm mất màu dung dịch brom không ?
+ Br- Br (dd)
Br- CH = CH- Br (l)
Br- CH = CH- Br (l)
+ Br- Br (dd)
Br2CH - CHBr2(l)
IV- ứng dụng
màu da cam
không màu
Axetilen là nhiên liệu và nguyên liệu trong công nghịêp
V- Điều chế
Từ canxi cacbua
CaC2 + 2 H2O C2H2 + Ca(OH)2
2. Từ metan
Qua bài học hôm nay em hãy cho biết
chúng ta cần nắm được những nội dung gì?
BÀI TẬP CỦNG CỐ
1. Hãy cho biết trong các chất sau:
Chất nào có liên kết 3 trong phân tử?
Chất nào làm mất màu dung dịch brom?




BÀI TẬP:
Có 3 bình, mỗi bình chứa 1 trong các khí sau: metan, axetilen, khí cacbonic. Đánh số A, B, C vào các bình này và tiến hành các thí nghiệm với từng chất khí.
Kết quả thí nghiệm ghi được ở bảng sau:

Hãy cho biết 3 bình A, B, C chứa lần lượt những khí nào?
Bình A: chứa khí metan Bình B: chứa khí axetilen
Bình C: chứa khí cacbonic.
Bài 3. Viết các PTHH thực hiện dãy chuyển đổi hoá học sau, rồi điền chữ cái cùng dòng với phương trình đó vào bảng thích hợp, sau đó thêm dấu em sẽ tìm ra được tên của một ngôi trường THCS .
1.........
2. .........
3..........
4....... ..

L A M H ạ
Về nhà
Học thuộc phần ghi nhớ trong sách giáo khoa.
Viết được các phương trình hoá học minh hoạ cho các tính chất hoá học.
Làm bài tập 2,4, 5

Tiết 47 AXEtilen
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
II- Cấu tạo phân tử
Viết gọn
Giữa hai nguyên tử cacbon có 3 liên kết gọi là liên kết ba. Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hoá học
III- Tính chất hoá học
1. Axetilen có cháy không ?
Axetilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, toả nhiều nhiệt
2. Axetilen có làm mất màu dung dịch brom không ?
+ Br- Br (dd)
Br- CH = CH- Br (l)
Br- CH = CH- Br (l)
+ Br- Br (dd)
Br2CH - CHBr2(l)
IV- ứng dụng
màu da cam
không màu
Axetilen là nhiên liệu và nguyên liệu trong công nghịêp
V- Điều chế
Từ canxi cacbua
CaC2 + 2 H2O C2H2 + Ca(OH)2
2. Từ metan
Giờ học đến đây là kết thúc
Chúc các thấy cô giáo mạnh khoẻ chúc các em học tập tốt
Tiết 47 AXEtilen
Công thức phân tử: C2H2 Phân tử khối: 26
I- Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
II- Cấu tạo phân tử
Viết gọn
Giữa hai nguyên tử cacbon có liên kết ba. Trong liên kết ba có hai liên kết kém bền, dễ bị đứt lần lượt trong các phản ứng hoá học
III- Tính chất hoá học
1. Axetilen có cháy không ?
Axetilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, toả nhiều nhiệt
2. Axetilen có làm mất màu dung dịch brom không ?
+ Br- Br (dd)
Br- CH = CH- Br (l)
Br- CH = CH- Br (l)
+ Br- Br (dd)
Br2CH - CHBr2(l)
IV- ứng dụng
màu da cam
không màu
Axetilen là nhiên liệu và nguyên liệu trong công nghịêp
V- Điều chế
Từ canxi cacbua
CaC2 + 2 H2O C2H2 + Ca(OH)2
2. Từ metan
BÀI TẬP 3/122 (SGK).
Biết rằng 0,1 lít khí etilen (đktc) làm mất màu tối đa 50 ml dung dịch brom. Nếu dùng 0,1 lít khí axetilen (đktc) thì có thể làm mất màu tối đa bao nhiêu ml dung dịch brom trên?
Giải:
1 mol
1 mol
1 mol
2mol
Theo PTHH cứ 1 mol C2H4 phản ứng với 1 mol brom
1 mol C2H4 phản ứng với 2 mol brom (1)
Trong 0,1lit khí chứa số mol C2H4 và C2H2 như nhau (2)
Vậy từ (1) và(2) suy ra: số mol brom phản ứng với C2H2 gấp 2 lần C2H4, nên thể tích dung dịch brom bị mất màu cũng tăng gấp đôi và = 100 ml.

CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT.
Hiện nay, việc tổng hợp các hợp chất có hoạt tính sinh học từ axetilen có những bước phát triển mạnh mẽ và to lớn.
TD: Người ta đã tổng hợp được pheromon. Đó là các hợp chất hóa học do sinh vật tiết ra để thông tin cho nhau. Pheromon có tính chất hấp dẫn, lôi cuốn đồng lọai khác giới gọi là pheromon giới hay là chất dẫn dụ giới. Sử dụng chất dẫn dụ giới người ta có thể tập trung côn trùng (chẳng hạn bướm đực) đến địa điểm đặt thuốc để tiêu diệt chúng mà không cần phải phun thuốc tràn lan trên đồng ruộng.