Bài 38. Axetilen

Kiểm tra bài cũ


Câu hỏi: Viết công thức cấu tạo của metan, etilen, nhận xét cấu tạo và nêu tính chất hóa học đặc trưng của chúng? Viết phương trình hóa học của phản ứng.


Kiểm tra bài cũ
Đáp án: *Công thức cấu tạo:
. Metan: H
H C H
H
.Etilen: H H
C C
H H
*Nhận xét: -Trong phân tử metan có 4 liên kết đơn giữa C và H
- Trong phân tử etilen có 2 nguyên tử C liên kết với nhau bằng một liên kết đôi. Trong liên kết đôi có một liên kết kém bền, dễ bị đứt ra trong các phản ứng hóa học
* Tính chất hóa học đặc trưng:
. Metan tham gia phản ứng thế (làm mất màu khí clo)
PTHH: CH4 + Cl2 ánh sáng CH3Cl + HCl
.Etilen tham gia phản ứng cộng (làm mất màu dd brom)
PTHH: CH2 CH2 + Br2 Br CH2 CH2 Br
Axetilen
Mục tiêu bài học
- Các em nắm được công thức cấu tạo của axetilen, từ đó hình thành khái niệm liên kết ba.
- Biết được tính chất vật lí, tính chất hóa học của axetilen. Và phản ứng đặc trưng của axetilen là phản ứng cộng
- Biết được ứng dụng của axetilen
- Củng cố nhận thức chung về hiđrocacbon.
Tiết 47
Bài 38
Axetilen
I - Tính chất vật lí
(?) Em hãy quan sát lọ đựng khí axetilen và hình 4.9 Sgk/120, đồng thời tính tỉ khối của axetilen Rút ra kết luận về tính chất vật lí của axetilen?

Tiết 47
Bài 38

(?) Em hãy quan sát lọ đựng khí axetilen và hình 4.9 Sgk/120, đồng thời tính tỉ khối của axetilen Rút ra kết luận về tính chất vật lí của axetilen?

Axetilen
I - Tính chất vật lí
(?) Em hãy quan sát lọ đựng khí axetilen và hình 4.9 Sgk/120, đồng thời tính tỉ khối của axetilen Rút ra kết luận về tính chất vật lí của axetilen?
trả lời: - Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước.
- dC2H2/kk = 26/29 < 1 axetilen nhẹ hơn không khí.
Tiết 47
Bài 38
Axetilen
I - Tính chất vật lí
Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí (d = 26/29)
Tiết 47
Bài 38

II - cấu tạo phân tử
(?) Em hãy nhận xét số nguyên tử C và H trong phân tử axetilen?
Trả lời: Số nguyên tử C bằng số nguyên tử H

Hãy lắp mô hình
cấu tạo của phân tử axetilen theo hình sau:

II - cấu tạo phân tử
(?) Từ mô hình cấu tạo của phân tử axetilen. Em hãy viết công thức cấu tạo của phân tử axetilen?
Trả lời: Công thức cấu tạo của phân tử axetilen:

H C C H

II - cấu tạo phân tử
(?) Từ mô hình cấu tạo của phân tử axetilen. Em hãy viết công thức cấu tạo của phân tử axetilen?
Trả lời: Công thức cấu tạo của phân tử axetilen:

H C C H
Viết gọn:
HC CH


II - cấu tạo phân tử
(?) Từ mô hình cấu tạo của phân tử axetilen. Em hãy viết công thức cấu tạo của phân tử axetilen?
Trả lời: Công thức cấu tạo của phân tử axetilen:

H C C H
Viết gọn:
HC CH


II - cấu tạo phân tử
Công thức cấu tạo của phân tử axetilen:
H C C H
Viết gọn: HC CH
(?) Từ công thức cấu tạo của axetilen ở trên, em rút ra nhận xét gì?
Trả lời: Từ công thức cấu tạo của axetilen ta thấy: giữa hai nguyên tử các bon có ba liên kết, người ta gọi đó là liên kết ba.


II - cấu tạo phân tử
Công thức cấu tạo của phân tử axetilen:
H C C H
Viết gọn: HC CH
Liên kết ba được biểu diễn bằng ba nét gạch hóa trị song song với nhau. Mỗi nét gạch là một hóa trị.
Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hóa học.

II - cấu tạo phân tử
Công thức cấu tạo của phân tử axetilen:
H C C H
Viết gọn: HC CH
Liên kết ba được biểu diễn bằng ba nét gạch hóa trị song song với nhau. Mỗi nét gạch là một hóa trị.
Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hóa học.

IIi - tính chất hóa học
(?) Dựa vào đặc điểm cấu tạo của axetilen, em hãy dự đoán tính chất hóa học của axetilen?
Trả lời: Dựa vào đặc điểm cấu tạo của axetilen, có thể dự đoán tính chất hóa học của axetilen như sau:
+ Axetilen có phản ứng cháy.
+ Axetilen có phản ứng cộng (làm mất màu dd brom- tương tự như etilen).

IIi - tính chất hóa học
1. Axetilen có cháy không?
Thí nghiệm: Sgk

phiếu học tập số 1
Quan sát thí nghiệm và hoàn thành bảng sau:

Đáp án
phiếu học tập số 1

IIi - tính chất hóa học
1. Axetilen có cháy không?
Thí nghiệm: Sgk
Nhận xét: Axetilen là hiđrocacbon, vì vậy khi đốt, axetilen sẽ cháy tạo ra cacbon đioxit và nước, tương tự metan và etilen.
2. Axetilen có làm mất màu dung dịch brom không?
Thí nghiệm: Sgk
phiếu học tập số 2
Quan sát thí nghiệm và hoàn thành bảng sau:

Đáp án
phiếu học tập số 2

2. Axetilen có làm mất màu dung dịch brom không?
Thí nghiệm: Sgk
* Lưu ý: Trong điều kiện thích hợp, axetilen cũng có phản ứng cộng với hiđro và một số chất khác.
. Ví dụ:
C2H2 + H2 Pd, to C2H4

C2H2 + 2H2 Ni, to C2H6


IV - ứng dụng




Axetilen




(?) Từ sơ đồ ứng dụng trên, em hãy nêu ứng dụng của axetilen?
Nhiên liệu trong đèn xì
Oxi - axetilen
Axit axetic
Poli (vinyl clorua)
(PVC)
Cao su
IV - ứng dụng
Khi axetilen cháy trong oxi, nhiệt độ ngọn lửa có thể lên tới 3000 oC. Vì vậy, axetilen được dùng làm nhiên liệu trong đèn xì oxi - axetilen để hàn cắt kim loại.
Trong công nghiệp, axetilen là nguyên liệu để sản xuất poli (vinyl clorua) (dùng để sản xuất nhựa PVC), cao su, axit axetic và nhiều hóa chất khác.


V - điều chế
Trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp, axetilen được điều chế bằng cách cho canxi cacbua (thành phần chính của đất đèn) phản ứng với nước.

V - điều chế
* Chú ý: Phương pháp hiện đại để điều chế axetilen hiện nay là nhiệt phân metan ở nhiệt độ cao.
PTHH:
2CH4 nhiệt phân C2H2 + 3H2
1.500 C



1. Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước.
2. Công thức cấu tạo của axetilen: HC CH.
3. Axetilen có các tính chất hóa học sau: tham gia phản ứng cháy, phản ứng cộng.
4. Axetilen là nhiên liệu và nguyên liệu trong công nghiệp.



Bài 1 (sgk/122)
Hãy cho biết trong các chất sau:
CH3 CH3 ; CH CH ; CH2 CH2 ; CH4 ; CH C CH3




Bài 1 (sgk/122)
Hãy cho biết trong các chất sau:
CH3 CH3 ; CH CH ; CH2 CH2 ; CH4 ; CH C CH3
a) Chất nào có liên kết ba trong phân tử?
b).Chất nào làm mất màu dung dịch brom?



Bài 1 (sgk/122)
a) Chất có liên kết ba trong phân tử:
CH CH ; CH C CH3





Bài 1 (sgk/122)
a) Chất có liên kết ba trong phân tử:
CH CH ; CH C CH3
b) Chất là mất màu dung dịch brom:
CH CH ; CH2 CH2 ; CH C CH3






Bài 1 (sgk/122)
a) Chất có liên kết ba trong phân tử:
CH CH ; CH C CH3
b) Chất là mất màu dung dịch brom:
CH CH ; CH2 CH2 ; CH C CH3










Bài 2, 3, 4, 5 (sgk/122)